logo-print

Συμπλήρωση ανωτάτων ορίων προσωρινής κράτησης πριν από την εκδίκαση των υποθέσεων (Εγκύκλιος ΕισΑΠ 13/2021)

Οδηγίες προς αντιμετώπιση του φαινομένου «αναγκαστικής» αποφυλάκισης κατηγορουμένων, λόγω συμπλήρωσης του 18μηνου πριν την δημοσίευση της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου

30/11/2021

13/12/2021

Κώδικας Ποινικής Δικονομίας -Ερμηνεία Κατ΄άρθρο - Τόμος Ι - Β έκδοση

ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ

Η απόδειξη στην ποινική δίκη

Άγγελος Ι. Κωνσταντινίδης

 

ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ / ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Με εγκύκλιό της, απευθυνόμενη στους διευθύνοντες τις Εισαγγελίες Εφετών της χώρας, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου προέβη σε επισημάνσεις, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της συμπλήρωσης των ανωτάτων ορίων προσωρινής κράτησης κατηγορουμένων, πριν από την εκδίκαση των υποθέσεών τους (Εγκύκλιος ΕισΑΠ 13/2021).

Πιο αναλυτικά, η Εισαγγελία επεσήμανε πως έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις ποινικών υποθέσεων, με κατηγορούμενους τελούντες σε προσωρινή κράτηση, οι οποίες καθυστερούν τόσο στο στάδιο της προδικασίας, ώστε όταν εισάγονται στο ακροατήριο έχουν σχεδόν συμπληρωθεί τα ανώτατα όρια προσωρινής κράτησης κατ’ άρθρο 292 του ΚΠΔ.

Το γεγονός αυτό έχει ως συνέπεια ο κατηγορούμενος να αποφυλακίζεται «αναγκαστικά», λόγω συμπλήρωσης των 18 μηνών πριν από τη δημοσίευση της απόφασης του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου.

Προς αποφυγή, λοιπόν, του φαινομένου αυτού, η Εισαγγελία επεσήμανε αρχικά πως οι ανακριτές οφείλουν να τηρούν την προθεσμία των τεσσάρων μηνών που προβλέπεται για την περάτωση της ανάκρισης, όταν έχει εκδοθεί ένταλμα προσωρινής κράτησης.

Ακολούθως, οι εισαγγελείς στις περιπτώσεις αυτές οφείλουν να συντάσσουν τις προτάσεις τους προς το δικαστικό συμβούλιο εντός μηνός.

Αντίστοιχα, και τα δικαστικά συμβούλια δεν πρέπει να εξαντλούν, πολλώ δε μάλλον να υπερβαίνουν, την προθεσμία των δύο μηνών για την έκδοση του παραπεμπτικού βουλεύματος.

Περαιτέρω, η Εισαγγελία επέστησε την προσοχή και στα παρεμπίπτοντα βουλεύματα σχετικά με την προσωρινή κράτηση.

Τόσο επί προσφυγής κατά του εντάλματος προσωρινής κράτησης όσο και επί προσφυγής κατά διάταξης ανακριτή που απορρίπτει αίτηση άρσης της προσωρινής κράτησης, καθώς και επί αίτησης του παραπεμφθέντος σε δίκη προσωρινά κρατούμενου κατηγορουμένου για άρση της προσωρινής του κράτησης, επιβάλλεται ταχύτητα δικονομικών ενεργειών από πλευράς εισαγγελέων και δικαστικών συμβουλίων, ώστε να μην επιβραδύνεται η προδικασία χωρίς λόγο.

Τέλος, η Εισαγγελία τόνισε πως η ορθή εφαρμογή των σχετικών δικονομικών διατάξεων ελέγχεται από το ΕΔΔΑ και υπό το πρίσμα του δικαιώματος του κατηγορουμένου για έλεγχο της προσωρινής κράτησής του «εντός βραχείας προθεσμίας».

Απόσπασμα εγκυκλίου

Επομένως, επιβάλλεται να αποτρέπεται τέτοια αρνητική δικονομική κατάληξη, δηλαδή η «αναγκαστική» αποφυλάκιση του κατηγορουμένου λόγω συμπλήρωσης του 18μήνου πριν από τη δημοσίευση της απόφασης του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, με κοινή προσπάθεια ανακριτών, εισαγγελέων και δικαστικών συμβουλίων. 

Ειδικότερα, στο πλαίσιο της εκ των διατάξεων των άρθρων 19§1 στοιχ. γ και 24§5 στοιχ. α του ΚΟΔΚΔΛ αρμοδιότητάς μας, επισημαίνουμε τα ακόλουθα: 

1. Όταν έχει εκδοθεί ένταλμα προσωρινής κράτησης, ο ΚΠΔ (άρθρο 248§5) προβλέπει ταχεία περάτωση της ανάκρισης μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών από την επιβολή της προσωρινής κράτησης, την οποία οφείλουν να τηρούν οι ανακριτές (με την επιφύλαξη τυχόν ειδικής φύσης της υπόθεσης ή της πράξης, που ενδεχομένως επιβάλλει υπέρβαση αυτής της προθεσμίας, της οποίας, όμως, η διάρκεια πρέπει να είναι δικαιολογημένη από τις ιδιαίτερες περιστάσεις).

2. Οι εισαγγελείς οφείλουν να συντάσσουν τις προτάσεις τους προς το δικαστικό συμβούλιο εντός μηνός όταν υπάρχουν κατηγορούμενοι προσωρινά κρατούμενοι (άρθρο 308§1 εδ. β ΚΠΔ). Με την ίδια οφειλόμενη ταχύτητα και τα δικαστικά συμβούλια δεν πρέπει να εξαντλούν την προθεσμία των δύο μηνών του άρθρου 310§1 ΚΠΔ για την έκδοση του παραπεμπτικού βουλεύματος ή, κατά μείζονα λόγο, να την υπερβαίνουν. 

3. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται και στα παρεμπίπτοντα βουλεύματα που σχετίζονται με την προσωρινή κράτηση, ώστε να μην προκαλείται χωρίς λόγο επιβράδυνση της προδικασίας. Έτσι, επί προσφυγής κατά του εντάλματος προσωρινής κράτησης, η σύνταξη της εισαγγελικής πρότασης και η εισαγωγή της στο δικαστικό συμβούλιο πρέπει, κατά το νόμο, να γίνεται «χωρίς χρονοτριβή» (άρθρο 290§1 εδ. γ ΚΠΔ). Τούτο σημαίνει ότι και το δικαστικό συμβούλιο, αντίστοιχα, πρέπει να αποφανθεί χωρίς βραδύτητα. Για την ταυτότητα του λόγου, η ίδια ταχύτητα δικονομικών ενεργειών επιβάλλεται, από πλευράς εισαγγελέων και δικαστικών συμβουλίων, και στις περιπτώσεις των άρθρων 2912 εδ. β ΚΠΔ (προσφυγή κατά διάταξης του ανακριτή που απορρίπτει αίτηση άρσης της προσωρινής κράτησης) και 294§1 εδ. α ΚΠΔ (αίτηση του παραπεμφθέντος σε δίκη προσωρινά κρατουμένου κατηγορουμένου για άρση της προσωρινής κράτησης). ,

4. Ας σημειωθεί ότι η ορθή εφαρμογή των προαναφερθεισών δικονομικών διατάξεων ελέγχεται από το ΕΔΔΑ και υπό το πρίσμα του εκ του άρθρου 5§4 της ΕΣΔΑ δικαιώματος του κατηγορουμένου για έλεγχο της προσωρινής κράτησής του «εντός βραχείας προθεσμίας» (βλ. απόφαση ΕΔΔΑ της 28-6-2018, υπόθ. Κρασσάς κατά Ελλάδας, και ΕγκΕισΑΠ 10/2019).

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο στο eisap.gr.  

Το νέο πτωχευτικό δίκαιο των επιχειρήσεων και των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΣΤΩΤΩΝ - ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΥΓΗΤΙΔΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΟΚΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

Από τον πολιτικώς ενάγοντα στον παριστάμενο για την υποστήριξη της κατηγορίας

ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ