Τι αλλάζει σε ζητήματα Στρατολογίας και Στρατιωτικής Δικαιοσύνης (Σχέδιο Νόμου)

Σε δημόσια διαβούλευση τέθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας το σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις Μέριμνας Προσωπικού Ενόπλων Δυνάμεων, Στρατολογίας, Στρατιωτικής Δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις».

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, αντικείμενο του σχεδίου νόμου είναι κατ΄ αρχήν η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη μέριμνα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ) για το μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) και τους οπλίτες που εκπληρώνουν τη στρατεύσιμη στρατιωτική τους υποχρέωση, καθώς και η ρύθμιση θεμάτων που αφορούν στη στρατολογική νομοθεσία, τους αντιρρησίες συνείδησης, καθώς και άλλες διοικητικές διαδικασίες.

Για τη διαμόρφωση του προτεινόμενου σχεδίου νόμου λήφθηκαν υπόψη:

α. Η γεωπολιτική θέση της χώρας, που επιβάλλει τη διατήρηση αξιόμαχων Ενόπλων Δυνάμεων, γεγονός που συνεπάγεται μεγάλες ανάγκες σε ανθρώπινο δυναμικό.

β. Το δικαιϊκό σύστημα της χώρας, ως χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που μας υποχρεώνει σε συμμόρφωση με διεθνείς κανόνες δικαίου.

γ. Οι επιταγές του Συντάγματος για την προστασία της οικογένειας και ειδικά των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων.

δ. Η ανάγκη για την περαιτέρω προστασία και έμπρακτη μέριμνα κατηγοριών στρατιωτικού προσωπικού που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα κοινωνικά προβλήματα.

ε. Η απαίτηση συμπόρευσης των διατάξεων της νομοθεσίας που αφορά στο προσωπικό των ΕΔ με την αναγκαιότητα βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσής τους (πχ μεταθέσεις, μειωμένο ωράριο).

στ. Η απαίτηση απλοποίησης και εκσυγχρονισμού των διατάξεων της στρατολογικής νομοθεσίας.

ζ. Η συμμόρφωση της Διοίκησης με τα πορίσματα της νομολογίας και τις υποδείξεις του Συνηγόρου του Πολίτη (πχ διάρκεια εναλλακτικής θητείας των αντιρρησιών συνείδησης).

η. Η ανάγκη συστηματικότερης ρύθμισης του χρόνιου προβλήματος των ανυποτάκτων.

Περαιτέρω, αντικείμενο του παρόντος σχεδίου νόμου είναι η ρύθμιση διαφόρων άλλων θεμάτων αρμοδιότητας ΥΠΕΘΑ, όπως η τροποποίηση διατάξεων του Στρατιωτικού Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Δικαστικού Σώματος των ΕΔ, η θεσμοθέτηση ενός νέου και σύγχρονου πλαισίου για τις Στρατονομικές Υπηρεσίες των ΕΔ και την Υπηρεσία Υποδοχής Πλοίων και Πολεμικής Χρησιμοποίησης Λιμένων, καθώς και η θέσπιση κανόνων και απαιτήσεων που αφορούν στην αξιοπλοΐα των στρατιωτικών αεροσκαφών των ΕΔ και η σύσταση της Εθνικής Στρατιωτικής Αρχής Αξιοπλοΐας.

Το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει εκτενείς τροποποιήσεις στο ισχύον νομικό πλαίσιο. Ορισμένες από τις διατάξεις που ξεχωρίζουν:

Υπεράσπιση στρατιωτικών ενώπιον ποινικών δικαστηρίων

1. Στους εν ενεργεία και εν αποστρατεία στρατιωτικούς και οπλίτες των Ενόπλων Δυνάμεων, κατά των οποίων ασκείται ποινική δίωξη για αδικήματα που τους αποδίδονται ότι τέλεσαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους, παρέχεται η δυνατότητα υπεράσπισης ενώπιον των ποινικών δικαστηρίων, από λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) με απόφαση του Προέδρου του Ν.Σ.Κ., μετά από προηγούμενη έγκριση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, εφόσον:

α. από διενεργηθείσα διοικητική εξέταση δεν διαπιστώνεται η διάπραξη πειθαρχικού παραπτώματος σχετικού με την πράξη για την οποία διώκονται και

β. δεν εκπροσωπούνται από δικηγόρο κατά τη διαδικασία ενώπιον του δικαστηρίου.

2. Η παρ. 1 δεν εφαρμόζεται αν η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από ενέργεια της υπηρεσίας.

Ρύθμιση στρατιωτικών υποχρεώσεων ανυποτάκτων

1. Οι διατελέσαντες ή διατελούντες σε ανυποταξία, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, εξαιρούνται από την πρόσκληση ή τις προσκλήσεις για τις οποίες κηρύχθηκαν ανυπότακτοι, εφόσον:

α) Έχουν ήδη καταταγεί στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) και εκπλήρωσαν πλήρως ή μερικώς τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις.

β) Έχουν καταταγεί στις ΕΔ και εκπληρώνουν ακόμη τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις.

γ) Θα καταταγούν στις ΕΔ προς εκπλήρωση των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

δ) Έχουν ήδη απαλλαγεί από την υποχρέωση στράτευσης, χωρίς να προηγηθεί κατάταξή τους στις ΕΔ.

ε) Θα απαλλαγούν από την υποχρέωση στράτευσης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

στ) Τελούν σε αναβολή κατάταξης για λόγους υγείας.

ζ) Θα λάβουν αναβολή κατάταξης για λόγους υγείας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

η) Έχουν ήδη εκπληρώσει ως αντιρρησίες συνείδησης πλήρως ή μερικώς την εναλλακτική τους υπηρεσία.

θ) Έχουν ήδη υποβάλει ή θα υποβάλουν δικαιολογητικά για την υπαγωγή τους στις κείμενες διατάξεις περί αντιρρησιών συνείδησης μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και θα παρουσιασθούν εμπρόθεσμα για εκπλήρωση της εναλλακτικής τους υπηρεσίας, ως εκ της ανωτέρω υπαγωγής τους.

2. Το αξιόποινο της ανυποταξίας όσων υπάγονται ή θα υπαχθούν σε μία από τις περιπτ. της παρ. 1 εξαλείφεται, οι ποινικές συνέπειες αίρονται και οι διοικητικές συνέπειες και τα διοικητικά πρόστιμα, που έχουν επιβληθεί και βεβαιωθεί στο σύνολό τους, διαγράφονται. Σε περίπτωση που μέρος των διοικητικών προστίμων έχει αποπληρωθεί, διαγράφεται το υπολειπόμενο ποσό. Οι σχετικές δικογραφίες τίθενται στο αρχείο με πράξη του εισαγγελέα του αρμόδιου στρατιωτικού δικαστηρίου.

3. Η υπαγωγή στις διατάξεις του παρόντος άρθρου γίνεται αυτεπαγγέλτως.

Γραφεία Νομικής Προστασίας Στελεχών

1. Στα Γενικά Επιτελεία των Ενόπλων Δυνάμεων συστήνονται Γραφεία Νομικής Προστασίας Στελεχών (ΓΝΟΠΣ), τα οποία υπάγονται απευθείας στον οικείο Αρχηγό και στελεχώνονται με κατάλληλο προσωπικό του επιτελείου και του Κοινού Νομικού Σώματος.

2. Τα ΓΝΟΠΣ ενημερώνουν απευθείας τα στελέχη των ΕΔ, κατόπιν υποβολής προφορικού ερωτήματος ή καταγγελίας, για την ισχύουσα νομοθεσία ως προς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που έχουν σε παρούσα υπηρεσιακή υπόθεση που τα αφορά άμεσα και προσωπικά. Τα ΓΝΟΠΣ μπορούν να απευθύνονται απευθείας στις αρμόδιες υπηρεσίες των ΕΔ προκειμένου να ενημερώνονται για το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την υπόθεση, τηρώντας την ανωνυμία του ερωτώντος στελέχους, και οι υπηρεσίες τα συνδράμουν στην άσκηση της αρμοδιότητας αυτής αμελλητί, παρέχοντάς τους κάθε αναγκαία πληροφορία.

3. Ερωτήματα που αφορούν σε εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις ή σε ιδιωτικές διαφορές, καθώς και αυτά που είναι αόριστα και καταχρηστικά δεν εξετάζονται από τα ΓΝΟΠΣ και τίθενται στο αρχείο.

4. Κείμενες διατάξεις περί διοικητικών προσφυγών των στελεχών των ΕΔ δεν θίγονται από τις διατάξεις του παρόντος.

5. Όταν τα ΓΝΟΠΣ, στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων τους, λαμβάνουν γνώση υπόθεσης, η εξέταση της οποίας έχει ήδη ολοκληρωθεί ενώπιον της διοίκησης, απευθύνονται στην αρμόδια υπηρεσία προκειμένου να λάβουν γνώση των εγγράφων και κάθε απαραίτητου στοιχείου. Εφόσον διαπιστώσουν πρόδηλα νομικά σφάλματα ή παραλείψεις, ενημερώνουν το αρμόδιο κλιμάκιο διοίκησης, προτείνοντας την ανάληψη συγκεκριμένων μέτρων και διοικητικών ενεργειών για τη διόρθωση των σχετικών πράξεων και την επανόρθωση ή αποτροπή της τυχόν βλάβης ή ζημίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.

6. Τα ΓΝΟΠΣ τηρούν ανωνυμοποιημένα στοιχεία των ερωτημάτων και των καταγγελιών των οποίων γίνονται αποδέκτες και ανά εξάμηνο συντάσσουν σχετική έκθεση προς τον Α/ΓΕΕΘΑ μέσω του Αρχηγού του οικείου Γενικού Επιτελείου, με συγκεντρωτική και κατηγοριοποιημένη περιγραφή των υποθέσεων του επιτελείου τους, στατιστικά στοιχεία και πρόταση ανάληψης των απαιτούμενων ενεργειών ή νομοθετικών πρωτοβουλιών. Η έκθεση αυτή κοινοποιείται με μέριμνα ΓΕΕΘΑ στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας.

7. Για τη διακίνηση πληροφοριών και εγγράφων που αφορούν τις υποθέσεις που εξετάζουν τα ΓΝΟΠΣ εφαρμόζονται οι διατάξεις του Διακλαδικού Κανονισμού Στρατιωτικής Αλληλογραφίας και του Εθνικού Κανονισμού Ασφαλείας και της νομοθεσίας περί προστασίας των προσωπικών δεδομένων.

8. Προκαταρκτικές εξετάσεις και Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις που διερευνούν υποθέσεις κακοδιοίκησης στις ΕΔ ή παραβάσεις ατομικών δικαιωμάτων, ανατίθενται κατά προτεραιότητα σε Αξιωματικούς του Κοινού Νομικού Σώματος των ΕΔ.

Στη δημόσια διαβούλευση, η οποία θα διαρκέσει έως τις 18 Μαρτίου 2019, μπορείτε να συμμετέχετε στο opengov.gr