logo-print

Η μετατροπή της ποινής

Τα πλεονεκτήματα και ποιά τα μειονεκτήματα του θεσμού

Η μετατροπή της ποινής συνιστά τη δεύτερη ασφαλιστική δικλείδα που παρέχει ο νόμος μετά το θεσμό της αναστολής ο οποίος πάντοτε εξετάζεται πρώτος. Για τον νομοθέτη ο εγκλεισμός σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα αποτελεί την ύστατη λύση. Ποια είναι όμως τα πλεονεκτήματα και ποιά τα μειονεκτήματα του θεσμού της μετατροπής της ποινής;

Τα δύο σημαντικότερα πλεονεκτήματα του θεσμού της μετατροπής είναι αφενός η μη αποκοπή του καταδικασθέντος από τον επαγγελματικό, κοινωνικό και οικογενειακό του περίγυρο η οποία αναμφίβολα θα μετέβαλε τη ζωή του ριζικά προς το δυσμενέστερο και αφετέρου η αποσυμφόρυση του σωφρονιστικού συστήματος από πληθώρα κρατουμένων που θα έκανε τις συνθήκες φυλάκισης απάνθρωπες.

Ωστόσο κάθε θεσμός έχει και μειονεκτήματα,τα δύο σημαντικότερα που σχετίζονται με τη δυνατότητα μετατροπής της ποινής είναι

1) η ανισότητα της ποινικής μεταχείρισης μεταξύ πλουσίων και φτωχών καθώς οι εύποροι δύνανται ευκολότερα να εξαγοράσουν χρηματικά τις παρανομίες τους και

2) η εξουδετέρωση της γενικής πρόληψης στην οποία παραδοσιακά στοχεύει το ποινικό δίκαιο, δηλάδη μειώνεται ο φόβος των εν δυνάμει δραστών για τις κυρώσεις που έπονται ενός εγκλήματος.

Ποιές είναι όμως οι κατηγορίες μετατροπής της ποινής;

Ο νόμος προβλέπει τις ακόλουθες μορφές ή αλλιώς κατηγορίες μετατροπής της ποινής: α) Την μετατροπή της ποινής σε χρηματική ποινή ή πρόστιμο και β) Την μετατροπή της ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας. Αναφορικά με τη μετατροπή της χρηματικής ποινής σε χρηματική ποινή ή πρόστιμο αυτή είναι υποχρεωτική όταν το δικαστήριο επιβάλλει στερητική της ελευθερίας ποινή μέχρι 1 έτος. Όταν η ποινή υπερβαίνει το 1 έτος χωρίς ωστόσο να ξεπερνά τα δύο έτη η υποχρεωτικότητα της μετατροπής ισχύει και πάλι, κατ' εξαίρεση όμως το δικαστήριο μπορεί να αρνηθεί τη χορήγηση της αν συντρέχουν σωρευτικά δύο προϋποθέσεις: 1) να πρόκειται για υπότροπο εγκληματία δηλαδή για άτομο με προϋπάρχουσα εγκληματική δράση και 2) να κρίνει το δικαστήριο με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση τη μη μετατροπή της ποινής ώστε να αποτραπεί ο δράστης από τη τέλεση άλλων αξιόποινων πράξεων.

Η υποχρεωτικότητα της μετατροπής ισχύει και για ποινές που υπερβαίνουν τα 2 έτη όχι όμως και τα 5 έτη. Το δικαστήριο πάλι έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί τη χορήγηση της μετατροπής εάν με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση του κρίνει πως δεν αρκεί η μετατροπή για να αποτραπεί ο κατάδικος από το να τελέσει και άλλες αξιόποινες πράξεις. Μέχρι τα 5 έτη λοιπόν υπάρχει η δυνατότητα εξαγοράς της ποινής εκτός αν το δικαστήριο αιτιολογημένα κρίνει διαφορετικά.

Σχετικά με τη μετατροπή της ποινής σε παροχή κοινωφελούς εργασίας αυτή αποτελεί έναν σχετικά νεότευκτο θεσμό που έρχεται να συμπληρώσει τη δυνατότητα εξαγοράς μιας ποινής

 Ο νομοθέτης αναλογιζόμενος την οικονομική δυσχέρεια πολλών συνανθρώπων μας θεώρησε πως αρκετοί δε θα έχουν τη δυνατότητα να απολαύσουν αυτό το ευεργέτημα εξ' αιτίας της έλλειψης χρημάτων για πληρωμή χρηματικής ποινής ή προστίμου.

Το πρόσωπο λοιπόν που καταδικάστηκε θα μπορεί εφόσον δηλώσει πως δε μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά στο ποσό της μετατροπής να προσφέρει χωρίς να πληρώνεται, κοινωφελή εργασία σε κάποια υπηρεσία του Κράτους, των ΟΤΑ ή των ΝΠΔΔ. Το δικαστήριο μετατρέπει τη χρηματική ποινή ή το πρόστιμο είτε ολικά είτε έν μέρει σε παροχή κοινωφελούς εργασίας εφόσον βέβαια συμφωνεί ή το ζητεί αυτός που καταδικάστηκε καθώς κανείς δε μπορεί να εξαναγκαστεί σε εργασία. Έπειτα, το δικαστήριο καθορίζει με την απόφαση του τις ώρες κοινωφελούς εργασίας που είναι υποχρεωμένος να προσφέρει ο καταδικασθείς ανάλογα με τη ποινή του. Οι ώρες εργασίας που οφείλει ο καταδικασθείς κυμαίνονται από 100 έως 240 ώρες για ποινή μέχρι 1 έτος, από 241 μέχρι 480 ώρες για ποινή μέχρι 2 έτη και 481 έως 720 ώρες για ποινή από 2 μέχρι 3 έτη.

Συνοψίζοντας καθίσταται σαφές πως υπάρχει δυνατότητα να εξαγορασθεί μια ποινή μέχρι τα 5 έτη φυλάκισης εκτός αν το δικαστήριο θεωρήσει πως μόνο με τη ποινή της φυλάκισης ο δράστης θα συνετιστεί και θα προβεί σε επανάληψη της εγκληματικής του δραστηριότητας.

Το ποινικό μας σύστημα έχει προνοήσει ώστε η φυλάκιση να αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα για τα πταίσματα και τα πλημμελήματα!

Η Διαμεσολάβηση
Το νέο πτωχευτικό δίκαιο των επιχειρήσεων και των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΠΤΩΧΕΥΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ - ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΣΤΩΤΩΝ - ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΥΓΗΤΙΔΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΟΚΑΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ