Ανεπίτρεπτη η εκδίκαση έφεσης εντός της περιόδου αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων λόγω COVID-19 (ΑΠ 65/2023)

Μη επιτρεπτή κρίθηκε από τον Άρειο Πάγο η συζήτηση έφεσης εντός της περιόδου ισχύος της ΚΥΑ περί προσωρινής αναστολής της λειτουργίας, μεταξύ άλλων, και των ποινικών δικαστηρίων σε όλη την Επικράτεια (ΑΠ 65/2023).

Η έφεση του αναιρεσείοντος, η οποία συζητήθηκε κατά τη δικάσιμο της 8ης-3-2021, δεν ενέπιπτε σε καμιά από τις εξαιρέσεις της αναστολής λειτουργίας των δικαστηρίων. Συνεπώς, το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο προχώρησε, ερήμην του κατηγορουμένου - αναιρεσείοντος στην εκδίκαση της έφεσής του και απέρριψε αυτήν ως απαράδεκτη, λόγω του εκπροθέσμου της ασκήσεώς της, αν και έπρεπε να απέχει από την εκδίκασή της, υπερέβη την εξουσία του.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, ο αναιρεσείων καταδικάσθηκε ερήμην στον πρώτο βαθμό και άσκησε έφεση, επικαλούμενος ακυρότητα της επίδοσης τόσο του κλητηρίου θεσπίσματος, όσο και της πρωτοβάθμιας απόφασης, η οποία του επιδόθηκε ως αγνώστου διαμονής ενώ κατά το χρόνο αυτό διέμενε σε συγκεκριμένο τόπο και διεύθυνση, με αποτέλεσμα να μη λάβει γνώση αυτής (επίδοσης), παρά μόνο όταν συνελήφθη. Ως εκ τούτου, η έφεσή του ασκήθηκε εμπρόθεσμα και είναι παραδεκτή. 

Το δικαστήριο διαπίστωσε, περαιτέρω, ότι το χρόνο εκδίκασης της έφεσης ίσχυε η υπ' αρ. Δ1α/ΓΠ οικ.14453 κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 895/Β/6-3-2021) με τίτλο "έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της επικράτειας για το διάστημα από την Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021 και ώρα 6:00 έως και την Τρίτη, 16 Μαρτίου 2021 και ώρα 6.00", με την οποία αποφασίστηκε η επιβολή του μέτρου της προσωρινής αναστολής λειτουργίας όλων των Δικαστηρίων και Εισαγγελιών στο σύνολο της Επικράτειας.

Υπό το πρίσμα αυτό δεν ήταν επιτρεπτή η εκδίκαση της έφεσής του, η οποία συζητήθηκε κατά τη δικάσιμο της 8ης-3-2021 ενώπιον του δευτεροβαθμίου Δικαστηρίου, αφού κατά το χρόνο αυτό ήταν σε ισχύ η προαναφερόμενη κοινή Υπουργική Απόφαση περί προσωρινής αναστολής της λειτουργίας, μεταξύ άλλων, και των ποινικών δικαστηρίων σε όλη την Επικράτεια, από την 4η-3-2021 έως και την 16η-3-2021 και η ανωτέρω έφεση του αναιρεσείοντος κατά της πρωτόδικης απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, με την οποία καταδικάστηκε για τις αξιόποινες και σε βαθμό πλημμελήματος τιμωρούμενες πράξεις, τελεσθείσες την 23-8-2007 με απώτατο χρόνο παραγραφής την 23-8-2015 και ήδη, ως εκ τούτου, παραγραφείσες κατά την ως άνω δικάσιμο, δεν ενέπιπτε σε καμιά από τις προεκτεθείσες εξαιρέσεις της αναστολής λειτουργίας των ως άνω δικαστηρίων.

Απόσπασμα απόφασης

Κατά την προσδιορισθείσα για την εκδίκαση της έφεσής του δικάσιμο της 8ης-3-2021 ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, εκδόθηκε, ερήμην του αναιρεσείοντος, η προσβαλλόμενη υπ' αρ. ΖΤ 202/8-3-2021 απόφαση του εν λόγω Δικαστηρίου, με την οποία η έφεση του κηρύχθηκε απαράδεκτη, λόγω του εκπροθέσμου της ασκήσεώς της και επιβλήθηκαν σε βάρος του τα δικαστικά έξοδα. Πλην όμως κατά το χρόνο εκδικάσεως της ως άνω εφέσεως του αναιρεσείοντος και εκδόσεως της προσβαλλομένης απόφασης, ίσχυε η υπ' αρ. Δ1α/ΓΠ οικ.14453 κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 895/Β/6-3-2021) με τίτλο "έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της επικράτειας για το διάστημα από την Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021 και ώρα 6:00 έως και την Τρίτη, 16 Μαρτίου 2021 και ώρα 6.00", με την οποία αποφασίστηκε η επιβολή του μέτρου της προσωρινής αναστολής λειτουργίας όλων των Δικαστηρίων και Εισαγγελιών στο σύνολο της Επικράτειας για το χρονικό διάστημα από 4-3-2021 έως και 16-3-2021. Ειδικότερα, κατά το άρθρο 1 παρ.4 και στο "επίπεδο πολύ αυξημένου κινδύνου" στο οποίο εντάχθηκε η περιφέρεια Αττικής (άρθρο 1 παρ.1Α): "Αναστέλλονται προσωρινά αα) οι δίκες ενώπιον των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων, αβ) οι νόμιμες και δικαστικές προθεσμίες για τη διενέργεια διαδικαστικών πράξεων και άλλων ενεργειών ενώπιον των υπηρεσιών των δικαστηρίων και των εισαγγελιών, καθώς και της παραγραφής των συναφών αξιώσεων, αγ) οι κατά τις κείμενες διατάξεις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και της διενέργειας πλειστηριασμών. β) εξαιρούνται από την εφαρμογή της υποπερ. αα: βα) η χορήγηση και ανάκληση προσωρινών διαταγών... ββ) όλες οι διαδικαστικές πράξεις και ενέργειες που ορίζονται στα άρθρα 68 επ. του ν.4307/2014.... βγ) η εκδίκαση αυτόφωρων πλημμελημάτων.... βδ) η κλήρωση των ενόρκων..., βε) η εκδίκαση κακουργημάτων για τους προσωρινά κρατούμενους κατηγορουμένους... βστ) η εκδίκαση των αιτήσεων αναστολής εκτέλεσης κατά τα άρθρα 471 και 497 του ΚΠΔ, ακύρωσης της διαδικασίας κατά τα άρθρα 341 και 435 ΚΠΔ, ακύρωσης της απόφασης κατά τα άρθρα 430 και 431 ΚΠΔ, αναβολής ή διακοπής εκτέλεσης της ποινής κατά τα άρθρα 555 και 557 ΚΠΔ, αιτήσεων που αφορούν τον καθορισμό συνολικής ποινής κατά το άρθρο 551 ΚΠΔ, στην απότιση της χρηματικής ποινής σε δόσεις... κατά τα άρθρα 80 ΠΚ και 82 του προϊσχύσαντος ΠΚ... και στη μετατροπή της χρηματικής ποινής... σε παροχή κοινωφελούς εργασίας κατά την παρ.5 του άρθρου 82 του προϊσχύσαντος ΠΚ, βζ) οι ποινικές δίκες που αφορούν... πλημμελήματα, ο χρόνος παραγραφής των οποίων συμπληρώνεται εντός του χρονικού διαστήματος από την έναρξη της αναστολής μέχρι και τις 31-8-2021. Το δικαστήριο αποφασίζει κατά περίπτωση, για την εκδίκαση ή τη διακοπή αυτών, βη) η δημοσίευση αποφάσεων, γ) για τις ποινικές δίκες που άρχισαν πριν την ημερομηνία έναρξης της αναστολής και έχουν διακοπές για δικάσιμο εντός του χρονικού διαστήματος της αναστολής το δικαστήριο κατά την ορισθείσα δικάσιμο αποφασίζει κατά περίπτωση για την εκδίκαση ή την εκ νέου διακοπή αυτών λαμβανομένων υπόψη των παραπάνω εξαιρέσεων".

Υπό το πρίσμα αυτό δεν ήταν επιτρεπτή η εκδίκαση της υπ' αρ.61/2021 εφέσεως του αναιρεσείοντος, η οποία συζητήθηκε κατά τη δικάσιμο της 8ης-3-2021 ενώπιον του δευτεροβαθμίου Δικαστηρίου, αφού κατά το χρόνο αυτό ήταν σε ισχύ η προαναφερόμενη κοινή Υπουργική Απόφαση περί προσωρινής αναστολής της λειτουργίας, μεταξύ άλλων, και των ποινικών δικαστηρίων σε όλη την Επικράτεια, από την 4η-3-2021 έως και την 16η-3-2021 και η ανωτέρω έφεση του αναιρεσείοντος κατά της υπ' αρ. 20077/2012 πρωτόδικης απόφασης του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, με την οποία καταδικάστηκε για τις προαναφερθείσες αξιόποινες και σε βαθμό πλημμελήματος τιμωρούμενες πράξεις, τελεσθείσες την 23-8-2007 με απώτατο χρόνο παραγραφής την 23-8-2015 και ήδη, ως εκ τούτου, παραγραφείσες κατά την ως άνω δικάσιμο, δεν ενέπιπτε σε καμμιά από τις προεκτεθείσες εξαιρέσεις της αναστολής λειτουργίας των ως άνω δικαστηρίων (πρ.β.λ ΑΠ 6/2021).

Επομένως, το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο προχώρησε, ερήμην του εκκαλούντος και ήδη αναιρεσείοντος στην εκδίκαση της υποθέσεως του και με την προσβαλλόμενη απόφασή του, απέρριψε την έφεση αυτού ως απαράδεκτη, λόγω του εκπροθέσμου της ασκήσεώς της, αν και έπρεπε να απέχει από την εκδίκασή της, υπερέβη την εξουσία του.

Κατόπιν τούτου, ο σχετικός, εκ του άρθρου 510 παρ. 1 στοιχ.Θ' του Κ.Π.Δ., πρώτος αναιρετικός λόγος είναι βάσιμος και πρέπει, κατά παραδοχή του, παρελκούσης της έρευνας του δευτέρου και τελευταίου λόγου της υπό κρίση αίτησης αναίρεσης, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση στο σύνολό της και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο συγκροτούμενο από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο areiospagos.gr.