Παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου προς επιβολή φόρου (ΔΠΑ 610/2021)

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών δέχθηκε την προσφυγή εταιρείας, η οποία ζητούσε την ακύρωση απόφασης της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), με την οποία απορρίφθηκε ενδικοφανής προσφυγή της κατά οριστικών πράξεων διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ και επιβολής προστίμου (ΔΠΑ 610/2021).

Ειδικότερα, οι οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού ΦΠΑ του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. Χολαργού, καθώς και οι οριστικές πράξεις επιβολής προστίμου αφορούσαν τις διαχειριστικές περιόδους ετών 2005, 2006 και 2007 και εκδόθηκαν μετά από έλεγχο, στο πλαίσιο του οποίου είχαν αποδοθεί στην προσφεύγουσα παραβάσεις συνιστάμενες στη λήψη μερικώς εικονικών ως προς την συναλλαγή τιμολογίων, καθώς και ενός τιμολογίου εκδοθέντος για ανύπαρκτες συναλλαγές.

Κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, το δικαίωμα του Δημοσίου για κοινοποίηση φύλλου ελέγχου παραγράφεται, κατ’ αρχήν, με την πάροδο πενταετίας από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία για την επίδοση της δήλωσης φόρου εισοδήματος. Κατ’ εξαίρεση, η παραγραφή καθίσταται δεκαετής, μεταξύ άλλων, σε περίπτωση στην οποία η διαπίστωση της ανακρίβειας της δήλωσης και η επιβολή του διαφυγόντος φόρου και της χρηματικής κύρωσης στηρίζονται σε στοιχεία («συμπληρωματικά»), τα οποία, όμως, δεν είχαν περιέλθει σε γνώση της φορολογικής διοίκησης εντός της προβλεπόμενης στην παρ. 1 του άρ. 57 του ΚΦΠΑ πενταετίας. Κατά το άρ. 84 παρ. 4 του ΚΦΕ, τούτο ισχύει ανεξάρτητα από το εάν είχε διενεργηθεί φορολογικός έλεγχος ή όχι, μέσα στην πενταετία αυτή.

Περαιτέρω, δεν αποτελούν συμπληρωματικά στοιχεία εκείνα τα οποία, είτε είχαν περιέλθει σε γνώση της φορολογικής αρχής εντός της προβλεπόμενης στην παρ. 1 του άρ. 84 του ΚΦΕ πενταετίας και αγνοήθηκαν ή δεν ελήφθησαν προσηκόντως υπόψη από αυτήν, είτε η φορολογική αρχή όφειλε να έχει λάβει γνώση αυτών εντός της ίδιας πενταετίας, εάν είχε επιδείξει την δέουσα, ήτοι, εάν είχε λάβει τα προσήκοντα μέτρα ελέγχου και έρευνας, που προβλέπονται στο νόμο. Επιπλέον, κατά το άρ. 84 παρ. 4 του ΚΦΕ, όταν τα συμπληρωματικά στοιχεία περιέρχονται στον Προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας το τελευταίο έτος της παραγραφής, ο χρόνος αυτής παρατείνεται για ένα ακόμη ημερολογιακό έτος, ενώ η εκ των υστέρων απόδειξη συναλλαγών ως εικονικών, ήτοι για παράδειγμα το πληροφοριακό δελτίο των ελεγκτικών οργάνων της φορολογικής αρχής και η έκθεση ελέγχου άλλης φορολογικής αρχής, που περιέρχονται σε γνώση της αρμόδιας φορολογικής αρχής μετά την πενταετία, συνιστούν συμπληρωματικά στοιχεία, τα οποία κατ’ εξαίρεση παρατείνουν την πενταετή παραγραφή του δικαιώματος προς επιβολή φόρου.

Εν προκειμένω, το δικαστήριο δέχτηκε ότι το έγγραφο του ειδικού συνεργείου ελέγχου, με οποίο διαβιβάστηκε στην αρμόδια ΔΟΥ η έκθεση ΚΒΣ σχετικά με την εικονικότητα των τιμολογίων, συνιστά συμπληρωματικό στοιχείο κατά την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων, το οποίο περιήλθε σε γνώση της φορολογικής αρχής ήδη το 2012 και που έπρεπε να προκαλέσει τον έλεγχο σε όλες τις σχετικές συναλλαγές της προσφεύγουσας με τον εκδότη των τιμολογίων ανεξαρτήτως του οικονομικού έτους, το οποίο αφορούσε.

Ωστόσο, τα εν λόγω στοιχεία αγνοήθηκαν ή πάντως δεν λήφθηκαν προσηκόντως υπόψη ως την ημερομηνία εκδόσεως των καταλογιστικών πράξεων, που έλαβε χώρα το 2017.

Όσον αφορά στη χρήση του έτους 2005, το δικαστήριο έκρινε πως τα ως άνω πληροφοριακά δελτία συνιστούν στοιχεία συμπληρωματικά κατά την έννοια των ως άνω διατάξεων και, συνεπώς, είναι εφαρμοστέα η δεκαετής παραγραφή. Ωστόσο, κατά το χρόνο έκδοσης των προσβαλλόμενων πράξεων, το σχετικό δικαίωμα του Δημοσίου είχε υποπέσει ήδη σε παραγραφή, οι δε σχετικές διατάξεις περί παράτασης αυτής δεν εφαρμόζονται ως αντίθετες στο Σύνταγμα. 

Αναφορικά με τη χρήση του 2006, ομοίως τα ως άνω πληροφοριακά δελτία θεωρούνται στοιχεία συμπληρωματικά και περιήλθαν σε γνώση της φορολογικής αρχής κατά το τελευταίο έτος της πενταετούς παραγραφής, παρατείνοντάς την, συνεπώς, κατά ένα έτος. Και σε αυτή την περίπτωση, το δικαίωμα του Δημοσίου να εκδώσει τις ως άνω καταλογιστικές πράξεις είχε ήδη παραγραφεί.

Τέλος, για τη χρήση του 2007, τα ως άνω πληροφοριακά δελτία δεν συνιστούν συμπληρωματικά στοιχεία κατά τα άνω, καθόσον περιήλθαν στην αρμόδια ΔΟΥ εντός της πενταετίας και, άρα, το δικαίωμα του Δημοσίου είχε, επίσης, υποπέσει σε παραγραφή.

Το δικαστήριο τόνισε, τέλος, πως οι παρατατικές της παραγραφής διατάξεις που ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, είναι αντισυνταγματικές και για το λόγο αυτό δεν δύνανται να εφαρμοστούν.

Δείτε την περίληψη της απόφασης εδώ.