Consent or not Consent?

"Εσείς θα μείνετε μαζί μας;"

"Ένα κλικ και όλα μένουν ίδια!"

"Δώστε μας τη συναίνεσή σας"

Κανείς δε θα ξεχάσει όσα χρόνια και αν περάσουν τα εμβληματικά μηνύματα που έστελναν οι διάφοροι κάτοχοι ηλεκτρονικών διευθύνσεων προσπαθώντας να 'εκμαιεύσουν" τη συναίνεση των φορέων των εν λόγω διευθύνσεων για να συνεχίσουν να στέλνουν newsletters. 

Οι μαζικές αυτές αποστολές μηνυμάτων θυμίζουν το παράδειγμα, για την ακρίβεια στρατιωτικό αστικό μύθο, της σκοπιάς δίπλα στο παγκάκι: για δεκαετίες είχε συνηθιστεί ένας φαντάρος να φυλάει σκοπιά δίπλα σε ένα παγκάκι. Όταν ο πρώτος διοικητής που καθιέρωσε την εν λόγω σκοπιά επισκέφθηκε το στρατόπεδο πολλά χρόνια μετά και είδε σκοπό στο εν λόγω σημείο, αναρρωτήθηκε δυνατά: Ακόμα δε στέγνωσε το παγκάκι από τη μπογιά;

Κάπως έτσι και στα μηνύματα. Στέλνονταν μαζικά στους χρήστες, ζητώντας τη "συναίνεση" για συνέχεια της επικοινωνίας, αγνοώντας όμως το βασικό: Πώς αποκτήθηκαν αυτά τα δεδομένα; Τηρήθηκαν οι ισχύουσες τότε διατάξεις του ν. 2472/19997 καθώς και το άρθρο 11 του ν. 3471/2006; Αν όχι, πόσο ριψοκίνδυνο είναι να χρησιμοποιείς προσωπικά δεδομένα που παρανόμως (ή αν ενοχλεί αυτή η φράση... παρατύπως!) έχεις αποκτήσει για να ζητήσεις την το πρώτον νομότυπη άδεια προς χρήση τους; Αν απο την άλλη είχε αποκτήσει νομότυπα την εξουσία προς χρήση, για ποιο λόγο να ζητήσεις επιβεβαίωση της συγκατάθεσης; Τι είδους "φιλοπροσωπικοδεδομενικουποκειμενικός" ψυχαναγκασμός είναι αυτός;

Ας θυμηθούμε τι προβλέπει ο νόμος:

Η χρήση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή sms για σκοπούς εμπορικής προώθησης, έχει αυστηρότερες προϋποθέσεις. Σύµφωνα µε την παρ. 1 του παραπάνω άρθρου, όπως η παράγραφος αυτή τροποποιήθηκε µε το άρθρο 16 παρ. 1 του ν. 3917/2011 (ΦΕΚ Α’ 22), «η χρησιµοποίηση αυτόµατων συστηµάτων κλήσης, ιδίως µε χρήση συσκευών τηλεοµοιοτυπίας (φαξ) ή ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, και γενικότερα η πραγµατοποίηση µη ζητηθεισών επικοινωνιών µε οποιοδήποτε µέσο ηλεκτρονικής επικοινωνίας χωρίς ανθρώπινη παρέµβαση, για σκοπούς απευθείας εµπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφηµιστικούς σκοπούς, επιτρέπεται µόνο αν ο συνδροµητής συγκατατεθεί εκ των προτέρων ρητώς».

Η Αρχή στην Οδηγία 2/2011 για την ηλεκτρονική συγκατάθεση περιγράφει αναλυτικά τις προϋποθέσεις και τους τρόπους νόµιµης λήψης της συγκατάθεσης µε ηλεκτρονικά µέσα για τους σκοπούς της ανωτέρω διάταξης. Μοναδική εξαίρεση στην υποχρέωση λήψης προηγούµενης συγκατάθεσης αποτελεί, σύµφωνα µε την παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3471/2006, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 172 παρ. 1 του ν. 4070/2012, η περίπτωση κατά την οποία τα στοιχεία επαφής ηλεκτρονικού ταχυδροµείου αποκτήθηκαν νοµίµως (άρα με σωστή ενημέρωση υπό τον 2472/1997!!), στο πλαίσιο της πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλης συναλλαγής και χρησιµοποιούνται για την απευθείας προώθηση παρόµοιων προϊόντων ή υπηρεσιών του προµηθευτή ή για την εξυπηρέτηση παρόµοιων σκοπών και υπό τις λοιπές προϋποθέσεις που θέτει η συγκεκριµένη παράγραφος. Κατά την παράγραφο αυτή, τ στοιχεία επαφής ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που αποκτήθηκαν νομίμως, στο πλαίσιο της πώλησης προϊόντων ή υπηρεσιών ή άλλης συναλλαγής, μπορούν να χρησιμοποιούνται για την απευθείας προώθηση παρόμοιων προϊόντων ή υπηρεσιών του προμηθευτή ή για την εξυπηρέτηση παρόμοιων σκοπών, ακόμη και όταν ο αποδέκτης του μηνύματος δεν έχει δώσει εκ των προτέρων τη συγκατάθεση του, υπό την προϋπόθεση ότι του παρέχεται κατά τρόπο σαφή και ευδιάκριτο η δυνατότητα να αντιτάσσεται, με εύκολο τρόπο και δωρεάν, στη συλλογή και χρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών του στοιχείων και αυτό κατά τη συλλογή των στοιχείων επαφής, καθώς και σε κάθε μήνυμα, σε περίπτωση που ο χρήστης αρχικά δεν είχε διαφωνήσει σε αυτή τη χρήση. Το εν λόγω σύστημα είναι σύστημα «soft opt in», και αποτελεί ειδικότερη νομική βάση επεξεργασίας επί τη βάσει ενός «προηγούμενου συναλλακτικού προηγουμένου», το οποίο δίνει το δικαίωμα στον χρήση να προβεί σε opt – out εκ των υστέρων

Κάποιος λοιπόν φαίνεται να ξεκίνησε την τάση "εκ νέου" συγκατάθεσης, και τον ακολούθησαν όλοι. Ουδείς όμως αντιμετώπισε το πρόβλημα στη σωστή του διάσταση: Αν είχες αποκτήσει σωστά τα δεδομένα, δεν χρειάζεται να ζητήσεις εκ νέου συγκατάθεση, παρά να δίνεις στο χρήση το δικαίωμα για opt out σε κάθε ευκαιρία. Αν από την άλλη δεν τα είχες... μήπως ήταν ορθό να τα σβήσεις;;;