Ασφάλεια παιχνιδιών: Παροχή πρόσβασης σε εναρμονισμένα τεχνικά πρότυπα σχετικά και ενωσιακό δίκαιο

​Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος 

Με τη δημοσιευθείσα στις 05.03.2024 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε ότι οι πολίτες της Ένωσης πρέπει να έχουν πρόσβαση στα ευρωπαϊκά εναρμονισμένα τεχνικά πρότυπα για την ασφάλεια των παιχνιδιών.

Ειδικότερα, το Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση με την οποία η Επιτροπή αρνήθηκε την παροχή πρόσβασης στα πρότυπα αυτά και αναίρεσε την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου που επικύρωσε την ως άνω άρνηση.

Ιστορικό της υπόθεσης

Οι Public.Resource.Org και Right to Know είναι δύο οργανώσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα των οποίων σκοπός είναι να προάγουν την ελεύθερη πρόσβαση όλων των πολιτών στο δίκαιο. 

Το 2018 ζήτησαν από την Επιτροπή να τους παράσχει πρόσβαση σε τεχνικά πρότυπα, εναρμονισμένα σε επίπεδο Ένωσης, στον τομέα της ασφάλειας των παιχνιδιών. Τα πρότυπα αυτά αφορούσαν, πιο συγκεκριμένα, τα χημικά παιχνίδια και τις συλλογές χημικών πειραμάτων. 

Η Επιτροπή απέρριψε την αίτησή τους και το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώπιον του οποίου προσέφυγαν οι εν λόγω οργανώσεις, επικύρωσε την απορριπτική απόφαση.

 Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, στο πλαίσιο αναιρετικής διαδικασίας, το Δικαστήριο αναίρεσε την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου και ακύρωσε την απόφαση της Επιτροπής. 

Το Δικαστήριο, κατ’ αρχάς, υπενθύμισε ότι το δίκαιο της Ένωσης, ήτοι ο κανονισμός (ΕΚ) 1049/2001 [κανονισμός για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής], εγγυάται σε κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που κατοικεί ή έχει την έδρα του σε κράτος μέλος την πρόσβαση στα έγγραφα τα οποία κατέχει, μεταξύ άλλων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εντούτοις, μπορεί να μην γίνει δεκτή η πρόσβαση σε έγγραφο σε περίπτωση κατά την οποία η γνωστοποίησή του θα έθιγε την προστασία των εμπορικών συμφερόντων ενός συγκεκριμένου φυσικού ή νομικού προσώπου, συμπεριλαμβανομένων των σχετικών με τη διανοητική ιδιοκτησία, εκτός εάν η γνωστοποίηση του εγγράφου αυτού δικαιολογείται από υπέρτερο δημόσιο συμφέρον.

Εν προκειμένω, τα έγγραφα που αφορούν τα εναρμονισμένα πρότυπα για την ασφάλεια των παιχνιδιών αποτελούν μέρος του δικαίου της Ένωσης. Πράγματι, τέτοια πρότυπα μπορεί να αποκτούν, δυνάμει νομοθεσίας της Ένωσης, έννομα αποτελέσματα, όπως συγκεκριμένα το αποτέλεσμα ότι τα προϊόντα που πληρούν τα πρότυπα αυτά τεκμαίρεται ότι είναι σύμφωνα προς τις απαιτήσεις οι οποίες θεσπίζονται με την εν λόγω νομοθεσία και από τις οποίες εξαρτάται η εμπορία εντός της Ένωσης. Σε αυτό το πλαίσιο, ένα εναρμονισμένο πρότυπο μπορεί να εξειδικεύει τα δικαιώματα που παρέχονται στους πολίτες, καθώς και τις υποχρεώσεις που τους επιβάλλονται. 

Με βάση, μεταξύ άλλων, την αρχή του κράτους δικαίου και την αρχή της ελεύθερης πρόσβασης στη νομοθεσία, το Δικαστήριο έκρινε ότι η δυνατότητα των πολιτών να λαμβάνουν γνώση των προτύπων αυτών μπορεί να τους είναι απαραίτητη προκειμένου να εξακριβώνουν αν ένα συγκεκριμένο προϊόν ή μια συγκεκριμένη υπηρεσία είναι πράγματι σύμφωνα προς τις απαιτήσεις της νομοθεσίας της Ένωσης. Επομένως, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι υφίσταται υπέρτερο δημόσιο συμφέρον, το οποίο δικαιολογεί τη γνωστοποίηση των επίδικων εναρμονισμένων προτύπων. 

Γίνεται υπόμνηση ότι το Δικαστήριο μπορεί να επιληφθεί αιτήσεως αναιρέσεως, η οποία περιορίζεται σε νομικά ζητήματα, κατά αποφάσεως ή διατάξεως του Γενικού Δικαστηρίου. Καταρχήν, η άσκηση αναιρέσεως δεν έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Εάν κριθεί παραδεκτή και βάσιμη, το Δικαστήριο αναιρεί την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου. Στην περίπτωση που η υπόθεση είναι ώριμη προς εκδίκαση, το Δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί το ίδιο οριστικά επί της διαφοράς. Σε αντίθετη περίπτωση, αναπέμπει την υπόθεση στο Γενικό Δικαστήριο, το οποίο δεσμεύεται από την απόφαση που εξέδωσε κατ' αναίρεση το Δικαστήριο.

Το πλήρες κείμενο της απόφασης είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA