logo-print

Δώρο Χριστουγέννων και επίδομα αδείας από τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης (ΔΠΑ Α8898/2021)

Υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στο ΣτΕ: Εξακολουθούν να καταβάλλονται υπό το καθεστώς ισχύος του Ν. 4387/2016 και, σε αποφατική περίπτωση, γεννώνται αγώγιμες αξιώσεις για την καταβολή ισόποσης με τις παροχές αυτές αποζημίωσης διαρκούντος του διαστήματος που μεσολαβεί μέχρι την εφαρμογή του νόμου;

22/10/2021

22/10/2021

Εργατικό Δίκαιο - Ατομικές εργασιακές σχέσεις - Ε έκδοση

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΖΕΡΔΕΛΗΣ

Συλλογικό εργατικό δίκαιο - 3η έκδοση

ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Με την υπό κρίση αγωγή συνταξιούχων κατά του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης (Ε.Τ.Ε.Α.) και ήδη του οιονεί καθολικού διαδόχου του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (Ε.Τ.Α.Ε.Π.), οι πρώτοι αιτούνται την καταβολή αποζημίωσης προς αποκατάσταση της ζημίας που υπέστησαν ένεκα των περικοπών της καταβαλλόμενης στον καθένα τους επικουρικής σύνταξης, της μείωσης και εν συνεχεία της κατάργησης του δώρου Χριστουγέννων και του επιδόματος αδείας που καταβάλλονταν ως μέρος της επικουρικής σύνταξης, της παρακράτησης της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης και της επιβολής κράτησης επί της επικουρικής σύνταξης σε ποσοστό 5,2% (συντελεστής βιωσιμότητας), κατ’ εφαρμογή των Ν. 3986/2011, 4051/2012, 4052/2012, 4093/2012, 4254/2014 και 4387/2016.

 Ειδικότερα, κατά το μέρος της αγωγής που αφορά το επίδομα αδείας και το δώρο Χριστουγέννων, το δικαστήριο διαπίστωσε πως, πριν από την κατάργησή τους με τον Ν. 4093/2012, καταβάλλονταν από τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης δυνάμει των Ν. 4476/1965 και 2084/1992. Μετά την διάγνωση της αντισυνταγματικότητας της κατάργησής τους (βλ. ΣτΕ Ολ.2287/2015), αναβίωσαν οι προϊσχύσασες διατάξεις.

Εν συνεχεία, τέθηκε σε ισχύ ο Ν. 4387/2016, με τον οποίο μεταβλήθηκε εκ βάθρων το σύστημα υπολογισμού των συντάξεων των ασφαλισμένων του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Κατά την κρίση του δικαστηρίου, ωστόσο, ούτε στο κείμενο του νόμου ούτε στα συνοδευτικά αυτού κείμενα έχει περιληφθεί οποιαδήποτε ρητή διάταξη και εν γένει αναφορά περί κατάργησης αυτών των παροχών.

Το δικαστήριο τόνισε πως η ρητή πρόβλεψη τέτοιας καταργητικής ρύθμισης αποτελεί πρωτίστως υποχρέωση του νομοθέτη, ιδίως όταν θεσπίζει μέτρα που συνεπάγονται μείζονα μεταβολή στο ισχύον σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και εφαρμόζονται στο σύνολο των συνταξιούχων και των ασφαλισμένων, που, κατά την κοινή πείρα, δεν είναι εξοικειωμένοι με τις εκάστοτε ρυθμίσεις της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Η εν λόγω υποχρέωση πρέπει να τηρείται με ιδιαίτερη αυστηρότητα επί διατάξεων που μπορεί να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις στους ενδιαφερομένους, όπως εκείνες του Ν. 4387/2016.

Ανακύπτει, συνεπώς, το ζήτημα αν οι πρόσθετες συνταξιοδοτικές παροχές του δώρου Χριστουγέννων και του επιδόματος αδείας, οι οποίες καταβάλλονταν από τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης έως 31-12-2012, η δε κατάργησή τους από 1-1-2013 κρίθηκε αντισυνταγματική με την 2287/2015 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, πρέπει να θεωρούνται, στο πλαίσιο του νέου ασφαλιστικού συστήματος του Ν. 4387/2016, ως μη κατηργημένες, κατά την αληθή έννοια του άρ. 96 παρ. 5 του νόμου, από 12-6-2016 και επέκεινα, εφόσον ήθελε κριθεί ότι με τις συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις του νόμου αυτού ρυθμίστηκαν μόνο οι επικουρικές συντάξεις καθεαυτές των παλαιών συνταξιούχων και για τον λόγο αυτό υιοθετήθηκαν, κατ’ ουσίαν, εκ νέου νομίμως μόνο οι περικοπές του άρθρου πρώτου παρ. ΙΑ υποπρ. ΙΑ.5 του ν. 4093/2012 που είχαν κριθεί αντισυνταγματικές, όχι όμως και η κατά την υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 του ίδιου νόμου κατάργηση των επίμαχων παροχών. Επιπλέον, το άρθρο 96 αναφέρεται αποκλειστικώς στην επικουρική σύνταξη και στον τρόπο επανυπολογισμού της όσον αφορά τους παλαιούς συνταξιούχους, ενώ το κατ’ άρ. 65 του Ν. 2084/1993 δώρο Χριστουγέννων και το κατ’ άρ. 28 του Ν. 4476/1965 επίδομα αδείας έχουν αυτοτελή, έναντι της επικουρικής σύνταξης, χαρακτήρα και δεν καταλαμβάνονται από τις ρυθμίσεις του Ν. 4387/2016.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, το δικαστήριο υπέβαλε ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας το εξής προδικαστικό ερώτημα: 

Εάν οι πρόσθετες συνταξιοδοτικές παροχές του δώρου Χριστουγέννων και του επιδόματος αδείας, που καταβάλλονταν από τα ταμεία επικουρικής ασφάλισης έως 31.12.2012, η δε κατάργησή τους, από 1.1.2013, με το άρθρο πρώτο παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 του Ν. 4093/2012 κρίθηκε αντισυνταγματική (ΣτΕ Ολ 2287/2015), πρέπει να θεωρούνται, στο πλαίσιο του νέου ασφαλιστικού συστήματος τουΝ. 4387/2016, ως μη κατηργημένες, κατά την αληθή έννοια του άρθρου 96 παρ. 5 του Ν. 4387/2016, από 12.5.2016 και εφεξής, εφόσον θεωρηθεί ότι με τις συνταξιοδοτικές διατάξεις του νόμου αυτού ρυθμίστηκαν μόνο οι επικουρικές συντάξεις αυτές καθ’ εαυτές των παλαιών συνταξιούχων και, για το λόγο αυτό, υιοθετήθηκαν, κατ’ ουσίαν εκ νέου, νομίμως μόνον οι προηγουμένως κριθείσες ως αντισυνταγματικές περικοπές του άρθρου πρώτου παρ. ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 του Ν. 4093/2012, όχι δε και η κατά την υποπαρ. ΙΑ.6 περ. 3 της παρ. ΙΑ του ίδιου άρθρου και νόμου κατάργηση των ως άνω ένδικων, αυτοτελών (έναντι της επικουρικής σύνταξης) παροχών.

Περαιτέρω, εφόσον κριθεί ότι υπό το καθεστώς του Ν. 4387/2016, ο επανυπολογισμός των συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων βαίνει παραλλήλως με την κατάργηση των πιο πάνω πρόσθετων συνταξιοδοτικών παροχών, ανεξαρτήτως του τυχόν αυτοτελούς χαρακτήρα των δεύτερων, εάν το ακυρωτικό αποτέλεσμα των αποφάσεων 1889, 1890 και 1891/2019 της Ολομέλειας του ΣτΕ, ως αναγόμενο στη μεσοβραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη ικανότητα του ασφαλιστικού συστήματος του Ν. 4387/2016 να χορηγεί επαρκείς συνταξιοδοτικές παροχές, ανατρέπει τα θεμελιακά, νόμιμα, κατά τα κριθέντα με τις πιο πάνω αποφάσεις της Ολομέλειας, ερείσματα του συστήματος αυτού, με αποτέλεσμα, για όσο χρονικό διάστημα μεσολαβήσει έως την πλήρη αποκατάσταση της νομιμότητας σε σχέση με τον ανακαθορισμό των δικαιούμενων από 12.5.2016 επικουρικών συντάξεων των παλαιών συνταξιούχων, να αναβιώνουν οι προϊσχύουσες διατάξεις των άρθρων 65 του Ν. 2084/1992 και 28 του Ν. 4476/1965 και να καθίστανται αγώγιμες οι προβαλλόμενες, με αγωγές ασκηθείσες, εν προκειμένω, πριν από την 4.10.2019, αξιώσεις κατά του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. των συνταξιούχων αυτών για την καταβολή αποζημίωσης ισόποσης με το επίδομα αδείας και το δώρο Χριστουγέννων των ετών 2016 και εντεύθεν.

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr.

Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και Ευθύνη για Αποζημίωση
Η μικρή και κλειστή οικογενειακή ανώνυμη εταιρία

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

send