logo-print

Ιατρική Ευθύνη, Ιατρικά Σφάλματα και Ασφάλεια Ασθενών

Ορισμένες σκέψεις σχετικά με το ζήτημα των λαθών και των ανεπιθύμητων συμβάντων, τα οποία λαμβάνουν χώρα κατά την παροχή υπηρεσιών υγείας

Η πρόσφατη ιστορία της τετράχρονης Μελίνας Παρασκάκη, η οποία κατέληξε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) μετά από επέμβαση ρουτίνας, αποτελέσε την αφορμή για τη διατύπωση ορισμένων σκέψεων σχετικά με το ζήτημα των λαθών και των ανεπιθύμητων συμβάντων, τα οποία λαμβάνουν χώρα κατά την παροχή υπηρεσιών υγείας.

Το υπαρχον παρωχημένο νομικό πλαίσιο ιατρικής ευθύνης, ευνοεί την απόκρυψη/ συγκάλυψη των σφαλμάτων, επηρεάζοντας αρνητικά τη σχέση ιατρού-ασθενούς. Τα δυσμενή συμβάντα σπανίως αποκαλύπτονται και γίνονται γνωστά μόνο τα σοβαρότερα από αυτά, τα οποία καταλήγουν στις δικαστικές αίθουσες. Οι σχετικές υποθέσεις εκκρεμούν στα δικαστήρια για χρόνια, με προφανείς δυσμενείς συνέπειες τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους ιατρούς.

Επιπλέον, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους αντιμετωπίζουν πέρα από τις συνέπειες των δυσμενών συμβάντων και τις μεγάλες καθυστερήσεις και ανεπάρκειες του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης. Σπανίως μαθαίνουν τι πραγματικά συνέβη και ακόμα σπανιότερα γίνονται δέκτες μίας ειλικρινούς συγγνώμης εκ μέρους των εμπλεκόμενων ιατρών.

Επιπρόσθετα, οι επιδικασθείσες αποζημιώσεις, λόγω και της οικονομικής κατάστασης του δημοσίου και των δημόσιων νοσοκομείων, συχνά είναι εξαιρετικά χαμηλές. Σε πρόσφατη υπόθεση, που είδε το φως της δημοσιότητας, το ΣτΕ επιδίκασε σε μητέρα δύο κοριτσιών, τα οποία εξαιτίας ιατρικών λαθών σε δύο από τα μεγαλύτερα δημόσια νοσοκομεία της Αθήνας γεννήθηκαν με μόνιμη εγκεφαλική παράλυση και τετραπληγία, το ποσό των 350.000 ευρώ.

Στα παραπάνω προστίθεται και ένα «παροπλισμένο» και δυσλειτουργικό ανώτατο πειθαρχικό όργανο των γιατρών ΕΣΥ.

Ο Συνήγορος του Πολίτη αναφέρει σχετικά με το Κεντρικό Πειθαρχικό Συμβούλιο του ΕΣΥ τα εξής: «ο ρυθμός των συνεδριάσεων είναι πολύ μειωμένος και η παραγωγικότητα ελάχιστη: τα μέλη του ΚΠΣ δεν έχουν αρκετό διαθέσιμο χρόνο για να προσέρχονται στις συνεδριάσεις, επειδή η ενασχόλησή τους με το συγκεκριμένο όργανο δεν αποτελεί κύριο αντικείμενο της εργασίας τους, αλλά συμπληρωματικό. Συνεπώς, το Συμβούλιο είναι αδύνατον να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο.»

Οι βασικές γραμμές στις οποίες θα έπρεπε να κινηθεί κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια είναι οι εξής:

1. Εφαρμογή πολιτικών για την ενίσχυση της ασφάλειας των ασθενών και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. Δημιουργία εθνικών κατευθυντηρίων οδηγιών (clinical practice guidelines) και κλινικών πρωτοκόλλων (clinical protocols), ώστε να κρίνεται η συμπεριφορά του ιατρού κατά περίπτωση με βάση τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα.

2. Υιοθέτηση μίας συστηματοκεντρικής προσέγγισης στα ανεπιθύμητα περιστατικά. Είναι γνωστή, άλλωστε, η έκθεση του Institute of Medicine (IOM) των Η.Π.Α. με τίτλο To Err is Human, σύμφωνα με την οποία η πλειοψηφία των σφαλμάτων κατά την παροχή υπηρεσιών υγείας οφείλονται σε συστημικούς παράγοντες.

3. «Υποστήριξη της δημιουργίας ή της ενίσχυσης άψογων συστημάτων υποβολής εκθέσεων και αποκόμισης διδαγμάτων σχετικά με τα ανεπιθύμητα περιστατικά», όπως αναφέρεται στη Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 9ης Ιουνίου 2009 σχετικά με την ασφάλεια των ασθενών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη. Η εγκαθίδρυση ενός οργανωμένου, εθνικού συστήματος αναφοράς ιατρικών σφαλμάτων θα επέτρεπε την ανώνυμη και δίχως πειθαρχικές συνέπειες αναφορά και καταγραφή τους. Αυτό θα καθιστούσε εφικτή την ανάλυση των ανεπιθύμητων περιστατικών και την εξαγωγή συμπερασμάτων και οδηγιών, μέσω των οποίων το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και κατ’επέκταση το σύστημα υγείας θα «μάθαιναν» από τα λάθη τους.

3. Μεταρρύθμιση του νομικού πλαισίου της πειθαρχικής ευθύνης των ιατρών, ώστε να καταστεί πιο λειτουργικό, αποτελεσματικό και αντικειμενικό.

4. Αποποινικοποίηση του ιατρικού σφάλματος, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων. Εκσυγχρονισμός του συστήματος της αστικής ιατρικής ευθύνης. Εξέταση (από νομική και οικονομική σκοπιά) της δυνατότητας εγκαθίδρυσης ενός no-fault συστήματος αστικής ιατρικής ευθύνης, κατά τα πρότυπα συστημάτων τα οποία λειτουργούν με επιτυχία σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες (λ.χ. στη Σουηδία για όλους τους ιατρογενείς τραυματισμούς ή στη Γαλλία για ορισμένες κατηγορίες, όπως οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις ή οι τραυματισμοί που οφείλονται σε εγγενείς στη συγκεκριμένη ιατρική πράξη κινδύνους (medical hazards) όταν δεν μπορούν να αποδοθούν σε σφάλμα του ιατρού)

5. Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας.

Εθνικό κτηματολόγιο - Νομολογιακά Δρώμενα -Σειρά Συλλογές Νομολογίας ΕπΑΚ Νο 2 (ΕΤΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ 2023)
Πολιτική Δικονομία Ε έκδοση
send