Άτομο με αναπηρία: Απόρριψη αίτησης περί παροχής διεθνούς προστασίας, με την αναγνώριση του αιτούντος ως πρόσφυγα, άλλως ως δικαιούχου επικουρικής προστασίας

Αλλοδαποί. Άτομο με αναπηρία. Απόρριψη αίτησης περί παροχής διεθνούς προστασίας, με την αναγνώριση του αιτούντος ως πρόσφυγα, άλλως ως δικαιούχου επικουρικής προστασίας.

ΔΠΑ 531/2020, 34ο Τμήμα 

Εν προκειμένω, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία των διατάξεων της κείμενης νομοθεσίας και στερείται νόμιμης αιτιολογίας, ιδίως καθόσον η Διοίκηση δεν έλαβε υπόψη της ότι είναι άτομο με αναπηρία (διανοητική στέρηση), η δε χώρα του διαθέτει κατεστραμμένο σύστημα υγείας. Ο ισχυρισμός αυτός δεν ευσταθεί, είναι δε απορριπτέος ως αβάσιμος, δοθέντος ότι όπως και ο ίδιος αναγνώρισε, η παροχή κατάλληλης θεραπείας ως προς την πορεία της υγείας του, αποδίδεται σε αδυναμίες και παθογένειες του συστήματος υγείας στην χώρα καταγωγής του και όχι στην άρνηση των αρχών της χώρας αυτής να του παρέχουν την απαιτούμενη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Συνεπώς, σε κάθε περίπτωση η αναγνώριση σε αυτόν της ιδιότητας του πρόσφυγα δεν δικαιολογείται με βάση όσα εξέθεσε στη Διοίκηση, τα οποία δεν συνιστούν φόβο ατομικής δίωξης για κάποιον από τους λόγους που προβλέπονται στη Διεθνή Σύμβαση της Γενεύης.

Περαιτέρω, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην οικεία σκέψη, δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις χορήγησης επικουρικής προστασίας ιδίως, κατά το στοιχείο β του άρθρου 15 του π.δ. 141/2013, διότι η βλάβη που ο αιτών ισχυρίζεται ότι θα υποστεί, λόγω της επιδείνωσης της υγείας του, σε περίπτωση απομάκρυνσής του στο Ιράκ, ανεξαρτήτως εάν μπορεί να χαρακτηριστεί ως βασανιστήριο ή απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κατά την έννοια της ανωτέρω διάταξης, έγινε δεκτό και δεν αμφισβητείται από τον ίδιο, ότι και αληθής υποτιθέμενη, θα οφειλόταν στις ανεπάρκειες του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης και όχι στην εκ προθέσεως παράλειψη ή την αδυναμία παροχής της κατάλληλης υγειονομικής περίθαλψης.

Σε κάθε περίπτωση, από τα στοιχεία του διοικητικού φακέλου ως προς την κατάσταση του δημοσίου συστήματος υγείας του Ιράκ, δεν προκύπτει πάντως ότι στη χώρα καταγωγής του, ο αιτών θα υποστεί τέτοιας έκτασης επιδείνωση της κατάστασης της υγείας του ώστε να δύναται να θεωρηθεί ότι θα υποστεί απάνθρωπη μεταχείριση, λόγω αδυναμίας των αρχών να του παρέχουν ιατρική περίθαλψη. Κρίθηκε δε, επίσης, αιτιολογημένα ότι δεν συντρέχει λόγος να παραπεμφθεί ο αιτών στις αρμόδιες αρχές, ώστε να κριθεί αν δικαιούται να λάβει άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους, καθώς από τη Διοίκηση συνεκτιμήθηκαν οι προσωπικές περιστάσεις του αιτούντος (νέος, ενήλικος άνδρας, με συγγενείς και επομένως, υποστηρικτικό δίκτυο στο Ιράκ) αλλά και το γεγονός ότι στη χώρα του, η αναπηρία προστατεύεται από το Σύνταγμα και προβλέπονται μέτρα προστασίας των ανάπηρων ατόμων. Τέλος, τυχόν διαφορές στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, μεταξύ Ελλάδας και Ιράκ, δεν συνιστούν από μόνες τους επαρκή λόγο για να στοιχειοθετήσουν παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και 4 και 19 παρ. 2 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ σε κάθε περίπτωση ο αιτών θα μεταβεί στη χώρα καταγωγής του, όπου βρίσκονται οι οικείοι του, οι οποίοι μπορούν να τον συνδράμουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος της υγείας του.

Επίσης, κατά τον αιτούντα, εκτέλεση της προσβαλλόμενης απόφασης συνεπάγεται παράβαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, σε περίπτωση απέλασής του, λόγω επανεισδοχής του στη Τουρκία, επομένως τίθεται ζήτημα σεβασμού της αρχής της μη επαναπροώθησης. Ο ισχυρισμός αυτός απορρίπτεται ως αβάσιμος, διότι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε ο αιτών προς υποστήριξη του αιτήματος χορήγησης διεθνούς προστασίας, απερρίφθησαν νομίμως και αιτιολογημένως, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, αφού, μεταξύ άλλων κρίθηκε, με βάση τις εφαρμοστέες διατάξεις, που ερμηνεύονται υπό το φως της αρχής της μη επαναπροώθησης, ότι ενόψει της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα του δεν υφίσταται κίνδυνος ο τελευταίος να υποστεί απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση σε περίπτωση επιστροφής του στη χώρα αυτή και στον τόπο της κατοικίας του (πρβλ. ΣτΕ 2763/2012, 886/2011, 2640/2011, 4034/2008).

Εξάλλου, στην προσβαλλόμενη απόφαση δεν ενσωματώνεται μέτρο αναγκαστικής απομάκρυνσης και η νομοθεσία περί αλλοδαπών περιλαμβάνει διατάξεις που απαγορεύουν την απομάκρυνση αλλοδαπών στην περίπτωση παραβίασης του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ και αναθέτει την αρμοδιότητα έκδοσης των σχετικών πράξεων σε άλλες αρχές (πρβλ. ΣτΕ Ολ. 2347/2017 σκ. 51).

Ως εκ τούτου, η παραβίαση της αρχής αυτής θα εξεταστεί από τη Διοίκηση αρμοδίως σε περίπτωση λήψης μέτρου αναγκαστικής απομάκρυνσης, κατά του οποίου, άλλωστε, ο αιτών θα δύναται να ασκήσει το προβλεπόμενο ένδικο βοήθημα και να επικαλεστεί την παραβίαση της ανωτέρω αρχής.