Εγκρίθηκε ομόφωνα το «δικαίωμα στην επισκευή» από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (Federal Trade Commission)

Επιμέλεια: Βίβιαν Παπουτσά, Δικηγόρος Αθηνών, LL.M (UoA), MCL (University of Cambridge)

Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (Federal Trade Commission) ψήφισε ομόφωνα για την επιβολή νόμων αναφορικά με το «Δικαίωμα στην Επισκευή», επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι οι καταναλωτές των ΗΠΑ θα έχουν τη δυνατότητα να επισκευάσουν τις δικές τους ηλεκτρονικές και αυτοκινητιστικές συσκευές.

Η επικύρωση από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των κανόνων αυτών ήταν ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα, καθώς το ζήτημα του Δικαιώματος στην Επισκευή είχε διακομματική αποδοχή, και η ίδια η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου εξέδωσε μία μακροσκελή έκθεση τον Μάϊο, με την οποία ασκούσαν κριτική στους κατασκευαστές που περιόριζαν τις επισκευές.

Διαβάστε επίσης: Ευρωκοινοβούλιο: «Δικαίωμα στην επισκευή» συσκευών, επιμήκυνση της διάρκειας ζωής των καταναλωτικών αγαθών και προώθηση κουλτούρας επαναχρησιμοποίησης

Ωστόσο, οι ψήφοι 5 προς 0 σηματοδοτούν τη δέσμευση της Επιτροπής να επιβάλει τόσο τους ομοσπονδιακούς νόμους περί ανταγωνισμού όσο και ένα σημαντικό νόμο αναφορικά με τις εγγυήσεις των καταναλωτών- την Magnuson Moss Warranty Act- όταν πρόκειται για επισκευές προσωπικών συσκευών.

«Όταν αγοράζεις ένα ακριβό προϊόν, είτε πρόκειται για τρακτέρ μισό εκατομμυρίων δολαρίων είτε για κινητό χιλίων δολαρίων, βρίσκεσαι κάτω από την δύναμη και εξουσία του κατασκευαστή του προϊόντος», είπε ο Tim Wu, ειδικός βοηθός του προέδρου της πολιτικής περί τεχνολογίας και ανταγωνισμού μέσα στο Εθνικό Οικονομικό Συμβούλιο.

«Και όταν έχουν ειδικές τεχνικές περί επισκευής, οι οποίες δεν είναι εντός λογικού πλαισίου, τότε δεν μπορείς να κάνεις και πολλά.». Επιπλέον, ο Wu επισήμανε ότι το «Δικαίωμα στην Επισκευή» έχει γίνει ένα «έμφυτο παράδειγμα» της τεράστιας ανισορροπίας ανάμεσα σε εργαζόμενους, καταναλωτές, μικρές επιχειρήσεις και μεγαλύτερες οντότητες.

Η ψηφοφορία της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου είναι μία ακόμη νίκη για το κίνημα περί Δικαιώματος στην Επισκευή στις ΗΠΑ, το οποίο καθοδηγείται από ομάδες όπως η US Public Interest research Group, καθώς και ιδιωτικές εταιρείες όπως η iFixit, μία εταιρεία με έδρα την Καλιφόρνια που πουλάει εξαρτήματα που βοηθούν στην επισκευή μηχανημάτων και συσκευών και εκδίδει εγχειρίδια επισκευής για όσους θέλουν να επισκευάσουν μόνοι τους (do-it-yourself tinkerers).

Οι υπέρμαχοι του δικαιώματος στην επισκευή εδώ και καιρό υποστηρίζουν ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε οτιδήποτε είναι αναγκαίο για να φτιάξουν από μόνοι τους τα προϊόντα αυτά, είτε πρόκειται για κινητό είτε για τρακτέρ.

Παράλληλα, οι ομάδες αυτές έχουν τη δυνατότητα να φέρνουν στην επιφάνεια παραδείγματα, σύμφωνα με τα οποία οι μεγάλοι κατασκευαστές εμποδίζουν ή περιορίζουν τις επιλογές για ανεξάρτητη επισκευή προϊόντων ή αναγκάζουν τους καταναλωτές να επιστρέφουν τα προϊόντα για επισκευή κατευθείαν πίσω στους κατασκευαστές, οι οποίοι στη συνέχεια χρεώνουν επιπλέον τους καταναλωτές για την επισκευή αυτή.

Ωστόσο, η κατάσταση αυτή δεν αφορά απλώς την επισκευή μιας οθόνης κινητού ή ενός smartwatch.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 την άνοιξη του 2020, οι μηχανολόγοι των ιατρικών μηχανημάτων επεσήμαναν τους κινδύνους της μη πρόσβασης σε εργαλεία επισκευής για σημαντικές συσκευές, όπως είναι οι ανεμιστήρες, σε μια περίοδο κρίσης.

Όσα περισσότερα προϊόντα σχεδιάζονται έχοντας πρόσβαση στο Διαδίκτυο – από smartphones μέχρι καταψύκτες αυτοκινήτων – το ζήτημα των δικαιωμάτων στην κατασκευή γίνεται απίστευτα περίπλοκο.

Οι υπέρμαχοι των δικαιωμάτων αυτών υποστηρίζουν ότι οι καταναλωτές πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα που αφορούν τις προσωπικές τους συσκευές, και τα ανεξάρτητα καταστήματα επισκευών θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στο ίδιο λογισμικό διαγνωστικών εργαλείων που έχουν και τα «εξουσιοδοτημένα» καταστήματα επισκευών.

«Παροτρύνω την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου να κάνει χρήση της νομοπαρασκευαστικής της αρμοδιότητας και να ενισχύσει τα βασικά καταναλωτικά και προσωπικής περιουσίας δικαιώματα, ώστε να συμβαδίζουν με την ψηφιακή εποχή, καθώς οι κατασκευαστές τείνουν να στρέφουν εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες τεχνολογιών σε ενοικιαστές της δική τους περιουσίας», είπε ο Paul Roberts, ο ιδρυτής της Securepairs.org, κατά τη διάρκεια δημόσιου σχολιασμού της σημερινής συνάντησης της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου.

«Ένα ψηφιακό Δικαίωμα στην Επισκευή είναι ένα αναγκαίο εργαλείο που θα επεκτείνει τη διάρκεια ζωής των ηλεκτρικών συσκευών.» Ωστόσο, πολλοί κατασκευαστές αντιτίθεται στη σκέψη αυτή, υποστηρίζοντας ότι θα κάνει τα προϊόντα λιγότερο ασφαλή και ότι μπορεί να εκθέσει τους καταναλωτές σε κινδύνους ασφάλειας.

Είναι άξιο αναφοράς, ότι στην έκθεση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου τον Μάϊο, η οποία ήταν αποτέλεσμα της συλλογής πληροφοριών μετά τη διοργάνωση του «Nixing the Fix» πάνελ το 2019, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου ισχυρίστηκε ότι υπήρχαν «ανεπαρκείς αποδείξεις για τους ισχυρισμούς των κατασκευαστών για τους περιορισμούς των επισκευών.»

Προς το παρόν, η δήλωση πολιτικής της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου αποτελεί μία τεράστια «υπογράμμιση» των υφιστάμενων νόμων, ενώ πολλές Πολιτείες επεξεργάζονται νομοσχέδια αναφορικά με το Δικαίωμα στην Επισκευή σε πολιτειακό επίπεδο.

Η επιτροπή επεσήμανε ότι θα διερευνήσει τους περιορισμούς αναφορικά με την επισκευή τόσο σε επίπεδο πιθανών παραβάσεων των νόμων περί ανταγωνισμού όσο και από τη σκοπιά της προστασίας των καταναλωτών.