Δικηγόροι - ΕΦΚΑ: Κατάργηση της εισφοράς προαγωγής στο Εφετείο και τον Άρειο Πάγο (ΜονΔΠΑ 4526/2021)

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών (ΜονΔΠΑ 4526/2021) απέρριψε την προσφυγή δικηγόρου – ασφαλισμένου στον ΕΦΚΑ, με την οποία αιτούνταν την ακύρωση του εγγράφου της Διεύθυνσης Ασφάλισης του Τομέα Ασφάλισης Νομικών, με το οποίο απορρίφθηκαν οι αιτήσεις του περί επιστροφής του ποσού που κατέβαλε αχρεωστήτως, κατά τους ισχυρισμούς του, στο Ταμείο αυτό, ως εισφορά για την προαγωγή του σε δικηγόρο παρ' εφέταις, κατ' εφαρμογή των διατάξεων της περ. θ’ του άρ. 10 του ν.δ/τος 4114/1960.

Ειδικότερα, ο προσφεύγων δικηγόρος  προέβαλε, μεταξύ άλλων, ότι κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης του για προαγωγή σε δικηγόρο παρ' εφέταις (2015), η υποχρέωση καταβολής της εν λόγω εισφοράς προς το Τ.Α.Ν. είχε καταργηθεί με τη διάταξη του άρ. 166 σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρ. 28 του Ν. 4194/2013 (Κώδικας περί Δικηγόρων), ο οποίος θέτει δύο μόνο προϋποθέσεις για την προαγωγή του δικηγόρου και δεν προβλέπει την καταβολή εισφοράς ή παραβόλου. Επικουρικώς, ισχυρίστηκε ότι η πρόβλεψη περί μη εξέτασης των αιτημάτων προαγωγής των δικηγόρων, χωρίς εξόφληση της εν λόγω εισφοράς, αντίκειται στην συνταγματικώς κατοχυρωμένη επαγγελματική ελευθερία και ότι, επίσης, αποτελεί περιορισμό δυσανάλογο σε σχέση με το σκοπό που αποβλέπει να εξυπηρετήσει. Προέβαλε, τέλος, ότι λόγω συγγνωστής πραγματικής πλάνης κατέβαλε το συγκεκριμένο ποσό.

Κατά το σκεπτικό του δικαστηρίου, η θεσπισθείσα με την περ. θ' της παρ. 10 του άρ. 86 του ν.δ/τος 4114/1960 εισφορά, οφειλόμενη κατά την προαγωγή των δικηγόρων, δεν προσβάλλει την επαγγελματική ελευθερία αυτών, καθόσον μέσω αυτής διώκεται η ικανοποίηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, ήτοι, η εξασφάλιση, αφενός μεν των αναγκαίων πόρων για την ικανοποίηση των παροχών κοινωνικής ασφάλισης των ασφαλισμένων του Ταμείου, αφετέρου δε της βιωσιμότητας του τελευταίου. Ενόψει δε της ευρείας διακριτικής ευχέρειας του νομοθέτη κατά τον καθορισμό του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών, η επιβολή αυτής δεν παρίσταται δυσανάλογη, και μάλιστα προδήλως, σε σχέση με τον ως άνω επιδιωκόμενο σκοπό δημοσίου συμφέροντος, ούτε ανατρέπει την αναγκαία δίκαιη ισορροπία μεταξύ του γενικού συμφέροντος και του συμφέροντος των βαρυνόμενων με αυτήν προσώπων.

Συνεπώς, κρίθηκε πως η θέσπιση της εν λόγω εισφοράς δεν ήταν αντίθετη με το Σύνταγμα και την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.

Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρ. 39 παρ. 10 του Ν. 4387/2016, προβλέφθηκε η κατάργηση, από 1η/7/2016, των διατάξεων του άρ. 10 του ν.δ/τος 4114/1960, με τις οποίες προβλεπόταν η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Ε.Τ.Α.Α. - Τ.Α.Ν. μέσω της επικόλλησης ενσήμων από τους ασφαλισμένους του. Συνεπώς, από την ως άνω ημερομηνία καταργήθηκε και για τους δικηγόρους η υποχρέωση καταβολής εισφορών, όπως αυτή ρυθμιζόταν στο εδ. γ' περ. 1 της παρ. 1 του άρ. 10 του ν.δ/τος 4114/1960, μέσω της επικόλλησης στο ασφαλιστικό βιβλιάριο των αποκομμάτων των ενσήμων του Ταμείου, κατά τις ειδικότερες διακρίσεις που προβλέπονταν στην διάταξη αυτή.

Ενόψει τούτου, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, γίνεται δεκτό πως από την ίδια ημερομηνία καταργήθηκε και η προβλεπόμενη στην περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960 εισφορά, δοθέντος ότι η εισφορά αυτή υπολογίζεται βάσει των ατομικών εισφορών δικηγόρου, οι οποίες, όμως, υπολογίζονταν για τους δικηγόρους, σύμφωνα με τις καταργηθείσες εισφορές του εδ. γ' περ. 1 της παρ. 1 του άρ. 10 του ν.δ/τος 4114/1960, μέσω της επικόλλησης ενσήμων.

Εν προκειμένω, το δικαστήριο διαπίστωσε πως ο προσφεύγων δικηγόρος υπέβαλε αίτηση για την προαγωγή του προ της ημερομηνίας κατάργησης της εν λόγω εισφοράς. Συνεπώς, έκρινε πως η καταβολή της εισφοράς ήταν καθόλα νόμιμη  και ορθώς απερρίφθη το αίτημά του περί επιστροφής του αντίστοιχου ποσού, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, χωρίς να ασκεί επιρροή εάν η καταβολή αυτή οφειλόταν, όπως ισχυρίζεται ο προσφεύγων, σε συγγνωστή πλάνη.

Οι δε διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων κρίθηκε ότι δεν περιέχουν καμία ρύθμιση περί κατάργησης της εν λόγω εισφοράς και, ως έχουσες διαφορετικό ρυθμιστικό αντικείμενο, δεν έθεσαν εκποδών, ως μεταγενέστερες και ειδικότερες, τη διάταξη με την οποία θεσπίσθηκε η εν λόγω εισφορά.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ : Επειδή, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην 7η σκέψη της παρούσας, η προβλεπόμενη στην περ. θ' της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν.δ. 4114/1960 εισφορά (παράβολο) για την προαγωγή δικηγόρου στο Εφετείο και στον Άρειο Πάγο καταργήθηκε στις 01.07.2016. Με τα δεδομένα αυτά, και εφόσον ο προσφεύγων είχε υποβάλει την αίτηση του για προαγωγή σε δικηγόρο παρ' εφέταις, κατά την προβλεπόμενη στο άρθρο 28 παρ. 3 του Κώδικα περί Δικηγόρων διαδικασία, πριν την ως άνω ημερομηνία, ήτοι στις 26.05.2015, καταβάλλοντος και το ποσό των 426,35 ευρώ, κρίνει ότι η καταβολή αυτή ήταν καθ' όλα νόμιμη και, επομένως, ορθώς και νομίμως με την προσβαλλόμενη πράξη της Αναπληρώτριας Διευθύντριας του Ε.Φ.Κ.Α. απορρίφθηκε το αίτημα του περί επιστροφής του ανωτέρω ποσού, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, χωρίς να ασκεί επιρροή εάν η καταβολή αυτή οφειλόταν, όπως ισχυρίζεται ο προσφεύγων, σε συγγνωστή πλάνη. Ο δε ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η εν λόγω εισφορά είχε ήδη καταργηθεί από το έτος 2013, με την έναρξη ισχύος των διατάξεων των άρθρων 28 και 166 του Κώδικα περί Δικηγόρων, είναι απορριπτέος ως νόμω αβάσιμος. Και τούτο, διότι οι τελευταίες αυτές διατάξεις ουδόλως περιέχουν τέτοια ρύθμιση, περί κατάργησης της εν λόγω εισφοράς και, πάντως, αυτές, ως έχουσες διαφορετικό ρυθμιστικό αντικείμενο, δεν έθεσαν εκποδών, ως μεταγενέστερες και ειδικότερες, όπως προβάλλει ο προσφεύγων, τη διάταξη της περ. θ' της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.δ. 4114/1960, με την οποία θεσπίσθηκε η εν λόγω εισφορά. Περαιτέρω δε, και δεδομένου ότι η τελευταία αυτή διάταξη (του ν.δ. 4114/1960) δεν καταργήθηκε με τις διατάξεις αυτές και ήταν σε ισχύ, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης του προσφεύγοντος, ερευνητέο καθίσταται, ακολούθως, εάν αυτή (η διάταξη) νομίμως εφαρμόσθηκε από τα όργανα του καθ' ου ν.π.δ.δ. ή εάν ήταν αντίθετη με το Σύνταγμα και, επομένως, μη εφαρμοστέα, κατά τα προβαλλόμενα. Επί αυτού, λαμβάνοντας υπόψη όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη 3), το Δικαστήριο κρίνει ότι η θέσπιση της εν λόγω εισφοράς δεν ήταν αντίθετη με το Σύνταγμα και την συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, εν όψει και του ευρύτατου περιθωρίου εκτίμησης που έχει ο νομοθέτης, κατά τον καθορισμό του ύψους των εισφορών των ασφαλισμένων, στο πλαίσιο της επιδίωξης σκοπών δημοσίου συμφέροντος, όπως είναι η διαφύλαξη της βιωσιμότητας και την εξασφάλιση της λειτουργίας ασφαλιστικού οργανισμού. Επομένως, ο προσφεύγων νομίμως κατέβαλε το ποσό των 426,35 ευρώ, προκειμένου να εξοφλήσει τη σχετική οφειλή, η δε προσβαλλόμενη πράξη που απέρριψε το αίτημα του για επιστροφή του ποσού αυτού είναι νόμιμη, απορριπτόμενων των αντίθετων ισχυρισμών που προβάλλονται. Και τούτο, ανεξαρτήτως της συνταγματικότητας της θέσπισης, ως εξασφαλιστικού -για την είσπραξη της εν λόγω εισφοράς - μέτρου, του απαραδέκτου της αίτησης του ασφαλισμένου δικηγόρου για προαγωγή, καθόσον το μέτρο αυτό δεν ελέγχεται στο πλαίσιο της παρούσας δίκης, όπου εξεταστέο τυγχάνει εάν η καταβολή του σχετικού ποσού στηρίχθηκε στο νόμο ή έγινε αχρεωστήτως. Ενόψει όλων των ανωτέρω, η προσβαλλομένη απόφαση, την οποία κρίθηκε ότι η εν λόγω πληρωμή δεν έγινε αχρεωστήτως, κρίνεται νόμιμη, έστω και με εν μέρει άλλη αιτιολογία (ότι δηλαδή η ένδικη εισφορά καταργήθηκε στις 01.01.2017, ενώ αυτή καταργήθηκε στις 01.07.2016), απορριπτόμενων, ως αβάσιμων, όλων των αντίθετων ισχυρισμών της προσφυγής.

Δείτε την απόφαση εδώ