logo-print

Πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες (σύμβαση του Aarhus)

Τι προβλέπει η κοινοτική νομοθεσία για την πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες, τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα

26/11/2016

16/11/2017

Δικαστικός Έλεγχος της Συνταγματικότητας των Νόμων και Ερμηνεία του Συντάγματος

Ευάγγελος Βενιζέλος

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ / ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Ο δικαστικός έλεγχος της δράσης των ανεξάρτητων αρχών

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ / ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Οδηγία 2003/4/ΕΚ

Η Οδηγία 2003/4/ΕΚ προσαρμόζει πλήρως τις εθνικές νομοθεσίες στη σύμβαση του Århus του 1998 για την πρόσβαση σε πληροφορίες.

Κατοχυρώνει την πρόσβαση του κοινού στις περιβαλλοντικές πληροφορίες* που κατέχονται από τις δημόσιες αρχές ή για λογαριασμό των δημόσιων αρχών*, τόσο κατόπιν αίτησης όσο και μέσω ενεργητικής διάδοσης.

Καθορίζει τους βασικούς όρους και προϋποθέσεις καθώς και τις πρακτικές ρυθμίσεις βάσει των οποίων μπορεί να παρασχεθεί η πρόσβαση κατόπιν αίτησης.

Βασικά σημεία

Πρόσβαση κατόπιν αίτησης

Οι δημόσιες αρχές πρέπει να παρέχουν τις περιβαλλοντικές πληροφορίες που κατέχουν σε αιτούντα χωρίς αυτός να οφείλει να επικαλεστεί οποιονδήποτε λόγο.

Οι πληροφορίες θα πρέπει να παρέχονται το αργότερο μέσα σε 1 μήνα από την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης. Η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί μέχρι τους 2 μήνες για ογκώδεις και περίπλοκες αιτήσεις.

Οι δημόσιες αρχές καταβάλλουν κάθε εύλογη προσπάθεια για να διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες που κατέχουν μπορούν να αναπαράγονται και να παρέχεται πρόσβαση σε αυτές με ηλεκτρονικά μέσα.

Οι πληροφορίες θα πρέπει να παρέχονται με την αιτούμενη μορφή, εκτός εάν διατίθενται ήδη δημοσίως με άλλο μορφότυπο.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι βοηθούν το κοινό που θέλει να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες, καθώς και να διατηρούν κατάλογο δημόσιων αρχών προσιτό στο κοινό.

Οι πρακτικές ρυθμίσεις για τη διεκπεραίωση των αιτήσεων περιλαμβάνουν τα εξής:

  • διορισμός των υπεύθυνων ενημέρωσης,
  • χώροι για την εξέταση των απαιτουμένων πληροφοριών, και
  • μητρώα ή κατάλογοι των πληροφοριών που κατέχουν οι αρχές καθώς και λεπτομέρειες για τα κέντρα ενημέρωσης.

Αιτήσεις μπορούν να απορριφθούν, αν είναι:

  • προφανώς παράλογες,
  • υπερβολικά αόριστες,
  • αφορούν ημιτελές υλικό, ή
  • αφορούν εσωτερικές επικοινωνίες.

Επίσης, μπορούν να απορριφθούν, πλήρως ή εν μέρει, αν η δημοσιοποίηση θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά έναν από τους προβλεπόμενους εξαντλητικούς λόγους, για παράδειγμα:

  • τις διεθνείς σχέσεις,
  • τη λειτουργία της δικαιοσύνης,
  • τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ή
  • τον εμπιστευτικό χαρακτήρα εμπορικών ή βιομηχανικών πληροφοριών.

Η πρόσβαση στα δημόσια αρχεία ή καταλόγους είναι δωρεάν.

Οι δημόσιες αρχές δύνανται να επιβάλλουν τέλη για την παροχή περιβαλλοντικών πληροφοριών, αλλά το ποσό θα πρέπει να είναι εύλογο.

Οι αιτούντες που θεωρούν ότι η αίτησή τους αγνοήθηκε ή απορρίφθηκε αδικαιολόγητα έχουν πρόσβαση σε ένδικα μέσα, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων και άλλου ανεξάρτητου φορέα.

Ενεργητική διάδοση

Οι ηλεκτρονικά προσβάσιμες περιβαλλοντικές πληροφορίες πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον:

  • κείμενα διεθνών συνθηκών, συμβάσεων ή συμφωνιών, πολιτικών, σχεδίων και προγραμμάτων,
  • εκθέσεις προόδου ως προς την εφαρμογή των παραπάνω θεμάτων,
  • εκθέσεις για την κατάσταση του περιβάλλοντος,
  • δεδομένα από την παρακολούθηση δραστηριοτήτων που ενδέχεται να επηρεάσουν το περιβάλλον,
  • τις άδειες που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον,
  • μελέτες αντίκτυπου και αξιολογήσεις των κινδύνων.

Για άλλα σημεία, που δεν συμπεριλαμβάνονται παραπάνω, η ενεργητική διάδοση μπορεί να πραγματοποιείται σταδιακά, λαμβάνοντας υπόψη τους απαιτούμενους ανθρώπινους, οικονομικούς και τεχνικούς πόρους.

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες που συλλέγονται από τις ίδιες είναι ενημερωμένες, ακριβείς και συγκρίσιμες.

Πότε εφαρμόζεται η Οδηγία;

Τέθηκε σε ισχύ στις 14 Φεβρουαρίου 2003. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 14 Φεβρουαρίου 2005.

Βασικοί όροι

* Περιβαλλοντική πληροφορία: οποιαδήποτε πληροφορία σε γραπτή, οπτική, ακουστική, ηλεκτρονική ή άλλη μορφή για ζητήματα που ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 1 της οδηγίας 2003/4/ΕΚ.

* Δημόσια αρχή: συγκεκριμένα, η κυβέρνηση ή άλλη δημόσια διοίκηση σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων δημόσιων συμβουλευτικών φορέων και προσώπων που καλύπτονται από τη νομοθετική πράξη. Οι κυβερνήσεις της ΕΕ μπορούν να αποφασίσουν ότι ο ορισμός αυτός δεν περιλαμβάνει φορείς όταν αυτοί ενεργούν υπό δικαστική ή νομοθετική ιδιότητα.

Ο Κανονισμός 1367/2006

Ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1367/2006 απαιτεί από τα θεσμικά όργανα και τους διάφορους οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης να υλοποιούν τις υποχρεώσεις που περιλαμβάνονται στη σύμβαση του Aarhus. Οι εν λόγω υποχρεώσεις εγγυώνται την πρόσβαση του κοινού* σε πληροφορίες, τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα.

Βασικά σημεία

Τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της ΕΕ πρέπει:

- να εξασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες* που λαμβάνουν ή παράγουν

- να εξασφαλίζουν ότι οι περιβαλλοντικές πληροφορίες προοδευτικά διατίθενται και διαδίδονται στο κοινό

- να προβλέπουν για την έγκαιρη και αποτελεσματική συμμετοχή του κοινού σε σχέδια και προγράμματα σχετικά με το περιβάλλον

- να επιτρέπουν την πρόσβαση του κοινού στη δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα της ΕΕ

- να αποφεύγουν τις διακρίσεις βάσει ιθαγένειας, εθνικότητας ή τόπου διαμονής όταν χειρίζονται αίτηση για περιβαλλοντικές πληροφορίες

- να οργανώνουν τις πληροφορίες σε βάσεις δεδομένων οι οποίες να είναι ευπρόσιτες στο κοινό

- να επικαιροποιούν τις πληροφορίες καταλλήλως και να διασφαλίζουν ότι είναι ακριβείς και συγκρίσιμες

- να ενημερώνουν τον αιτούντα εντός 15 εργάσιμων ημερών εάν οι αιτούμενες πληροφορίες δεν βρίσκονται στην κατοχή τους.

Οι περιβαλλοντικές βάσεις δεδομένων ή τα περιβαλλοντικά μητρώα πρέπει να περιλαμβάνουν:

- κείμενα διεθνών συνθηκών, συμβάσεων ή συμφωνιών, πολιτικών, σχεδίων και προγραμμάτων

- εκθέσεις προόδου ως προς την εφαρμογή των παραπάνω θεμάτων

- τα βήματα που έχουν γίνει στο πλαίσιο διαδικασιών επί παραβάσει της νομοθεσίας της ΕΕ

- δεδομένα από την παρακολούθηση δραστηριοτήτων που ενδέχεται να επηρεάσουν το περιβάλλον

- άδειες με πιθανές επιπτώσεις στο περιβάλλον

- μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και αξιολόγηση κινδύνων.

Μη κυβερνητικές οργανώσεις που πληρούν ορισμένα κριτήρια δικαιούνται να ζητήσουν εσωτερική επανεξέταση από θεσμικό όργανο της ΕΕ όσον αφορά ένα περιβαλλοντικό θέμα.

Οι αιτήσεις για πληροφορίες θεωρείται ότι είναι διαθέσιμες προς το κοινό. Ενδέχεται να μην γίνουν δεκτές μόνο σε ειδικές περιστάσεις, όπως συνεχιζόμενες νομικές διαδικασίες ή εάν μπορεί να είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον μέσω, για παράδειγμα, της ανάδειξης περιοχών αναπαραγωγής σπάνιων ειδών.

Πότε εφαρμόζεται ο Κανονισμός;

Η οδηγία τέθηκε σε ισχύ στις 28 Σεπτεμβρίου 2006. Ξεκίνησε να εφαρμόζεται από τις 28 Ιουνίου 2007.

Βασικοί όροι

* Το κοινό: ένα ή περισσότερα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων των ενώσεων, οργανώσεων ή ομάδων των προσώπων αυτών.

* Περιβαλλοντική πληροφορία: οιαδήποτε πληροφορία σε γραπτή, οπτική, ηχητική, ηλεκτρονική ή άλλη μορφή σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα.

Περισσότερες πληροφορίες για τη Σύμβαση του Aarhus μπορείτε να βρείτε εδώ.

Οικογενειακό Δίκαιο - Τρίτη έκδοση

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Πολιτική Δικονομία ΙΙΙ - Β έκδοση

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΝΙΚΑΣ

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΕΝΔΙΚΑ ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΑΝΑΚΟΠΕΣ