Είναι η νέα οδηγία της ΕΕ για τα εμπορικά μυστικά το τέλος της εταιρικής διαφάνειας;

Η νέα οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα εμπορικά μυστικά (Trade Secrets Directive), η οποία βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε φάση επεξεργασίας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μπορεί να κάνει το έργο των πληροφοριοδοτών (whistleblowers) και των δημοσιογράφων-ερευνητών πολύ πιο δύσκολο και επισφαλές.

Σε επίσημο ψήφισμα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, μέλη της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Ένωση να τηρήσει τις δεσμεύσεις της για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας της πληροφόρησης, εξαιρώντας τους δημοσιογράφους από τους νέους κανόνες για την προστασία των εμπορικών μυστικών.

Το ψήφισμα αυτό έρχεται πριν από την αυριανή αποφασιστική ψηφοφορία σχετικά με την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (JURI).

Το αρχικό σχέδιο της οδηγίας για τα εμπορικά μυστικά εισήχθη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς τυμπανοκρουσίες, το Νοέμβριο του 2013.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα για την οδηγία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για την εναρμόνιση των διαφόρων εθνικών νομοθεσιών σχετικά με την προστασία από την παράνομη οικειοποίηση των εμπορικών μυστικών, έτσι ότι οι εταιρείες μπορούν να «εκμεταλλευτούν και να μοιραστούν τα εμπορικά μυστικά τους με τους προνομιούχους επιχειρηματικούς εταίρους τους σε όλη την εσωτερική αγορά, μετατρέποντας τις καινοτόμες ιδέες τους σε ανάπτυξη και θέσεις εργασίας».

Οι επικριτές της νομοθετικής αυτής πρωτοβουλίας, ωστόσο, φοβούνται ότι το ευρύ πεδίο των διατάξεων της οδηγίας θα επιτρέψει στις εταιρείες να μηνύουν πληροφοριοδότες και δημοσιογράφους, σε περιπτώσεις διαρροών και δημοσίευσης πληροφοριών που είναι μεν εμπιστευτικού χαρακτήρα, αλλά και δημοσίου συμφέροντος.

«Η πρόταση της οδηγίας δεν περιέχει καμία γενική εξαίρεση για ερευνητές - μέλη ΜΚΟ, για δημοσιογράφους και πληροφοριοδότες, αν και η εργασία τους είναι απαραίτητη για κάθε σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία. Επιπλέον, δεν υπάρχουν εξαιρέσεις για πληροφορίες που έχουν αντίκτυπο σε θεμελιώδη δικαιώματα, ιδίως αναφορικά με τη δημόσια υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος», αναφέρει η ιστοσελίδα Stop Trade Secrets.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την πλευρά της επιμένει ότι «οι δημοσιογράφοι θα παραμείνουν ελεύθεροι να διερευνούν και να δημοσιεύουν ειδήσεις σχετικά με τις πρακτικές των επιχειρήσεων, όπως ακριβώς ισχύει και σήμερα».

Αλλά αν η οδηγία της ΕΕ για τα εμπορικά μυστικά εγκριθεί στη σημερινή της μορφή, οι δημοσιογράφοι, οι πληροφοριοδότες και οι ΜΚΟ με περιορισμένους πόρους, είναι πολύ πιθανό να βρεθούν αντιμέτωποι με πολυδάπανες δικαστικές διαμάχες με τις εμπλεκόμενες εταιρείες.

Ως αποτέλεσμα, οι διαρροές θα είναι λιγότερες, και λιγότερο σημαντικές, ενώ το κοινό θα απολέσει μια σημαντική πηγή πληροφοριών για το τι συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες των επιχειρήσεων.

Πέραν όμως από την ιστοσελίδα Stop Trade Secrets, έχει ξεκινήσει και μία καμπάνια ηλεκτρονικής συλλογής υπογραφών, με το αίτημα προς την επιτροπή JURI να είναι η απόρριψη της προτεινόμενης οδηγίας.

Μέχρι στιγμής, έχουν συγκεντρωθεί πάνω από 270.000 υπογραφές.

Με πληροφορίες από euractiv.com και arstechnica.com