Μαζική συλλογή προσωπικών δεδομένων προβλέπει το νέο αντιτρομοκρατικό σχέδιο της ΕΕ

29/01/2015

16/11/2017

Διεθνή

Διαδίκτυο & τεχνητή νοημοσύνη στο ελληνικό δίκαιο

Ένα νέο σχέδιο για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, το οποίο περιέχει μαζική συλλογή και αποθήκευση προσωπικών δεδομένων των Ευρωπαίων επιβατών αερογραμμών, ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με τη βρετανική Guardian.

Όπως ακριβώς είχε προειδοποιήσει το Electronic Frontier Foundation, το σχέδιο αυτό, το οποίο αναμένεται να δημοσιευτεί την ερχόμενη Τετάρτη, έρχεται να “τονώσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών” στον απόηχο των επιθέσεων στο Παρίσι.

Σύμφωνα μάλιστα με οργανώσεις για τα ατομικά δικαιώματα, οι διατάξεις του παραβιάζουν πρόσφατη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο απαγόρευσε την καθολική συλλογή προσωπικών δεδομένων χωρίς λεπτομερείς δικλίδες ασφαλείας για την προστασία της ιδιωτικότητας.

Το νέο σχέδιο προβλέπει τη συλλογή 42 διαφορετικών στοιχείων για όποιον επιβάτη ταξιδεύει από ή προς χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (η πλήρης λίστα των στοιχείων στο τέλος του άρθρου) και την αποθήκευσή τους για περίοδο έως και 5 χρόνων σε βάση δεδομένων όπου θα έχουν πρόσβαση η αστυνομία και αρχές ασφαλείας.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτελεί έναν συμβιβασμό ανάμεσα σε αυτά που ζητούσε η Επιτροπή των υπουργών Εσωτερικών των χωρών της ΕΕ και τις ενστάσεις της επιτροπής ατομικών ελευθερίων του Ευρωκοινοβουλίου, η οποία είχε μπλοκάρει το σχέδιο πριν από περίπου δύο χρόνια.

Υπάρχουν βέβαια αρκετές τροποποιήσεις από το σχέδιο εκείνο, όπως ο διορισμός υπευθύνων προστασίας των δεδομένων (data protection officers), η αναφορά των δικαιωμάτων πρόσβασης και τροποποίησης στους επιβάτες, η διατήρηση ονομαστικών δεδομένων για 7 μέρες αντί για τριάντα και η δυνατότητα πρόσβασης των αρχών μόνο για υποθέσεις τρομοκρατίας και σοβαρών διεθνών εγκλημάτων.

Η Επιτροπή ατομικών ελευθεριών και ο αντιπρόεδρός της Jan Albrecht δε φαίνονται πεπεισμένοι ότι οι αλλαγές αυτές είναι επαρκείς, χαρακτηρίζοντας απαράδεκτη την με οποιονδήποτε τρόπο μαζική συλλογή δεδομένων επιβατών. Ιδιαίτερο προβληματισμό προκαλεί μάλιστα ο όρος «αποπροσωποποιημένα» δεδομένα αντί του όρου «ανωνυμοποιημένα». Ο Jan Albrecht χαρακτήρισε “αστείο” το γεγονός, επισημαίνοντας ότι η αποπροσωποποίηση δεν καθιστά τα δεδομένα ανώνυμα, καθώς το μόνο που χρειάζεται για να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του υποκειμένου είναι η άδεια ενός ανώτερου αξιωματούχου.

Παρά το γεγονός ότι πιθανότατα δε θα υπάρξει ανάγκη άμεσης υποχρεωτικής συμμόρφωσης των κρατών-μελών με το σχέδιο αυτό, η επιτροπή ατομικών ελευθεριών ζητά την τροποποίηση της πρότασης, επί της βάσης στοχευμένης προσέγγισης υπόπτων και όχι καθολικής παρακολούθησης.

Προς το παρόν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει έλθει σε συμφωνία μόνο με τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Αυστραλία για την ανταλλαγή τέτοιων στοιχείων.

Σύμφωνα με τη Guardian, η Γερουσία (House of Lords) ανέφερε ότι 42 στοιχεία των επιβατών αερογραμμών θα παραδίδονται στις αρχές προκειμένου να μπορεί να εξάγονται συμπεράσματα για το ιστορικό και τη συμπεριφορά τους.

Τα στοιχεία αυτά είναι: