logo-print

Αποποίηση κληρονομίας ανηλίκων

Η τετράμηνη προθεσμία αποποίησης τρέχει και σε βάρος των ανηλίκων.

Η δήλωση περί αποποιήσεως γίνεται εντός αποκλειστικής (αποσβεστικής) προθεσμίας τεσσάρων μηνών, που αρχίζει από τότε που ο κληρονομούμενος έλαβε γνώση της επαγωγής και του λόγου αυτής, αλλά αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό η προθεσμία της αποποιήσεως είναι ενιαύσια. Επί κληρονομικής διαδοχής εκ διαθήκης όμως η ανωτέρω προθεσμία δεν αρχίζει πριν από την δημοσίευση της διαθήκης (1847 παρ. 1 ΑΚ). Μετά την πάροδο προθεσμίας προς αποποίηση, η αποποίηση είναι άκυρη (άρθρο 1850 εδ. α’ ΑΚ). Η έναρξη της προθεσμίας αποποιήσεως δεν παρεμποδίζεται από το ότι ο κληρονόμος πιστεύει ότι δεν υπάρχει ενεργητικό της κληρονομίας.

Ειδικότερα ως προς τον ανήλικο και εν γένει τον κάθε ανίκανο προς δικαιοπραξία (π.χ. δικαστικά συμπαραστατούμενο), τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής και του λόγου αυτής ερευνώνται αν συντρέχουν στο πρόσωπο του νομίμου εκπροσώπου τους. Ιδίως ως προς τον ανήλικο, κληρονομία που του επάγεται θεωρείται ότι γίνεται αποδεκτή πάντοτε με το ευεργέτημα της απογραφής (άρθρο 1527 ΑΚ) και η αποποίηση υπόκειται στις διατυπώσεις του άρθρου 1625 ΑΚ. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται θετική γνώση της επαγωγής και του λόγου της εκ μέρους του νομίμου αντιπροσώπου του και δεν αρκεί η υπαίτια άγνοια, έστω και αν οφείλεται σε αμέλεια του νομίμου αντιπροσώπου αυτού.

Η προθεσμία αποποίησης προκειμένου για ανήλικο κληρονόμο αναστέλλεται για όσους λόγους και η παραγραφή (άρθρο 255 επ. ΑΚ), μεταξύ των οποίων η διάταξη του άρθρου 257 παρ. 2 ΑΚ προβλέπει την αναστολή λόγω ανωτέρας βίας. Ως εκ τούτου, γίνεται δεκτό ότι αποτελεί λόγο ανώτερης βίας, που αναστέλλει τη συμπλήρωση της προθεσμίας, ο χρόνος από τότε που ο νόμιμος αντιπρόσωπος υπέβαλε στο δικαστήριο την αίτηση να του δοθεί η άδεια για αποποίηση, μέχρι να εκδοθεί σχετική προς τούτο οριστική απόφαση, αφού άλλως δεν είναι δυνατή η αποποίηση της επαχθείσης στον ανήλικο κληρονομίας από το νόμιμο αντιπρόσωπο αυτού.

Έτσι, όπως προκύπτει από τις διατάξεις των άρθρων 1526, 1625 περ. 1 ΑΚ και 797 ΚΠολΔ, για την αποποίηση κληρονομίας για λογαριασμό ανηλίκου, πρέπει να υποβληθεί στο αρμόδιο Δικαστήριο αίτηση από τους ασκούντες την γονική αυτού μέριμνα γονείς και να χορηγηθεί η σχετική άδεια. Κατά τον χρόνο τούτο, δηλαδή από την υποβολή της αίτησης για την παροχή άδειας για αποποίηση κληρονομίας, που γίνεται για λογαριασμό ανηλίκου και μέχρι την δημοσίευση της σχετικής απόφασης αναστέλλεται, κατ’ άρθρο 255 εδ. α’ ΑΚ, η προθεσμία προς αποποίηση λόγω ανωτέρας βίας, αφού η αποποίηση της κληρονομίας που θα γίνει από τους ασκούντες την γονική μέριμνα γονείς, εξαρτάται από γεγονός που δεν μπορεί να αποτραπεί ακόμη, και με την λήψη μέτρων άκρας επιμέλειας και δη από την παροχή άδειας εκ μέρους του δικαστηρίου.

Τα γεγονότα της γνώσης της επαγωγής με την έννοια της βάσιμης πληροφόρησης της ύπαρξης των πραγματικών και νομικών προϋποθέσεων, η συνδρομή των οποίων επιφέρει την αυτοδίκαιη κτήση της κληρονομίας και, αθροιστικά, του λόγου της επαγωγής -δηλαδή της κλήσης εκ διαθήκης ή εκ του νόμου ως εξ αδιαθέτου κληρονόμος - ερευνώνται αν συντρέχουν στο πρόσωπο του εκπροσωπούντος τον ανίκανο. Αν όμως εντός της προθεσμίας προς αποποίηση δεν υποβληθεί η σχετική αίτηση, η παρέλευσή της συνεπάγεται πλασματική κτήση της κληρονομίας και σε βάρος του ανηλίκου, έστω και αν ο ανήλικος κληρονομεί με το ευεργέτημα της απογραφής, υποχρεούμενους εντός έτους από της ενηλικιώσεώς του να συντάξει την απογραφή για να μην εκπέσει αυτού.

Δρ. Ευάγγελος Μαργαρίτης

Ο Δρ. Ευάγγελος Μαργαρίτης είναι Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω. Υπηρετεί στη Διεύθυνση Νομικών Υπηρεσιών Εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Αθηνών Εταιρεία Ανάπτυξης και Αξιοποίησης Ακινήτων. Διατέλεσε Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Αστικού Δικαίου στη Νομική...

Δικαστικός Έλεγχος της Συνταγματικότητας των Νόμων και Ερμηνεία του Συντάγματος

Ευάγγελος Βενιζέλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ / ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Συλλογικό Εργατικό Δίκαιο - 6η έκδοση