Η περιγραφή των προϊόντων στη μερίδα του σήματος μετά το Νόμο 4679/2020

του Χρήστου Σπ. Χρυσάνθη, Επίκ. Καθηγητής Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Δικηγόρος, LL.M.

Η σημαντικότερη, ίσως, αλλαγή που επέφερε ο Ν. 4679/2020 στο δίκαιο του σήματος είναι αυτή που σχετίζεται με τον τρόπο περιγραφής των προϊόντων στη μερίδα του σήματος.

Παλαιότερα ήταν ευρύτατα διαδεδομένη η πρακτική στη μερίδα του σήματος να μην αναγράφονται με τρόπο ειδικό, συγκεκριμένο και ονομαστικά τα προϊόντα που κυκλοφορούσαν ή επρόκειτο να κυκλοφορήσουν, αλλά να αναγράφεται η επικεφαλίδα της οικείας κλάσης και να θεωρείται ότι το σήμα ισχύει για το σύνολο των προϊόντων της κλάσης. Η επικεφαλίδα δεν περιείχε πάντα τα προϊόντα που πράγματι κυκλοφορούσαν. Γινόταν, όμως, δεκτό πώς, αν το σήμα είχε κατατεθεί για ολόκληρη της επικεφαλίδα μιας κλάσης, ισχύει για το σύνολο των προϊόντων που μπορούν να ενταχθούν στην κλάση αυτή, ακόμα και αν δεν αναγράφονται στη μερίδα του σήματος.

Ωστόσο, η πρακτική αυτή αποδοκιμάστηκε από το ΔΕΕ στην Απόφαση C-310/07 (IP TRANSLATOR). Σε συνέχεια της Απόφασης αυτής η Οδηγία 2015/2436 ΕΕ και ο πρόσφατος Ν 4679/20 (βλ. Αρ. 23 παρ. 4) προέβλεψαν ότι στη μερίδα του σήματος πρέπει να αναγράφονται ειδικά, συγκεκριμένα και ονομαστικά τα προϊόντα που κυκλοφορούν ή πρόκειται να τεθούν σε κυκλοφορία. Μάλιστα, η νέα διάταξη διευκρινίζει ότι τα προϊόντα που αναγράφονται στη μερίδα του σήματος νοούνται με την κυριολεκτική, λεξιλογική τους έννοια και συνεπώς το σήμα δεν ισχύει για προϊόντα άλλα από αυτά που κατονομάζονται ειδικά στη μερίδα του.

Η ρύθμιση αυτή ισχύει και για σήματα που έχουν κατατεθεί από παλιά με αναφορά της επικεφαλίδας της οικείας κλάσης. Σε πολλές περιπτώσεις η επικεφαλίδα δεν θα κατονομάζει ειδικά και συγκεκριμένα τα προϊόντα που πραγματικά κυκλοφορούν. Συνεπώς, το σήμα θα ισχύει για προϊόντα άλλα από αυτά που πραγματικά κυκλοφορούν. Τούτο σημαίνει ότι για ένα τέτοιο σήμα θα μπορεί να υποβληθεί αίτηση έκπτωσης για μη χρήση (Αρ. 50 Ν. 4679/20), αφού τα προϊόντα που κατονομάζονται στη μερίδα του δεν θα κυκλοφορούν, ενώ τα προϊόντα που πραγματικά κυκλοφορούν υπό το σήμα δεν θα μπορούν να ληφθούν υπόψιν, αφού δεν θα κατονομάζονται ειδικά, συγκεκριμένα και ονομαστικά στη μερίδα του. Επίσης, για τους ίδιους λόγους, αν με βάση ένα τέτοιο σήμα ασκηθεί ανακοπή ή αγωγή προσβολής του, θα μπορεί να προβληθεί επιτυχώς η ένσταση απόδειξης της χρήσης του (Αρ. 28 και 40 Ν 4679/20). Με απλά λόγια, σήματα που περιγράφουν στη μερίδα τους προϊόντα άλλα από αυτά που πραγματικά κυκλοφορούν, θα είναι στερημένα νομικής προστασίας και θα ισχύουν τύποις, αλλά όχι ουσία.

Για την αποκατάσταση του προβλήματος αυτού θα πρέπει να γίνει περιορισμός των προϊόντων σύμφωνα με το Αρ. 14 Ν. 4679/20, έτσι ώστε στη μερίδα του σήματος να αναγράφονται ειδικά, συγκεκριμένα και ονομαστικά τα προϊόντα που πραγματικά κυκλοφορούν και όχι η επικεφαλίδα της οικείας κλάσης. Τούτο είναι δυνατό για παλιά σήματα που κατατέθηκαν πριν τη δημοσίευση της Απόφασης ΔΕΕ στην υπόθεση IP TRANSLATOR, δηλαδή πριν την 19.6.12. Όμως, τέτοιος περιορισμός δεν επιτρέπεται για σήματα που κατατέθηκαν με την επικεφαλίδα της κλάσης μετά τη δημοσίευση της απόφασης αυτής.

Η πρακτική της κατάθεσης σημάτων με την επικεφαλίδα της οικείας κλάσης ήταν μια πρακτική διευκόλυνση για τους καταθέτες, γιατί τους απάλλασσε από τη συχνά κοπιώδη και χρονοβόρο εργασία του σαφούς προσδιορισμού των προϊόντων για τα οποία διεκδικείται προστασία. Όμως, θυσίαζε άλλα εύλογα συμφέροντα και ιδίως την ακρίβεια της πληροφόρησης που παρείχε στους τρίτους το μητρώο σημάτων. Για αυτό και η πρακτική αυτή αποδοκιμάστηκε από το ΔΕΕ και το νομοθέτη της ΕΕ.

Για περισσότερα επί του θέματος βλ. στην πρόσφατη έκδοση «Το Νέο Δίκαιο των Εμπορικών Σημάτων (Ν 4679/2020)», Νομική Βιβλιοθήκη, 2020