Νέες ρυθμίσεις για τη δέσμευση και τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων

Σημαντικές αλλαγές στο καθεστώς που διέπει τη δέσμευση και δήμευση περιουσιακών στοιχείων περιλαμβάνει το σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για την δέσμευση και δήμευση περιουσιακών και αποδεικτικών στοιχείων» του Υπουργείου Δικαιοσύνης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση.

Το υπό διαβούλευση σ/ν αφορά κατ' αρχάς στην κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Νομιμοποίηση, Ανίχνευση, Κατάσχεση και Δήμευση Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και για τη Χρηματοδότηση της Τρομοκρατίας.

Αξίζει να σημειωθεί πως η σημαντική αυτή Σύμβαση υπεγράφη από την Ελλάδα το 2006, χωρίς ωστόσο μέχρι σήμερα να έχει κυρωθεί και να τεθεί ισχύ (άλλες χώρες, όπως η Κύπρος, έχουν ήδη κυρώσει τη Σύμβαση από το 2009).

Αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα

Μεταξύ των πολλών σημαντικών διατάξεων του σχεδίου νόμου, περιλαμβάνονται αλλαγές στις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα αναφορικά με τη δήμευση των προϊόντων εγκλημάτων.

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις (άρθρο 76 ΠΚ), αν το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει δήμευση στα αντικείμενα ή περιουσιακά στοιχεία που ορίζονται στο νόμο, επειδή αυτά δεν υπάρχουν ή δεν επαρκούν ή ανήκουν εν όλω ή εν μέρει σε τρίτο, στον οποίο δεν μπορεί να επιβληθεί δήμευση, δύναται να επιβάλει στον δράστη χρηματική ποινή μέχρι του ποσού που αντιστοιχεί στην αξία των αντικειμένων αυτών.

Παράλληλα, η δήμευση επιβάλλεται σε τρίτο αν τα αντικείμενα ή περιουσιακά στοιχεία μεταβιβάσθηκαν, άμεσα ή έμμεσα, από τον δράστη σε αυτόν ή αν αποκτήθηκαν από αυτόν ή περιήλθαν με άλλο τρόπο σε αυτόν, εφόσον κατά τον χρόνο κτήσης των περιουσιακών στοιχείων γνώριζε ότι ενδέχεται να προέρχονται από αξιόποινη πράξη και ότι σκοπός της μεταβίβασής τους ήταν να αποφευχθεί η δήμευση.

Η γνώση αυτή πρέπει να προκύπτει από τον συνδυασμό περισσότερων ειδικά αναφερόμενων στην απόφαση του δικαστηρίου περιστατικών, όπως ιδίως ότι η μεταβίβαση ή η απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου πραγματοποιήθηκε χωρίς αντάλλαγμα ή με αντάλλαγμα σημαντικά κατώτερο από την αγοραία αξία ή από εκείνο που θα προέκυπτε με βάση την συνήθη πρακτική στις οικείες βιοτικές σχέσεις.

Η δήμευση επιβάλλεται στον τρίτο μόνο εφόσον δεν μπορεί να επιβληθεί σε βάρος του δράστη δήμευση του ανταλλάγματος που έλαβε για τη μεταβίβαση ή αναπληρωματική δήμευση.

Όταν ο τρίτος είναι νομικό πρόσωπο, εξετάζεται αν υπήρχε η προβλεπόμενη γνώση σχετικά με την προέλευση των περιουσιακών στοιχείων σε όποιον έχει εξουσία εκπροσώπησής του ή είναι εξουσιοδοτημένος για τη λήψη αποφάσεων ή για την άσκηση ελέγχου στο πλαίσιο του νομικού προσώπου ή της επιχείρησης, ή σε όποιον ασκεί εν τοις πράγμασι τα καθήκοντα αυτά.

Δείτε αναλυτικά το προτεινόμενο νέο άρθρο 76 του Ποινικού Κώδικα εδώ.

Αλλαγές στον κώδικα Ποινικής Δικονομίας

Το υπό διαβούλευση σχέδιο νόμου περιλαμβάνει αλλαγές στον Κώδικας Ποινικής Δικονομίας.

Ειδικότερα, ο τίτλος του άρθρου 552 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας αντικαθίσταται ως εξής: «Εκτέλεση της στερητικής της ελευθερίας ποινής», ενώ προστίθεται άρθρο 552Α με το εξής περιεχόμενο:

«Άρθρο 552Α

Εκτέλεση της ποινής της δήμευσης

1. Αν η δήμευση αφορά σε απαίτηση, ο εισαγγελέας του δικαστηρίου ή του δικαστικού συμβουλίου που εξέδωσε την σχετική απόφαση ή βούλευμα επιμελείται της άμεσης λήψης των αναγκαίων αναγκαστικών μέτρων από τον διευθυντή του δημόσιου ταμείου, κατ’ εφαρμογή του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων, εκτός αν ειδική διάταξη ορίζει διαφορετικά.

2. Αν η δήμευση αφορά σε ακίνητο, ο εισαγγελέας του δικαστηρίου ή του δικαστικού συμβουλίου που εξέδωσε την σχετική απόφαση ή βούλευμα, κοινοποιεί αντίγραφό τους στον αρμόδιο φύλακα μεταγραφών, ο οποίος υποχρεούται να προβεί την ίδια ημέρα σε σχετική σημείωση στα οικεία βιβλία και να αρχειοθετήσει το έγγραφο που του κοινοποιήθηκε, αν δε η απόφαση ή το βούλευμα είναι αμετάκλητα, να τα μεταγράψει.»

Στη δημόσια διαβούλευση, η οποία θα ολοκληρωθεί την 26 Ιανουαρίου 2017 και ώρα 14:00, μπορείτε να συμμετέχετε εδώ.