Κληρονομικό δικαίωμα ετεροθαλών αδελφών

Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που στην κληρονομιά συντρέχει αδελφός/ αδελφή του θανόντος από άλλη μητέρα ή πατέρα.

Ο Αστικός Κώδικας προβλέπει ότι κληρονομούν το "μισό" της μερίδας του αμφιθαλούς αδερφού.

Πώς υπολογίζεται όμως αυτό το μισό;

Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθ. 1814 ΑΚ, σε περίπτωση εξ αδιαθέτου διαδοχής στη δεύτερη τάξη καλούνται μαζί οι γονείς του κληρονομούμενου, οι αδελφοί καθώς και τα τέκνα και εγγονοί αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από αυτόν. Οι γονείς και οι αδελφοί κληρονομούν κατ` ισομοιρία και τα τέκνα και οι εγγονοί αδελφών που έχουν πεθάνει πριν από τον κληρονομούμενο κληρονομούν κατά ρίζες.

Σύμφωνα, δε, με τη διάταξη του άρθ. 1815 ΑΚ, ετεροθαλείς αδελφοί, αν συντρέχουν με γονείς ή με αμφιθαλείς ή με τέκνα ή εγγονούς αμφιθαλών αδελφών, παίρνουν το μισό της μερίδας που ανήκει στους αμφιθαλείς. Το μισό επίσης παίρνουν και τα τέκνα ή οι εγγονοί ετεροθαλών αδελφών που έχουν πεθάνει πριν τον κληρονομούμενο.

Από τις ανωτέρω διατάξεις σαφώς προκύπτει ότι για την εξεύρεση της μερίδας του ετεροθαλούς αδελφού ή των ετεροθαλών τοιούτων όταν αυτοί συντρέχουν με αμφιθαλείς αδελφούς, λαμβάνεται ως βάση η μερίδα του αμφιθαλούς την οποία θα ελάμβανε και ο ετεροθαλής, εάν ήταν και αυτός αμφιθαλής, ελαττωμένη όμως κατά το μισό και δη αδιαφόρως αν το μισό τούτο είναι ίσο πράγματι με το μισό του ποσοστού το οποίο λαμβάνει ο αμφιθαλής, του υπολοίπου της κληρονομιάς κατανεμομένου κατ` ίσα μέρη μεταξύ των αμφιθαλών. Ο περιορισμός αυτός των μερίδων των ετεροθαλών αδελφών τίθεται στο νόμο χάριν των γονέων και των αμφιθαλών αδελφών έτσι ώστε το λαμβανόμενο από τους ετεροθαλείς μισό της μερίδος του αμφιθαλούς να μην καλύπτει το μισό της μερίδος την οποία πράγματι λαμβάνει ο αμφιθαλής.

Άρα, στην πράξη πρώτα υπολογίζεται το ποσοστό που θα έπαιρνε ο αμφιθαλής αδερφός και διαιρείται δία δύο. Αυτό αποτελεί τη μερίδα του ετεροθαλούς. Το υπόλοιπο μισό "προσαυξάνει" αναλογικά τη μερίδα των λοιπών συγκληρονόμων (γονέων του θανόντος ή αμφιθαλών αδερφών).

Πρακτικά, λοιπόν, ο ετεροθαλής αδερφός θα πάρει κάτι "λιγότερο" από το μισό αυτού που παίρνει ο αμφιθαλής (θεωρία υποθετικού υπολογισμού, που είναι κρατούσα στη θεωρία και τη νομολογία, π.χ. ΑΠ 795/2003).