logo-print

Τα διαλείμματα σε κατάσταση ετοιμότητας που παρέχονται σε πυροσβέστη είναι «χρόνος εργασίας» κατά το δίκαιο ΕΕ;

“Χρόνος εργασίας” και “περίοδος ανάπαυσης” – Διάλειμμα κατά τη διάρκεια του οποίου ο εργαζόμενος υποχρεούται να είναι έτοιμος να αναχωρήσει εντός δύο λεπτών για άμεση επέμβαση – Yπεροχή του δικαίου της Ένωσης

15/09/2021

20/09/2021

Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση
Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 9-09-2021 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι συνιστά «χρόνο εργασίας», κατά την έννοια των διατάξεων της οδηγίας 2003/88/EK [οδηγία σχετικά με ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας], το παρεχόμενο σε εργαζόμενο κατά τον χρόνο της ημερήσιας εργασίας διάλειμμα κατά τη διάρκεια του οποίου αυτός οφείλει, σε περίπτωση ανάγκης, να είναι σε θέση να αναχωρήσει εντός δύο λεπτών για άμεση επέμβαση. 

Πρόσθετα, κατά το ΔΕΕ, θα πρέπει από τη σφαιρική εκτίμηση όλων των κρίσιμων περιστάσεων να προκύπτει ότι οι δεσμεύσεις που επιβάλλονται στον εργαζόμενο ενόσω διαρκεί το διάλειμμα είναι τέτοιας φύσης ώστε να επηρεάζουν αντικειμενικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό την ευχέρειά του να διαχειρίζεται ελεύθερα τον χρόνο κατά τη διάρκεια του οποίου δεν απαιτείται να παρέχει τις επαγγελματικές του υπηρεσίες και να τον αφιερώνει στα δικά του ενδιαφέροντα.

Ιστορικό της υπόθεσης

Από τον Νοέμβριο του 2005 έως τον Δεκέμβριο του 2008, ο XR εργάστηκε στην DPP ως πυροσβέστης.

Ο XR απασχολούνταν υπό το καθεστώς της εργασίας κατά βάρδιες, με πρωινές βάρδιες από τις 6:45 έως τις 19:00 και βραδινές βάρδιες από τις 18:45 έως τις 7:00. Το ωράριο της ημερήσιας εργασίας του περιλάμβανε δύο διαλείμματα για γεύμα και ανάπαυση, διάρκειας 30 λεπτών το καθένα.

Στο χρονικό διάστημα από 06:30 έως 13:30, στον XR επιτρεπόταν να μεταβαίνει στο εστιατόριο της επιχείρησης, που βρισκόταν σε απόσταση 200 μέτρων από τη θέση εργασίας του, εφόσον έφερε πάνω του πομπό που θα τον ειδοποιούσε, σε περίπτωση ανάγκης, ότι εντός δύο λεπτών ένα όχημα άμεσης επέμβασης θα τον περίμενε μπροστά από το εστιατόριο της επιχείρησης. Επίσης, στο αμαξοστάσιο στο οποίο βρισκόταν η θέση εργασίας του XR υπήρχε χώρος όπου, εκτός του ωραρίου λειτουργίας του εστιατορίου της επιχείρησης, ήταν δυνατή η προετοιμασία φαγητού.

Ο χρόνος των διαλειμμάτων δεν υπολογιζόταν ως χρόνος εργασίας του XR παρά μόνον στην περίπτωση διακοπής των διαλειμμάτων λόγω αναχώρησης για άμεση επέμβαση. Κατά συνέπεια, δεν καταβαλλόταν αμοιβή για τα διαλείμματα που δεν είχαν διακοπεί.

Ο XR αμφισβήτησε τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής του. Θεωρώντας ότι τα διαλείμματά του, έστω και αν δεν είχαν διακοπεί, συνιστούσαν χρόνο εργασίας, ζήτησε το ποσό των 95.335 CZK, πλέον τόκων υπερημερίας, ως αμοιβή που υποστήριζε ότι του οφειλόταν για τα δύο ημερήσια διαλείμματα τα οποία δεν είχαν ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό της αμοιβής του κατά τη διάρκεια του επίμαχου χρονικού διαστήματος στην κύρια δίκη.

Το αιτούν δικαστήριο, Obvodní soud pro Prahu 9 (πρωτοδικείο 9ου τομέα Πράγας, Τσεχική Δημοκρατία), έκανε δεκτό το αίτημα του XR με απόφαση της 14ης Σεπτεμβρίου 2016, η οποία επικυρώθηκε στον δεύτερο βαθμό με απόφαση της 22ας Μαρτίου 2017.

Η DPP άσκησε αναίρεση κατά των αποφάσεων αυτών ενώπιον του Nejvyšší soud (Ανωτάτου Δικαστηρίου, Τσεχική Δημοκρατία), το οποίο με την από 12 Ιουνίου 2018 απόφασή του τις αναίρεσε. Στηριζόμενο στις οικείες εθνικές διατάξεις το εν λόγω δικαστήριο έκρινε ότι, καίτοι είναι πιθανόν τα διαλείμματα να διακοπούν λόγω ανάγκης για άμεση επέμβαση, οι διακοπές αυτές λαμβάνουν χώρα σπανίως και κατά τρόπο απρόβλεπτο, και επομένως δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως σύνηθες μέρος της εκπληρώσεως των επαγγελματικών υποχρεώσεων. Συνεπώς, κατά το δικαστήριο αυτό, τα διαλείμματα δεν μπορούσαν κατ’ αρχήν να χαρακτηρισθούν ως χρόνος εργασίας.

Ως εκ τούτου, τo Nejvyšší soud (Ανώτατο Δικαστήριο) ανέπεμψε την υπόθεση ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου προκειμένου αυτό να κρίνει την υπόθεση επί της ουσίας. Το αιτούν δικαστήριο υπογραμμίζει ότι, σύμφωνα με τις εθνικές δικονομικές διατάξεις, δεσμεύεται από τις νομικές κρίσεις του Nejvyšší soud (Ανωτάτου Δικαστηρίου).

Εντούτοις, το αιτούν δικαστήριο θεωρεί ότι οι περιστάσεις υπό τις οποίες ο XR υποχρεούνταν να λαμβάνει τα διαλείμματά του συνηγορούν υπέρ του χαρακτηρισμού τους ως «χρόνου εργασίας» υπό την έννοια του άρθρου 2 της οδηγίας 2003/88/ΕΚ.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Obvodní soud pro Prahu 9 (πρωτοδικείο 9ου τομέα Πράγας) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο προδικαστικά ερωτήματα συναφώς.

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο  αποφάνθηκε ότι συνιστά «χρόνο εργασίας», κατά την έννοια του άρθρου 2 της οδηγίας 2003/88/ΕΚ, το παρεχόμενο σε εργαζόμενο κατά τον χρόνο της ημερήσιας εργασίας διάλειμμα κατά τη διάρκεια του οποίου αυτός οφείλει, σε περίπτωση ανάγκης, να είναι σε θέση να αναχωρήσει εντός δύο λεπτών για άμεση επέμβαση, εφόσον από τη σφαιρική εκτίμηση όλων των κρίσιμων περιστάσεων προκύπτει ότι οι δεσμεύσεις που επιβάλλονται στον εργαζόμενο ενόσω διαρκεί το διάλειμμα είναι τέτοιας φύσης ώστε να επηρεάζουν αντικειμενικά και σε πολύ μεγάλο βαθμό την ευχέρειά του να διαχειρίζεται ελεύθερα τον χρόνο κατά τη διάρκεια του οποίου δεν απαιτείται να παρέχει τις επαγγελματικές του υπηρεσίες και να τον αφιερώνει στα δικά του ενδιαφέροντα.

Επιπλέον, κατά το Δικαστήριο,  η αρχή της υπεροχής του δικαίου της Ένωσης αντιτίθεται στο να δεσμεύεται, κατά το εθνικό δικονομικό δίκαιο, εθνικό δικαστήριο που οφείλει να αποφανθεί κατόπιν αναιρέσεως της απόφασής του από ανώτερο δικαστήριο από τις νομικές εκτιμήσεις του ανώτερου αυτού δικαστηρίου, όταν αυτές δεν είναι σύμφωνες με το δίκαιο της Ένωσης.

Γίνεται υπόμνηση ότι η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA

Αναγκαία Ομοδικία - Δομή και λειτουργία της ομοδικιακής δίκης XXII & 390

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ

Η αναιρετική δίκη με άξονα το άρθρο 573 ΚΠολΔ - Πραγματείες Πολιτικής Δικονομίας Νο 4 - XVIII & 288

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΠΕΣ

send