logo-print

Ριζοσπαστικοποίηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση: Τι είναι και πώς μπορεί να προληφθεί;

ΕΚ: Η ριζοσπαστικοποίηση συνιστά σημαντική διασυνοριακή απειλή στην Ευρώπη. Περί τίνος όμως πρόκειται ακριβώς; Ποιες είναι οι αιτίες της και τι κάνει η ΕΕ για να την αποτρέψει;

30/01/2021

02/02/2021

Ενεργειακή Αλληλεγγύη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 2024
Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση

Η ριζοσπαστικοποίηση δεν είναι νέο φαινόμενο, αποτελεί όμως ολοένα και μεγαλύτερη πρόκληση, με τις νέες τεχνολογίες και την αυξανόμενη πόλωση της κοινωνίας να την καθιστούν σοβαρή απειλή σε ολόκληρη την ΕΕ.

Τι είναι η ριζοσπαστικοποίηση;

Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη, πολλές από τις οποίες διαπράχθηκαν από ευρωπαίους πολίτες, υπογραμμίζουν τη συνεχνή απειλή της "εγχώριας" ριζοσπαστικοποίησης. Ως ριζοσπαστικοποίση ορίζεται το φαινόμενο του ενστερνισμού απόψεων, θέσεων και ιδεών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διάπραξη τρομοκρατικών ενεργειών.

Η ιδεολογία είναι εγγενές μέρος της ριζοσπαστικοποίησης, με τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό να βρίσκεται συχνά στον πυρήνα της.

Ωστόσο, η ριζοσπαστικοποίηση σπάνια τροφοδοτείται μόνο από την ιδεολογία ή τη θρησκεία. Τα άτομα που έχουν ροπή στη ριζοσπαστικοποίηση είναι συχνά απογοητευμένα με τη ζωή τους, την κοινωνία ή τις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές των κυβερνήσεών τους.Παρότι υπάρχουν πολλοί δρόμοι που οδηγούν στη ριζοσπαστικοποίηση, τα άτομα που προέρχονται από περιθωριοποιημένες κοινότητες, που βιώνουν διακρίσεις ή κρίση ταυτότητας προσφέρουν γόνιμο έδαφος για στρατολόγηση ριζοσπαστών.

Η συμμετοχή της Δυτικής Ευρώπης σε ζώνες συγκρούσεων, όπως στο Αφγανιστάν και τη Συρία, θεωρείται επίσης ότι έχει συντελέσει στη ριζοσπαστικοποίηση ατόμων, ιδιαίτερα σε κοινότητες μεταναστών.

Πού και πώς ριζοσπαστικοποιούνται οι άνθρωποι;

Οι διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης βασίζονται στα κοινωνικά δίκτυα για συμμετοχή και συνδεσιμότητα. Τα φυσικά και διαδικτυακά δίκτυα παρέχουν χώρους στρατολόγησης ατόμων και όσο πιο κλειστοί είναι αυτοί οι χώροι, τόσο περισσότερο λειτουργούν ως θάλαμοι αντήχησης. Δηλαδή χώροι όπου αυτές οι πεποιθήσεις (σαν ηχώ) υποστηρίζονται από τη συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων, χωρίς να τίθενται υπό αμφισβήτηση.

Το διαδίκτυο είναι ένα από τα κύρια κανάλια διάδοσης εξτρεμιστικών απόψεων και στρατολόγησης ατόμων. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο τόσο της τζιχαντιστικής όσο και της ακροδεξιάς εξτρεμιστικής προπαγάνδας, παρέχοντας εύκολη πρόσβαση σε ένα ευρύ κοινό και δίνοντας στις τρομοκρατικές οργανώσεις τη δυνατότητα να στρατολογούν στοχευμένα (narrowcasting) ή να δημιουργούν στρατούς από trolls για τη διάδοση της προπαγάνδας τους. Σύμφωνα με την έκθεση του 2020 για την κατάσταση και τις τάσεις της τρομοκρατίας στην ΕΕ, τα τελευταία χρόνια, οι κρυπτογραφημένες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, όπως το WhatsApp ή το Telegram, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως για συντονισμό, σχεδιασμό επιθέσεων και την προετοιμασία εκστρατειών.

Ορισμένες εξτρεμιστικές οργανώσεις στοχεύουν επίσης σχολεία, πανεπιστήμια και χώρους λατρείας, όπως είναι τα τζαμιά.

Οι φυλακές μπορούν επίσης να αποτελέσουν γόνιμο έδαφος για τη ριζοσπαστικοποίηση ατόμων, λόγω του κλειστού περιβάλλοντος. Στερούμενοι από τον κοινωνικό τους περίγυρω, οι τρόφιμοι είναι πιο πρόθυμοι να ασπαστούν νέες ιδέες και να πέσουν θύματα ριζοσπαστικοποίησης. Ταυτόχρονα, πολλές φυλακές δεν έχουν το απαραίτητο προσωπικό για να μπορέσουν να μετριάσουν τον κίνδυνο ριζοσπαστικοποίησης και να αντιμετωπίσουν εξτρεμιστικές ενέργειες.

Ο αγώνας της ΕΕ για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης

Παρότι την πρωταρχική ευθύνη για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης φέρουν τα κράτη μέλη, η ΕΕ διαδραματίζει σημαντικό υποστηρικό και συντονιστικό ρόλο, παρέχοντας τα εργαλεία και τις πληροφορίες που χρειάζονται:

Πηγή: europarl.europa.eu
Η αστική ευθύνη του οδικού μεταφορέα κατά τη CMR
Η ηλεκτρονική υποβολή και καταχώριση πράξεων στο λειτουργούν Κτηματολόγιο, 2024