Αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Επιτροπών Φιλικού Διακανονισμού (Συνήγορος Καταναλωτή)

Με έγγραφο του Συνηγόρου του Καταναλωτή προς τους Αντιπεριφερειάρχες της χώρας παρέχονται διευκρινίσεις αναφορικά με τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Επιτροπών Φιλικού Διακανονισμού (άρθρο 108 παρ. 9 ν. 4512/2018).

Σύμφωνα με το άρθρο 11 του ν. 2251/1994 εισήχθη στην Ελληνική έννομη τάξη ο θεσμός του φιλικού διακανονισμού των καταναλωτικών διαφορών από τις Eπιτροπές Φιλικού Διακανονισμού (Ε.Φ.Δ.), στις οποίες μπορούν να προσφεύγουν οι πολίτες-καταναλωτές για τη φιλική διευθέτηση των διαφορών τους με τους προμηθευτές (επιχειρήσεις). Οι Επιτροπές αυτές είχαν έδρα τις Νομαρχίες της χώρας, ενώ, με το άρθρο 3 του ν. 3297/2004, υπήχθησαν στην Ανεξάρτητη Αρχή “Συνήγορος του Καταναλωτή”.

Με το άρθρο 94 παρ. 2 του ν. 3852/2010 για τη «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης» (Πρόγραμμα «Καλλικράτης»), η αρμοδιότητα της σύστασης των Ε.Φ.Δ., της τήρησης αρχείων των πορισμάτων τους, καθώς και της τήρησης μητρώου καταναλωτών, μεταβιβάστηκε από τις Νομαρχίες στους Δήμους.

Μετά την πρόσφατη ρύθμιση του άρθρου 108 παρ. 9 του ν. 4512/2018 «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή των Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής και άλλες διατάξεις» (Α΄ 5), ο οποίος αντικατέστησε την παρ. 1 του άρθρου 11 του ν.2251/1994, οι Επιτροπές Φιλικού Διακανονισμού εδρεύουν πλέον στις κατά τόπους έδρες των Περιφερειακών Ενοτήτων και Επαρχείων της χώρας. Ειδικότερα, το ανωτέρω άρθρο ορίζει τα εξής: «Στην έδρα κάθε Περιφερειακής Ενότητας, καθώς και στην έδρα κάθε επαρχείου, συστήνεται από τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη επιτροπή φιλικού διακανονισμού για την εξώδικη επίλυση διαφορών ανάμεσα σε προμηθευτές και σε καταναλωτές ή ενώσεις καταναλωτών».

Η παραπάνω αρμοδιότητα ασκείται από την 17η Ιανουαρίου 2018. 

Μέλη της Ε.Φ.Δ.

Οι Ε.Φ.Δ. είναι τριμελείς και αποτελούνται από:

«α) Ένα δικηγόρο, μέλος του οικείου δικηγορικού συλλόγου, που προτείνεται, με τον αναπληρωτή του, από το διοικητικό συμβούλιο του δικηγορικού συλλόγου, ως πρόεδρο.

β) Έναν εκπρόσωπο του τοπικού εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου, που προτείνεται, με τον αναπληρωτή του, από το διοικητικό συμβούλιο του επιμελητηρίου. Σε νομούς, όπου υπάρχουν βιοτεχνικά και επαγγελματικά επιμελητήρια, προτείνεται από το διοικητικό τους συμβούλιο ένας εκπρόσωπός τους με τον αναπληρωτή του. Στη σύνθεση της επιτροπής μετέχει, κάθε φορά, ο εκπρόσωπος του επιμελητηρίου στο οποίο υπάγεται ο προμηθευτής. Εφόσον είναι εφικτό, κάθε επιμελητήριο ορίζει ανά έναν εκπρόσωπο κάθε κλάδου της αγοράς, με τον αναπληρωτή του, για τη συμμετοχή του στη σύνθεση της επιτροπής όταν κρίνεται διαφορά που ανάγεται στη δραστηριότητα μέλους του, του αντίστοιχου κλάδου της αγοράς και

γ) Έναν εκπρόσωπο των τοπικών ενώσεων καταναλωτών, που προτείνεται, με τον αναπληρωτή του, από τα διοικητικά συμβούλιά τους. Εάν δεν υφίστανται οι ενώσεις αυτές, στην επιτροπή συμμετέχει εκπρόσωπος ένωσης καταναλωτών δευτέρου βαθμού, διαφορετικά εκπρόσωπος του τοπικού εργατικού κέντρου, που προτείνεται, με τον αναπληρωτή του, από τη διοίκηση αυτού.

Ο γραμματέας της επιτροπής και ο αναπληρωτής του, προέρχονται από το τμήμα Εμπορίου της Διεύθυνσης Ανάπτυξης της οικείας Περιφερειακής Ενότητας και προτείνονται στον Συνήγορο του Καταναλωτή από τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη».

Θητεία των μελών της Ε.Φ.Δ.

Η θητεία των μελών των Επιτροπών Φιλικού Διακανονισμού είναι διετής και μπορεί να ανανεώνεται μία ή περισσότερες φορές.

Τρόπος λειτουργία της Ε.Φ.Δ.

Οι υποθέσεις εισάγονται στην αρμόδια, κατά περίπτωση, επιτροπή ύστερα από αίτηση του καταναλωτή ή της τοπικής ένωσης καταναλωτών, καθώς και ύστερα από παραπομπή από τον Συνήγορο του Καταναλωτή. Οι υποθέσεις συζητούνται, κατά τη σειρά που ορίζει ο πρόεδρος, το αργότερο εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την υποβολή της αίτησης ή την παραπομπή τους, μετά από πρόσκληση των ενδιαφερομένων πριν από πέντε (5) τουλάχιστον ημέρες. Οι προθεσμίες αυτές μπορούν να παρατείνονται, με απόφαση του προέδρου της επιτροπής, μέχρι πέντε (5) ημέρες, εφόσον συντρέχουν, προς τούτο, ειδικοί λόγοι. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν κατά τη συζήτηση να παρίστανται αυτοπροσώπως ή να εκπροσωπούνται από πληρεξούσιο δικηγόρο ή τρίτο πρόσωπο που έχει σχετική εξουσιοδότηση.

Η επιτροπή κρίνει κατά το ισχύον δίκαιο. Συμπληρωματικά λαμβάνονται υπόψη τα συναλλακτικά ήθη. Η επιτροπή μπορεί να ζητήσει πληροφορίες από δημόσιες υπηρεσίες, δημόσιους οργανισμούς, επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, επιμελητήρια και επαγγελματικούς συλλόγους.

Η Επιτροπή συνεδριάζει, νομίμως, με την παρουσία όλων των μελών της και λαμβάνει τις αποφάσεις της κατά πλειοψηφία. Τα πορίσματα της Επιτροπής κοινοποιούνται στον Συνήγορο του Καταναλωτή και στους ενδιαφερομένους το αργότερο εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη συζήτηση των σχετικών υποθέσεων. Τα πορίσματα της Επιτροπής δεν παράγουν συνέπειες δικαστικής απόφασης, ούτε αποτελούν εκτελεστό τίτλο.

Αρμοδιότητες του γραμματέα της Ε.Φ.Δ.

Ο γραμματέας δέχεται τις αναφορές των καταναλωτών, μεριμνά για τη σύσταση των σχετικών φακέλων, προετοιμάζει τις συνεδριάσεις της Επιτροπής, διεκπεραιώνει την επικοινωνία με τους εμπλεκόμενους. Η Επιτροπή δύναται να εξειδικεύει και να αναθέτει περαιτέρω καθήκοντα διεκπεραίωσης των υποθέσεων στον γραμματέα.

Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 3297/2004 (ΦΕΚ 259/23.12.2004 τεύχος Α'):

«5. Ζητήµατα που ανάγονται στις λεπτοµέρειες εφαρµογής του άρθρου 11 του ν. 2251/1994 ρυθµίζονται µε απόφαση του Συνηγόρου του Καταναλωτή.»

Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι τα μέλη των ως άνω επιτροπών, που πλέον συνιστώνται σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας και Επαρχείου, δεν είναι υπόχρεοι σε δήλωση περιουσιακής κατάστασης, σύμφωνα με το άρθρο 222 παρ. 1 του ν. 4281/2014 (Α'160).

Δείτε αναλυτικά εδώ.