Ανασκόπηση 2023: Οι δημοσιεύσεις για την προστασία των προσωπικών δεδομένων

Πλούσιο σε θεωρητικούς προβληματισμούς και αναζητήσεις υπήρξε το 2023. Στο πρώτο μέρος της ανασκόπησης του 2023, το Lawspot καταγράφει ορισμένες από τις προσθήκες στη βιβλιογραφία και την αρθρογραφία των προσωπικών δεδομένων που κυκλοφόρησαν και δημοσιεύτηκαν τη χρονιά που φτάνει στο τέλος της.

Κεντρική θεματική των παρατιθέμενων συγγραμμάτων και δημοσιεύσεων είναι η προστασία δεδομένων, με κάποιες προσθήκες από γνωστικά πεδία συγγενή, όπως το απόρρητο της επικοινωνίας, την πρόσβαση στα έγγραφα και, φυσικά, την τεχνητή νοημοσύνη.

Όπως είναι ευνόητο, η λίστα που ακολουθεί δεν είναι εξαντλητική.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (Μονογραφίες – συλλογικά)

• Αυδίκος, Ελευθερία της έκφρασης και ΕΣΔΑ: Οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ κατά της Ελλάδας και η εκτέλεσή τους, Νομική Βιβλιοθήκη, 2023, 978-618-08-0050-0

• Βλαχόπουλος, Το «εγωιστικό γονίδιο» του δικαίου και το δίκαιο της τεχνητής νοημοσύνης: Από τον ανθρωποκεντρισμό στον οικοκεντρισμό και στους έξυπνους αλγόριθμους, Ευρασία, 2023, 978-618-579-800-0

• Γιαννακούλα/Μηλαπίδου (επιμ.), Προσωπικά Δεδομένα [Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι), Νομική Βιβλιοθήκη, 2η εκδ, 2023, 978-960-654-972-4

• Δαλακούρας (επιμ.), Ηλεκτρονικό έγκλημα: Ουσιαστικές και δικονομικές όψεις, Νομική Βιβλιοθήκη, 2η εκδ., 2023,

• Ιγγλεζάκης (επιμ.), Δίκαιο Πληροφορικής & Διαδικτύου, [Σύγχρονη Νομοθεσία/Βασική Εμπορική Νομοθεσία #40], 4η εκδ., Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, 978-960-648-646-3

• Κανέλλος, The GDPR Handbook, Νομική Βιβλιοθήκη, 2η εκδ., 2020, 978-618-08-0080-7

• Μαρίνος, Η σύμβαση προμήθειας ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακών υπηρεσιών: Η Οδηγία 2019/770 μεταξύ δικαίου προστασίας του καταναλωτή, προσωπικών δεδομένων και πνευματικής ιδιοκτησίας, Π.Ν. Σάκκουλας, 2023, 978-618-203-116-2

• Μήτρου (επιμ.), Μπορεί ο αλγόριθμος… να είναι ηθικός, να είναι δίκαιος, να είναι διαφανής, να δικάζει & να διοικεί;, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2023, 978-960-524-914-4

• Παναγοπούλου, Ηλεκτρονική ψηφοφορία, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, 978-960-648-758-3

• Πούλου, Η συγκατάθεση στην επεξεργασία προσωπικών δεδομένων, Νομική Βιβλιοθήκη, 2023, 978-960-654-900-7

• Τρούλη, Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων και Ευθύνη για Αποζημίωση, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, 978-960-648-769-9

• Τρυψιάνη, Τεχνητή Νοημοσύνη και Αστική Ευθύνη, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, 978-960-648-620-3

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ (Μελέτες-Συμμετοχές σε συλλογικά)

• Βεζυρτζή, Ζητήματα ομοδικίας στο δίκαιο της πνευματικής ιδιοκτησίας υπό το φως του νέου Κανονισμού για τα προσωπικά δεδομένα, [Οι Αρχές του Ίσου και του Δικαίου - Liber Amicorum Κωνσταντίνου Φ. Καλαβρού, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, σελ. 81-94]

• Βενιζέλος, Η σχέση εισαγγελικών αρχών και ανεξάρτητων αρχών. Σεβασμός ή παραβίαση των εγγυήσεων του κράτους δικαίου (Σχόλιο στην 1/2023 Γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου), [ΔτΑ 96/2023: 415-423]

• Βλαχόπουλος, Διαδικασίες επιλογής προσωπικού και προστασία προσωπικών δεδομένων, [Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, Σταδιοδρομία στη σύγχρονη δημόσια διοίκηση: προκλήσεις και προοπτικές, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, σελ. 195-201]

• Γεωργοπούλου/Πολυκαλάς, Η ευθύνη των διαδικτυακών πλατφορμών για το περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες: από την Οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA), [ΔΙΤΕ 3/2023: 317-324]

• Δούκα, Αλγοριθμική διοίκηση, προστασία των προσωπικών δεδομένων των εργαζομένων, αστική ευθύνη του εργοδότη: Θετό δίκαιο, αδυναμίες και κενά – Υπό ψήφιση ενωσιακή νομοθεσία, [ΕΕργΔ 6/2023]

• Ζέκος, Εξελιγμένη Τεχνητή Νοημοσύνη, Δικαστήρια και Διεθνής Διαιτησία με τον Ν. 5016/2023, [Αρμ. 8/2023: 1113-1117]

• Ζουμπουλίδης, Οδηγός συμμόρφωσης μιας μεσαίας επιχείρησης με τον γενικό κανονισμό προστασίας δεδομένων (679/2017/ΕΕ) και η ειδικότερη πτυχή της προστασίας των δεδομένων των εργαζομένων, [ΝοΒ 71-5/2023: 1254-1288]

• Ζουρνατζής, Η πρόσβαση στα δημόσια έγγραφα στο πλαίσιο του GDPR, [Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών και του νέου δημόσιου μάνατζμεντ στις περιφέρειες: Ζητήματα του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, της υπαλληλικής δεοντολογίας και του Πειθαρχικού Δικαίου, που αναφύονται κατά τη λειτουργία των Περιφερειών, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, σελ. 69-86]

• Ιγγλεζάκης, Διαλογικά Συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης και οι εφαρμογές τους στο Δίκαιο - Η περίπτωση του ChatGPT, [Συνήγορος 155/2023: 60-63]

• Κανέλλος, Μετασύμπαν, έξυπνες συμβάσεις και ιδιωτικότητα, [ΔΙΤΕ 1/2023: 56-60]

• Καρακάση, Ζητήματα Εφαρμογής του ΓΚΠΔ στη χρήση μαζικών δεδομένων στον τομέα της ενέργειας, [ΔΙΤΕ 1/2023: 24-32]

• Καρκατζούνης/Μαργαρίτης, Σύμβαση ή συγκατάθεση για την online διαφήμιση; - Ένα … μετα-δίλημμα στον απόηχο της Απόφασης της Ιρλανδικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων για τη Meta, [ΔΙΤΕ 2/2023: 170-186]

• Κατσαβριάς, Δικαίωμα πρόσβασης του γονέα σε προσωπικά στοιχεία των ανήλικων τέκνων επί φακέλου της Εισαγγελίας Ανηλίκων: Λίγες σκέψεις με αφορμή την άρνηση της Εισαγγελίας Ανηλίκων να εφαρμόσει την υπ’ αριθ. 1/2021 εγκύκλιο της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, [ΝοΒ 71-2/2023: 466-472]

• Κελεπούρη/Τζιβιέρης, Προσωπικότητα, Ισότητα & Προστασία Δεδομένων, [Σ.Τσεβάς (επιμ.), Σημαντικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2023, σελ. 165-174]

• Κόμνιος, Προστασία προσωπικών δεδομένων στο Metaverse, [ΕλλΔνη 3/2023: 671-684]

• Κόμνιος, Γενικός Κανονισμός για την προστασία Προσωπικών Δεδομένων και πολιτική δίκη: Σκέψεις με αφορμή την απόφαση Norra Stockholm Bygg του ΔΕΕ, [ΕΠολΔ 3/2023: 299]

• Κουκιάδης, Παρατηρήσεις στην ΔΕΕ υπόθ. C-34/21, απόφ. της 30.3.2023 - Οι εθνικές ρυθμίσεις για την προστασία προσωπικών δεδομένων κατά το άρθρο 88 ΓΚΠΔ στο πλαίσιο της σχέσης εργασίας, [ΔΕΕ 7/2023: 965-969]

• Κουκιάδης, Η ψηφιακή επεξεργασία προσωπικών δεδομένων και η προστασία της ιδιωτικότητας των εργαζομένων μέσα από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, [ΕΕργΔ 6/2023]

• Κουσουνή-Πανταζοπούλου, Οι αναδυόμενες τεχνολογίες υπό το πρίσμα του Ν 4961/2022,  [ΔΙΤΕ 2/2023: 187-194]

• Κουσουνή-Πανταζοπούλου, Metaverse και αναφυόμενα νομικά ζητήματα, [ΕλλΔνη 2/2023: 376-386]

• Μαργαρίτης, Η αρχιτεκτονική της Digital Services Act: Από την «ευθύνη του ενδιάμεσου» σε «υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας» για την αντιμετώπιση παράνομου περιεχομένου και τη διασφάλιση των θεμελιωδών ενωσιακών δικαιωμάτων, [ΔΙΤΕ 3/2023: 325-338]

• Μήτρου, Επιλογή προσωπικού από σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης; [Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, Σταδιοδρομία στη σύγχρονη δημόσια διοίκηση: προκλήσεις και προοπτικές, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, σελ. 117-127]

• Μήτρου, Ε∆∆Α Margaris v. Greece - Μερικές σκέψεις για τη δημοσιοποίηση δεδομένων κατηγορουμένων και καταδικασθέντων προσώπων - Mια παλιά αλλά πάντα επίκαιρη συζήτηση, [ΔΙΤΕ 3/2023: 310-316]

• Μπουκουβάλα, Εισαγωγή στο κατ’ άρθρο 5 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας δικαίωμα πρόσβασης στα έγγραφα, [Η εφαρμογή των νέων τεχνολογιών και του νέου δημόσιου μάνατζμεντ στις περιφέρειες: Ζητήματα του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, της υπαλληλικής δεοντολογίας και του Πειθαρχικού Δικαίου, που αναφύονται κατά τη λειτουργία των Περιφερειών, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2023, σελ. 55-68]

• Μωραΐτης, Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα ως αντάλλαγμα (;), [ΧρΙΔ 4/2023: 305]

• Παναγοπούλου-Κουτνατζή, Νομικοί και δεοντολογικοί προβληματισμοί για τη χρήση του ChatGPT στην εκπαίδευση, [ΔΙΤΕ 1/2023: 6-15]

• Παπαδημητράκης, Ποινική ευθύνη και τεχνητή νοημοσύνη - Νέες προκλήσεις στον χώρο της τεχνολογίας, [ΠοινΔικ 6/2023: 658-674]

• Παπαδημητράκης, Η ειδική ανακριτική πράξη της άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών ή των δεδομένων θέσης και κίνησης αυτών, [ΠοινΔικ 11/2023: 1198-1209]

• Πέρβου, Ψηφιακή διακυβέρνηση και δικαίωμα στην υγεία: Σύγχρονες προκλήσεις, [Αρμ. 3/2023: 453-459]

• Πέρβου, Η προστασία του επικοινωνιακού απορρήτου: δογματικές και δικαιοπολιτικές επισημάνσεις, [ΕφημΔΔ 2/2023: 239-246]

• Πηλαβάκη, Η συναίνεση ως λόγος άρσης της παράνομης επεξεργασίας ειδικών κατηγοριών δεδομένων, [ΝοΒ 71-5/2023: 1245-1249]

• Σαρμάς, Το μέλλον της δικαστικής απόφασης σε εποχές τεχνητής νοημοσύνης, [e-Πολιτεία 6/2023: 136-142]

• Σιγουράκου, Δικαίωμα πρόσβασης στα Κτηματολογικά Στοιχεία και προστασία προσωπικών δεδομένων, [ΝοΒ 71-2/2023: 487-500]

• Συμεωνίδου-Καστανίδου, Ο νόμος 5002/2022 σχετικά με την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών (ΦΕΚ Α΄ 228/9-12-2022): κρίσιμες για τις θεμελιώδεις ελευθερίες «αστοχίες», [ΠοινΔικ 1/2023: 108-115]

• Τζαλαβρά, Τα χρονικά όρια του απορρήτου των επικοινωνιών επί ανταλλαγής μηνυμάτων μέσω πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης (Με αφορμή την ΑΠ 954/2020) [ΠοινΧρ 1/2023: 78]

• Τσαραπατσάνης, Υποκλοπές και απόρρητο: Μια συγκριτική νομική μελέτη της άρσης απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας, [ΔτΑ 95/2023: 17-68]

• Τσόλιας, Το νομικό πλαίσιο άρσης του απορρήτου των ηλεκτρονικών επικοινωνιών για τη διακρίβωση εγκλημάτων σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν 5002/2022 και η απολεσθείσα ευκαιρία εκσυγχρονισμού του, [ΠοινΔικ 3/2023: 242-251]

• Χρυσόγονος, Το άρθρο 19 του Συντάγματος υπό τη σκιά του “Μεγάλου Αδερφού”: Ο ν. 5002/2022 και η 1/2023 γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, [ΔτΑ 95/2023: 9-16]

• Χρυσουλάκη/Ζώης, Διαστάσεις του δικαιώματος στην προσωπικότητα μέσα από τη συγκριτική περιπτωσιολογία, [ΔιΔικ 5/2023: 750-761]