Τηλεργασία στον δημόσιο τομέα: Σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών

Σε ηλεκτρονική δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου του Υπ. Εσωτερικών «Θεσμικό πλαίσιο τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα».

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, απώτερος στόχος του αξιολογούμενου νομοσχεδίου είναι η ρύθμιση του πλαισίου οργάνωσης και αποτελεσματικής εφαρμογής της τηλεργασίας στον δημόσιο τομέα, τόσο σε κανονικές όσο και σε έκτακτες συνθήκες, μέσω της αξιοποίησης των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών.

Η πρόσφατη πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 έχει καταδείξει τη σημασία των ψηφιακών λύσεων, ιδίως της τηλεργασίας, και την ανάγκη θέσπισης κατευθυντήριων γραμμών και κανονισμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι κατάλληλα ρυθμισμένες ευέλικτες μορφές εργασίας, η τηλεργασία και οι θέσεις εργασίας που δεν συνεπάγονται παρουσία σε συγκεκριμένη τοποθεσία μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, να υποστηρίξουν καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής, να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την καθημερινή μετακίνηση, να βελτιώσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης για άτομα με αναπηρίες και να χρησιμεύσουν ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της ερήμωσης της υπαίθρου.

Η προσαρμογή του Δημοσίου από πλευράς τόσο δομών όσο και διαδικασιών στη νέα μορφή οργάνωσης της εργασίας, καθώς και η γενικότερη προβληματική για την ενσωμάτωση ενός ή περισσοτέρων τηλεργαζόμενων σε μια ομάδα, θα συμβάλλουν καταλυτικά στην εν γένει προσπάθεια ενίσχυσης της διοίκησης της αλλαγής (Change Management) στη Δημόσια Διοίκηση.

Βραχυπρόθεσμο στόχο της αξιολογούμενης ρύθμισης αποτελεί η διασφάλιση ενός αποτελεσματικού πλαισίου τηλεργασίας για τους υπαλλήλους του δημοσίου τομέα με την αναγκαία προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των εμπλεκόμενων μερών, τη διασφάλιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τον πολίτη και την προστασία των δικαιωμάτων των υπαλλήλων υπό καθεστώς τηλεργασίας. Άμεσους στόχους αποτελούν η ενίσχυση της παραγωγικότητας και η ενδυνάμωση των εργαζομένων μέσω της ενίσχυσης της αυτονομίας τους στην οργάνωση της εργασίας, η προσέλκυση στελεχών, η εξοικονόμηση πόρων (μείωση λειτουργικών εξόδων των υπηρεσιών και των εργαζόμενων από τη μείωση των μετακινήσεων) και η άμεση προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των φορέων του δημοσίου τομέα.

Μακροπρόθεσμο στόχο της αξιολογούμενης ρύθμισης αποτελεί η ουσιώδης συμβολή στην προσπάθεια υιοθέτησης από τους υπαλλήλους στον δημόσιο τομέα κουλτούρας εργασίας εξ αποστάσεως με τη χρήση μέσων πληροφορικής και τεχνολογίας. Στόχος της ρύθμισης είναι να συμβάλει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, στην καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής μέσω της εξοικονόμησης χρόνου μετακίνησης, στη ρύθμιση του χρόνου εργασίας, στη μείωση των εκπομπών CO2 που σχετίζονται με την καθημερινή μετακίνηση, στη βελτίωση των ευκαιριών απασχόλησης για άτομα με αναπηρίες, και να χρησιμεύσει ως εργαλείο για την αντιμετώπιση της ερήμωσης της υπαίθρου.

Μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου προβλέπει:

Αρχές τηλεργασίας

Οι αρχές που διέπουν τον θεσμό της τηλεργασίας είναι:

α) Οικειοθελής χαρακτήρας: Η τηλεργασία έχει οικειοθελή χαρακτήρα για τον φορέα και τον τηλεργαζόμενο.

β) Αρχή της ίσης μεταχείρισης: Οι τηλεργαζόμενοι απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα και υπέχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους μη τηλεργαζόμενους υπαλλήλους, όπως ειδικότερα ορίζονται από τις κείμενες γενικές ή ειδικές διατάξεις και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας όπου αυτές εφαρμόζονται.

γ) Προστασία προσωπικών δεδομένων: Ο φορέας πρέπει να λαμβάνει τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα για τη διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που χρησιμοποιούνται και υποβάλλονται σε επεξεργασία από τον τηλεργαζόμενο στο πλαίσιο της εκτέλεσης των καθηκόντων του.

δ) Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής: Ο φορέας σέβεται την ιδιωτική ζωή και το απόρρητο των επικοινωνιών του τηλεργαζόμενου. Σε περίπτωση που τεθεί οποιοδήποτε είδος συστήματος παρακολούθησης του χρόνου εργασίας, αυτό πρέπει να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες του φορέα, να είναι ανάλογο του στόχου που υπηρετεί και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόμενου σκοπού

Θέματα προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα

1. Ο φορέας ως υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, προκειμένου να διασφαλίζεται το κατάλληλο επίπεδο ασφαλείας έναντι των κινδύνων για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, εφαρμόζει τα κατάλληλα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα όπως ορίζονται από τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016 (L 119) και την εθνική νομοθεσία και ιδίως τον ν. 4624/2019 (Α’137).

2. Ο φορέας με τη συνδρομή του Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων είναι υπεύθυνος να ενημερώνει επαρκώς, να εκπαιδεύει και να συνδράμει τους τηλεργαζομένους στην εφαρμογή των διαδικασιών για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

3. Για την πρόσβαση στο δίκτυο, ο φορέας ως υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων διασφαλίζει ότι υπάρχει δυνατότητα ασφαλούς απομακρυσμένης πρόσβασης σε πόρους πληροφοριακών συστημάτων του φορέα, καθορίζει τους περιορισμούς σύμφωνα με τους οποίους επιτρέπεται η απομακρυσμένη πρόσβαση, διασφαλίζει τη σύνδεση σε υπολογιστικά συστήματα του φορέα μέσω υπηρεσίας «απομακρυσμένης επιφάνειας εργασίας» μόνο μέσω σύνδεσης εικονικού ιδιωτικού δικτύου με κρυπτογραφημένη και προστατευμένη δρομολόγηση δεδομένων, εγκαθιστά ασφαλές πρωτόκολλο ασύρματης σύνδεσης με ισχυρό κωδικό στη συσκευή τηλεργασίας που χρησιμοποιεί ο τηλεργαζόμενος, όταν ο τελευταίος συνδέεται στο διαδίκτυο μέσω ασύρματου δικτύου, και διασφαλίζει ότι αποφεύγεται η χρήση αρχείων με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σε υπηρεσίες προσωπικής διαδικτυακής αποθήκευσης των τηλεργαζόμενων.

4. Για τη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, η ανταλλαγή ηλεκτρονικών μηνυμάτων των τηλεργαζόμενων πραγματοποιείται, για σκοπούς τηλεργασίας, μόνο μέσω του επίσημου ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του φορέα.

5. Για τη χρήση τερματικής συσκευής και αποθηκευτικών μέσων, με επιμέλεια του φορέα εγκαθίσταται στην τεχνολογική συσκευή της τηλεργασίας σύστημα εναντίον των ιών (antivirus) και «τείχος προστασίας» (firewall). Ο φορέας επιμελείται: α) την τακτική ενημέρωση των προαναφερόμενων συστημάτων, β) την εγκατάσταση των πλέον πρόσφατων ενημερώσεων του λογισμικού εφαρμογών και του λειτουργικού συστήματος στη συσκευή της τηλεργασίας, γ) τη χρήση των πλέον πρόσφατων εκδόσεων προγραμμάτων πλοήγησης στο διαδίκτυο από τον τηλεργαζόμενο με τη μη τήρηση ιστορικού ή τη διαγραφή του μετά το πέρας της τηλεργασίας, δ) τον διαχωρισμό των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία αφορούν την τηλεργασία στη συσκευή της τηλεργασίας, και ε) τη χρήση διαδικασιών κατάλληλης κρυπτογράφησης αρχείων που περιέχουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και διαδικασιών λήψης αντιγράφων ασφαλείας των αρχείων με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.

6. Δεν επιτρέπεται η χρήση συστημάτων λήψης και εγγραφής κινούμενων εικόνων του τηλεργαζόμενου (κάμερα) που είναι ενσωματωμένη στη συσκευή τηλεργασίας, κατά τη διενέργεια τηλεδιασκέψεων και για τον έλεγχο της απόδοσης του τηλεργαζόμενου. Αν τεθεί σε λειτουργία οποιοδήποτε σύστημα, αυτό πρέπει να επιβάλλεται από τις λειτουργικές ανάγκες της εργασίας που παρέχει ο φορέας και να περιορίζεται στο πλαίσιο του επιδιωκόμενου σκοπού.

7. Για την πραγματοποίηση τηλεδιασκέψεων, ο φορέας χρησιμοποιεί πλατφόρμες που υποστηρίζουν υπηρεσίες ασφαλείας, όπως κρυπτογράφηση και προστασία του συνδέσμου της προγραμματισμένης τηλεδιάσκεψης.

8. Σε περίπτωση που ο φορέας, ως υπεύθυνος επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, δεν διασφαλίζει κατ’ ελάχιστον τις προδιαγραφές των ανωτέρω παραγράφων, η τηλεργασία δεν αρχίζει ή διακόπτεται.

9. Πριν την έναρξη της τηλεργασίας, με ευθύνη του φορέα, διενεργείται εκτίμηση αντικτύπου σχετικά με την προστασία δεδομένων.

Δικαίωμα αποσύνδεσης

Μετά το πέρας του ωραρίου του ο τηλεργαζόμενος έχει δικαίωμα να αποσυνδέεται από τα μέσα πληροφορικής και επικοινωνίας που χρησιμοποιεί για την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Μπορείτε να συμμετέχετε στη διαβούλευση μέχρι τις 12 Μαΐου 2021 στο opengov.gr