Η νομιμοποίηση των Εταιρειών Διαχειρίσεως Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις για την επίσπευση δικαστικών ενεργειών και τη διενέργεια πράξεων αναγκαστικής εκτελέσεως

Αναρτήθηκε στη βάση δεδομένων Sakkoulas Online προδημοσίευση από το τεύχος 5/2022 της Επιθεώρησης Πολιτικής Δικονομίας της μελέτης του Αν. Καθηγητή Νομικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νικόλαου Μ. Κατηφόρη, με τίτλο "Η νομιμοποίηση των Εταιρειών Διαχειρίσεως Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) για την επίσπευση δικαστικών ενεργειών και τη διενέργεια πράξεων αναγκαστικής εκτελέσεως στο πλαίσιο της εφαρμογής των άρθρων 10 § 14 του ν. 3156/2003 και 2 § 4 του ν. 4354/2015"

Ι. Εισαγωγικά

Πρόσφατα, με την υπ’ αριθμ. 1873/2022 απόφαση του Αρείου Πάγου, παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Ακυρωτικού, για την ενότητα της νομολογίας αλλά και ως ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος, σύμφωνα με το άρθρο 563 § 2β ΚΠολΔ, το ερώτημα, αν κατά την παράλληλη και συνδυαστική εφαρμογή των διατάξεων των ν. 4354/2015 και 3156/2003 οι Εταιρείες Διαχειρίσεως Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) διαθέτουν την κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση του άρθρου 2 § 4 του ν. 4354/2015, μόνο όταν η μεταβίβαση και η ανάθεση της διαχειρίσεως των απαιτήσεων στις εν λόγω εταιρείες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ιδίου νόμου ή, αντιθέτως, αν διαθέτουν την ως άνω νομιμοποίηση ανεξάρτητα από το ειδικότερο νομικό πλαίσιο με βάση το οποίο συντελείται, εκάστοτε, η μεταβίβαση των υπό διαχείριση απαιτήσεων, δηλ. όχι μόνο όταν η μεταβίβαση και η ανάθεση της διαχειρίσεως των απαιτήσεων αυτών στις εν λόγω εταιρείες πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4354/2015 αλλά και όταν η μεταβίβαση των απαιτήσεων και η αντίστοιχη ανάθεση της διαχειρίσεως γίνεται με βάση τις διατάξεις για την τιτλοποίηση των απαιτήσεων του ν. 3156/2003.

ΙΙ. Προβαλλόμενα επιχειρήματα

​H πρώτη εμφάνιση του θεσμού της τιτλοποιήσεως έγινε τη δεκαετία του 1930 στις Η.Π.Α, για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες, αφενός μεν ευρέσεως κεφαλαίων για τα πιστωτικά ιδρύματα που είχαν χορηγήσει στεγαστικά δάνεια μεγάλης διάρκειας με χαμηλό σταθερό επιτόκιο, αφετέρου δε ενισχύσεως της αγοράς στεγαστικών δανείων μέσω της αναπτύξεως μιας δευτερογενούς αγοράς. Η τιτλοποίηση απαιτήσεων εισάγεται το πρώτον στην Ελλάδα με το ν. 2801/2000 που αφορά αποκλειστικά και μόνο το Δημόσιο και τους φορείς του, με σκοπό τη μείωση του δημόσιου χρέους και του κυβερνητικού ελλείμματος. Ακολούθως, με το άρθρο 10 του ν. 3156/2003, ο έλληνας νομοθέτης έδωσε και στις ιδιωτικές επιχειρήσεις τη δυνατότητα να καταφύγουν στη μορφή αυτή αντλήσεως κεφαλαίων.

Στο πλαίσιο αυτό, η επιχείρηση, η οποία επιθυμεί να χρηματοδοτηθεί με τη διαδικασία τιτλοποιήσεως είναι δικαιούχος απαιτήσεων έναντι τρίτων που πρόκειται να γεννηθούν στο άμεσο μέλλον ή απαιτήσεων που βρίσκονται ήδη στο ενεργητικό της (ήδη γεννημένες), δεν είναι όμως ακόμα ληξιπρόθεσμες, ώστε να μπορούν  να εισπραχθούν. Η ίδια όμως αδυνατεί ή δυσχεραίνεται να εισπράξει τις απαιτήσεις αυτές.

Για να αντλήσει συνεπώς τα απαιτούμενα κεφάλαια πωλεί και μεταβιβάζει τις απαιτήσεις αυτές σε μία εταιρία ειδικού σκοπού, η οποία καταβάλλει το τίμημα για την αγορά τους. Η εταιρία ειδικού σκοπού, με τη σειρά της, εξοφλεί το τίμημα αγοράς δανειζόμενη από τρίτους (επενδυτές), με τη διάθεση σε αυτούς τίτλων (ομολόγων), εκδόσεως της ιδίας. Οι αξιώσεις των επενδυτών από τις ομολογίες ικανοποιούνται από την είσπραξη των απαιτήσεων που τιτλοποιήθηκαν, που αναλαμβάνει κάποια άλλη εταιρία, ικανή να αναλάβει τον ρόλο αυτό. Η εταιρία αυτή είναι η διαχειρίστρια (servicer) των απαιτήσεων.

Ολόκληρη η μελέτη είναι διαθέσιμη στο sakkoulas-online.gr