Αστική ευθύνη της Περιφέρειας Αττικής για τροχαίο δυστύχημα εξαιτίας στρώματος πάγου επί του οδοστρώματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος

Τροχαίο δυστύχημα εξαιτίας στρώματος πάγου επί του οδοστρώματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος, το οποίο είχε δημιουργηθεί, εν όψει των ιδιαίτερα χαμηλών θερμοκρασιών, από ροή υδάτων σπασμένου λάστιχου άρδευσης σε νησίδα ασφαλείας. 

Αστική Ευθύνη της Περιφέρειας Αττικής ως αρμόδιας αρχής, κατά τον κρίσιμο χρόνο, για την εν γένει συντήρηση του Πρωτεύοντος Αστικού Οδικού Δικτύου του Νομού Αττικής, όπως είναι η Λεωφόρος Ποσειδώνος, που περιλαμβάνει και τη συντήρηση της διαχωριστικής δενδρόφυτης νησίδας αυτής και την ασφαλή χρήση των οδοστρωμάτων από τα διερχόμενα οχήματα.

Παράλειψη άσκησης εποπτείας στην συμβεβλημένη Κοινοπραξία που είχε αναλάβει τη συντήρηση πρασίνου στις νησίδες των οδών που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της.

ΔΠΑ 16770/2019, 19ο Τμήμα

Ο ισχυρισμός που προβάλλεται με το νομίμως κατατεθέν υπόμνημα από την Περιφέρεια Αττικής για έλλειψη παθητικής νομιμοποίησής της είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, γιατί αρμόδια αρχή, κατά τον κρίσιμο χρόνο που συνέβη το ένδικο ατύχημα (9-1-2017), για την εν γένει συντήρηση του Πρωτεύοντος Αστικού Οδικού Δικτύου του Νομού Αττικής, όπως έχει χαρακτηρισθεί η Λεωφόρος Ποσειδώνος, επί της οποίας συνέβη αυτό, είναι, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 του ν. 3481/2006 (Α΄ 162) και της ΥΑΔ17α/06/52/ΦΝ443/2007 Υπουργικής απόφασης (Β΄ 398) που εκδόθηκε σε εκτέλεση αυτών, του άρθρου 186 του ν. 3852/2010 (Α΄ 87) και του άρθρου 15 του π.δ.69/1988 «Οργανισμός Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Έργων» (Α΄ 28), η Περιφέρεια Αττικής. Για το λόγο αυτό, η τελευταία έχει αστική ευθύνη για τις τυχόν ζημίες που προκαλούνται σε τρίτους εξαιτίας της εκτέλεσης οποιουδήποτε έργου κατασκευής, συντήρησης, ανάθεσης υπηρεσιών κ.λπ., έστω και αν η εν λόγω εκτέλεση έχει ανατεθεί με σύμβαση σε ιδιώτη ανάδοχο ή αν η ανάθεση αυτή ή το έργο έχει ασφαλιστεί, γεγονός που αφορά τις μεταξύ των τελευταίων αυτών προσώπων σχέσεις (ΣΤΕ 76/2018, 4737/2014 529/2014, 2897/2013 κ.α.).

Με την κρινόμενη αγωγή, προβάλλεται ότι : α) η Περιφέρεια Αττικής μη νομίμως παρέλειψε να εντοπίσει εγκαίρως και να αποκαταστήσει τη βλάβη στο σπασμένο λάστιχο άρδευσης των θάμνων της νησίδας και να φροντίσει για την απομάκρυνση του παγετού, που είχε δημιουργηθεί μόνο στο συγκεκριμένο σημείο λόγω της διαρροής του νερού και των υπερβολικά χαμηλών θερμοκρασιών που επικρατούσαν, οι οποίες μάλιστα είχαν προβλεφθεί από την ΕΜΥ (σχετ. το … πιστοποιητικό καιρικών συνθηκών της ΕΜΥ) και β) το Ελληνικό Δημόσιο και ειδικότερα το ΑΤ Τροχαίας Ελληνικού μη νομίμως παρέλειψε να διαπιστώσει εγκαίρως τη δημιουργία παγετού στο συγκεκριμένο σημείο της Λεωφόρου Ποσειδώνος, η οποία αποτελεί βασική οδική αρτηρία κομβικής σημασίας, παρά τις προβλέψεις της ΕΜΥ, να ειδοποιήσει άμεσα την Περιφέρεια Αττικής για την αποκατάσταση του οδοστρώματος, να ειδοποιήσει με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο τους οδηγούς για την ύπαρξη παγετού και να διακόψει την κυκλοφορία στο σημείο αυτό μέχρι την αποκατάσταση του οδοστρώματος. Οι πιο πάνω δε παράνομες παραλείψεις των εναγομένων συνδέονται αιτιωδώς με τον θάνατο του Α. και τον βαρύτατο τραυματισμό της τρίτης ενάγουσας.

Κατά την κρίση του Δικαστηρίου, το ένδικο ατύχημα οφείλεται αποκλειστικά σε παραλείψεις της εναγόμενης Περιφέρειας Αττικής, κατά παράβαση των υποχρεώσεων και ιδιαίτερων καθηκόντων αναφορικά με τη συντήρηση του πρωτεύοντος οδικού δικτύου, όπως είναι η Λεωφόρος Ποσειδώνος, κατ’ άρθρο 7 του ν. 3481/2006 και παρ. Β1 της ΥΑ Αριθμ. Δ17α/06/52/ΦΝ 443/2007, που περιλαμβάνει και τη συντήρηση της διαχωριστικής δενδρόφυτης νησίδας αυτής και την ασφαλή χρήση των οδοστρωμάτων από τα διερχόμενα οχήματα.

Ειδικότερα, κατά τον κρίσιμο χρόνο, η εναγόμενη Περιφέρεια Αττικής είχε συνάψει με την Κοινοπραξία «…» την από … σύμβαση με αντικείμενο τη συντήρηση, βελτίωση και εγκατάσταση πρασίνου στις νησίδες των οδών που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της. Τα όργανα της Περιφέρειας Αττικής παρέλειψαν να ασκήσουν τη δέουσα εποπτεία και έλεγχο στην κοινοπραξία αυτή, για την επιμελή και ασφαλή εκτέλεση του έργου που της είχε αναθέσει, με αποτέλεσμα να μη γίνει εγκαίρως αντιληπτή η ροή των υδάτων επί του οδοστρώματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος, τα οποία λόγω των ιδιαίτερα χαμηλών θερμοκρασιών είχαν δημιουργήσει ένα στρώμα πάγου, και να συμβεί το ένδικο ατύχημα.

Η ως άνω διαπιστωθείσα παρανομία των οργάνων της εναγόμενης Περιφέρειας συνδέεται αιτιωδώς με τον θάνατο του Α. και τον τραυματισμό της τρίτης ενάγουσας, και επομένως, συντρέχουν, εν προκειμένω, όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις της αποζημιωτικής ευθύνης της Περιφέρειας Αττικής, κατ’ άρθρο 105 -106 του ΕισΝΑΚ, όπως βασίμως ισχυρίζονται οι ενάγουσες.

Εξάλλου, ο ισχυρισμός της εναγόμενης Περιφέρειας περί συντρέχοντος πταίσματος του οδηγού και της τρίτης ενάγουσας, λόγω του ότι οδηγούσε αμελώς και δεν φορούσαν ζώνες ασφαλείας, είναι απορριπτέος, δεδομένου ότι δεν προκύπτει κάτι τέτοιο από την Έκθεση Αυτοψίας Τροχαίου Ατυχήματος του Τμήματος Τροχαίας Νοτιοανατολικής Αττικής.

Επιπλέον, ο ισχυρισμός της Περιφέρειας Αττικής ότι, σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω κοινοπραξία είναι υπεύθυνη για το ένδικο ατύχημα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθώς η Περιφέρεια έχει αστική ευθύνη για τις τυχόν ζημίες που προκαλούνται σε τρίτους εξαιτίας της εκτέλεσης οποιουδήποτε έργου κατασκευής ή συντήρησης, έστω και αν η εν λόγω εκτέλεση έχει ανατεθεί με σύμβαση σε ιδιώτη ανάδοχο ή αν η ανάθεση αυτή ή το έργο έχει ασφαλιστεί, γεγονός που αφορά τις μεταξύ των τελευταίων αυτών προσώπων σχέσεις.

Αντίθετα, το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν αποδείχθηκε η ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου για το ένδικο ατύχημα, καθώς δεν προκύπτει ότι υπήρξε καθυστερημένη αντίδραση στην αντιμετώπιση της δημιουργίας πάγου στο οδόστρωμα της Λεωφόρου Ποσειδώνος. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορεί να συναχθεί η χρονική στιγμή που δημιουργήθηκε ο πάγος στο σημείο του ατυχήματος, και συνεπώς δεν μπορεί να κριθεί εάν το Ελληνικό Δημόσιο δια των αστυνομικών οργάνων ενήργησε εγκαίρως ή όχι.