Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act): Δημοσιεύθηκε ο Νόμος 5099/2024

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ A’ 48/05.04.2024) ο Νόμος 5099/2024 "Λήψη μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της Οδηγίας 2000/31/ΕΚ («Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες») και άλλες διατάξεις".

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου,με τις νέες ρυθμίσεις επιδιώκεται η θέσπιση μέτρων εσωτερικού δικαίου για την πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/2065 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Οκτωβρίου 2022 σχετικά με την ενιαία αγορά ψηφιακών υπηρεσιών και την τροποποίηση της οδηγίας 2000/31/ΕΚ («πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες», L 277).

Η Πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες (εφεξής «η Πράξη») εναρμονίζει τους κανόνες για τις ενδιάμεσες υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά, με στόχο τη διασφάλιση ασφαλούς, προβλέψιμου και αξιόπιστου επιγραμμικού περιβάλλοντος, στο οποίο αντιμετωπίζονται η διάδοση παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο και οι κοινωνικοί κίνδυνοι που μπορεί να προκαλέσει η διάδοση παραπληροφόρησης ή άλλου περιεχομένου, και στο οποίο προστατεύονται αποτελεσματικά τα θεμελιώδη δικαιώματα και διευκολύνεται η καινοτομία.

Με βάση τα νέα δεδομένα που εισάγει η Πράξη, καθίσταται απαραίτητη η προσαρμογή της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας, η οποία επιτυγχάνεται με τις αξιολογούμενες ρυθμίσεις μέσω: α) του ορισμού του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών και των αρμόδιων αρχών στις οποίες παρέχεται εξουσία επίβλεψης των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών και επιβολής της Πράξης, καθώς και της ρύθμισης των επιμέρους αρμοδιοτήτων τους,

β) της διασφάλισης ότι οι εντολές ανάληψης δράσης κατά παράνομου περιεχομένου και οι εντολές παροχής πληροφοριών που εκδίδονται από τις αρμόδιες δικαστικές ή διοικητικές αρχές πληρούν κατά το περιεχόμενό τους τις απαιτήσεις της Πράξης,

γ) της σύστασης Συμβουλευτικής Επιτροπής για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες και του καθορισμού των αρμοδιοτήτων της,

δ) του καθορισμού της διαδικασίας επιβολής αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων που δύνανται να επιβληθούν σε παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών για τις παραβάσεις της Πράξης και του προτεινόμενου σχεδίου νόμου,

ε) της ρύθμισης ζητημάτων έννομης προστασίας και του δικαιώματος προσφυγής κατά των αποφάσεων του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών και των αρμόδιων αρχών του άρθρου 5 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου,

στ) της δημιουργίας μητρώου των εγκατεστημένων στην Ελλάδα παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών και του καθορισμού της διαδικασίας και του τρόπου τήρησής του. 

Ειδικότερα:

Στο Κεφάλαιο Α’ περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στον σκοπό, στο αντικείμενο και στους ορισμούς που ισχύουν στο πλαίσιο εφαρμογής του προτεινόμενου σχεδίου νόμου.

Στο Κεφάλαιο Β’ προβλέπεται ο ορισμός του εθνικού Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών και των αρμόδιων αρχών στις οποίες παρέχεται εξουσία επίβλεψης των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών και επιβολής της Πράξης στην Ελλάδα, και καθορίζονται οι επιμέρους αρμοδιότητές τους, καθώς και το μεταξύ τους πλαίσιο συνεργασίας. Ειδικότερα, ως Συντονιστής Ψηφιακών Υπηρεσιών ορίζεται η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων και ως αρμόδιες αρχές ορίζονται το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Επίσης, η Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας ορίζεται ως η αρμόδια αρχή για τη λήψη αναφορών υπονοιών τέλεσης ποινικών αδικημάτων, ενώ προβλέπεται ειδικότερο πλαίσιο συνεργασίας με λοιπές αρχές με ειδική αναφορά στο Υπουργείο Ανάπτυξης. Περαιτέρω, εισάγονται ρυθμίσεις για τη διεξαγωγή ερευνών και συλλογή στοιχείων στο πλαίσιο εφαρμογής της Πράξης, καθώς και η υποχρέωση ελάχιστου περιεχόμενου προς τις εθνικές δικαστικές ή διοικητικές αρχές που εκδίδουν, προς παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών, εντολές ανάληψης δράσης παράνομου περιεχομένου και εντολές παροχής πληροφοριών. Επιπλέον, προβλέπεται η σύσταση Συμβουλευτικής Επιτροπής για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία θα αποτελεί συμβουλευτικό όργανο για θέματα ψηφιακών υπηρεσιών και προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες, η θητεία, η συγκρότηση και ο τρόπος λειτουργίας της, καθώς και η σύσταση Μητρώου Παρόχων Ενδιάμεσων Υπηρεσιών και καθορίζονται ο τρόπος και τα στοιχεία εγγραφής σε αυτό.

Στο Κεφάλαιο Γ’ εισάγονται ρυθμίσεις που αφορούν στις κυρώσεις που επιβάλλονται σε περίπτωση παράβασης διατάξεων της Πράξης και του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, καθώς και στο δικαίωμα δικαστικής προσφυγής κατά των αποφάσεων του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών και των αρμόδιων αρχών του άρθρου 5 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου με τις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις, καθώς και κατά και κατά άλλων διοικητικών πράξεων, ατομικών ή κανονιστικών, που εκδίδονται σύμφωνα με την Πράξη και το προτεινόμενο σχέδιο νόμου. Επιπλέον, εισάγονται ρυθμίσεις για τη σύνταξη ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων από τον Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών.

Τέλος, ρυθμίζεται η κάλυψη δαπανών του Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών για την εφαρμογή των διατάξεων της Πράξης και του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, ενώ δίνεται και η δυνατότητα επιβολής ετήσιου εποπτικού τέλους ανταποδοτικού χαρακτήρα από τον Συντονιστή Ψηφιακών Υπηρεσιών σε παρόχους ενδιάμεσων υπηρεσιών.

είκοσι (20) έτη μετά από τη θέσπιση του νομικού πλαισίου που εφαρμόζεται στις υπηρεσίες της κοινωνίας της πληροφορίας και προβλέπεται στην Οδηγία 2000/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 8ης Ιουνίου 2000, για ορισμένες νομικές πτυχές των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, ιδίως του ηλεκτρονικού εμπορίου, στην εσωτερική αγορά («οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο», L 178), η Πράξη εναρμονίζει πλήρως τους κανόνες για τις ενδιάμεσες υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά με στόχο τη διασφάλιση ασφαλούς, προβλέψιμου και αξιόπιστου επιγραμμικού περιβάλλοντος, στο οποίο αντιμετωπίζονται η διάδοση παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο και οι κοινωνικοί κίνδυνοι που μπορεί να προκαλέσει η διάδοση παραπληροφόρησης ή άλλου περιεχομένου, και στο οποίο προστατεύονται αποτελεσματικά τα θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διευκολύνεται η καινοτομία.

Οι νέοι κανόνες επικεντρώνονται στη ρύθμιση των ενδιάμεσων υπηρεσιών, που είναι ένας όρος ο οποίος δεν αναφέρεται μόνο στις επιγραμμικές πλατφόρμες (social media, online marketplaces, app stores κ.λπ.), αλλά και σε παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου και υπηρεσίες φιλοξενίας ιστοσελίδων, ως εξής:

α) τροποποιώντας το πλαίσιο υπό όρους απαλλαγής των παρόχων ενδιάμεσων υπηρεσιών από την ευθύνη τους για το περιεχόμενο, αυξάνοντας σε κάποιες περιπτώσεις την ευθύνη και τις υποχρεώσεις τους ως προς το παράνομο περιεχόμενο,

β) θεσπίζοντας ειδικές υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας προσαρμοσμένες σε ορισμένες ειδικές κατηγορίες ενδιάμεσων υπηρεσιών, όπως οι πλατφόρμες ή οι επιγραμμικές αγορές (online marketplaces), και γ) θεσμοθετώντας κανόνες σχετικά με τη σύσταση αρμόδιων εποπτικών αρχών και την επιβολή κυρώσεων για την παραβίαση των παραπάνω κανόνων.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο που εισάγει η Πράξη συνιστά ένα συνεκτικό σύνολο ομοιόμορφων, αποτελεσματικών και αναλογικών υποχρεωτικών κανόνων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης που καθιστούν αναγκαία την επικαιροποίηση και την προσαρμογή της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας.

Δείτε αναλυτικά τον Ν. 5099/2024.