Δίκαιο, Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και Τεχνολογική Εξέλιξη: Η περίπτωση των NFTs
21/07/2022
02/08/2022
Η ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σε συνδυασμό με τη ραγδαία τεχνολογική εξέλιξη, έχει δημιουργήσει νέες προκλήσεις για την επιστήμη του δικαίου. Ανάμεσα σε αυτές και η περίπτωση των NFTs (Non Fungible Tokens/Μη Ανταλλάξιμες Μάρκες), που φαίνεται να απασχολεί τη διεθνή κοινότητα ολοένα και περισσότερο.
Τι είναι τα NFTs
Ο όρος «NFTs» καταδεικνύει μία ψηφιακή δημιουργία που απεικονίζει στοιχεία του πραγματικού κόσμου, (πχ. έργο τέχνης, μουσική, εικόνα), της οποίας η αγοραπωλησία λαμβάνει χώρα στο διαδίκτυο με τη χρήση κρυπτονομισμάτων (νομίσματα σε ψηφιακή μορφή που κινούνται ελεύθερα στον κυβερνοχώρο και βασίζονται σε τεχνικές κρυπτογράφησης για τη διατήρηση της ασφάλειας του διαδικτύου), κωδικοποιημένων με το ίδιο λογισμικό. Η μη ανταλλάξιμη αυτή μάρκα χαρακτηρίζεται έντονα από το στοιχείο της ατομικότητας και περιέχει μοναδικούς κωδικούς αναγνώρισης. Το γεγονός αυτό, δηλαδή η ύπαρξη μοναδικότητας, αντιπαρέρχεται μία από τις βασικές αρχές της πλειοψηφίας των ψηφιακών προϊόντων, τα οποία είναι σχεδόν πάντα διαθέσιμα σε ατελείωτες ποσότητες.
NFTs και κρυπτονομίσματα
Οι μη ανταλλάξιμες μάρκες κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας το ίδιο είδος προγραμματισμού με τα κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin. Τα κρυπτονομίσματα, όμως, είναι «ανταλλάξιμα», που σημαίνει ότι μπορούν να ανταλλάσσονται το ένα με το άλλο. Αντιθέτως, τα NFTs διαφοροποιούνται σημαντικά, καθώς κάθε ένα από αυτά φέρει μια ψηφιακή υπογραφή που καθιστά αδύνατη την υπαλλαξιμότητα μεταξύ τους, συνεπώς μη ανταλλάξιμα. Κάθε ένα μπορεί να δημιουργηθεί από ψηφιακά αντικείμενα που αντιπροσωπεύουν τόσο υλικά όσο και άυλα στοιχεία (πχ. βίντεο, avatars, μουσική κλπ.)
Blockchain
Το blockchain μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια αποκεντρωμένη βάση δεδομένων που μοιράζεται μεταξύ των κόμβων του δικτύου υπολογιστών, δηλαδή μία βάση δεδομένων που αποθηκεύει πληροφορίες σε ψηφιακή μορφή, με στόχο τη διατήρηση ενός ασφαλούς και αποκεντρωμένου αρχείου συναλλαγών σε συστήματα κρυπτονομισμάτων. Δεν αποτελεί παραδοσιακή βάση δεδομένων, καθώς οργανώνει τα δεδομένα σε ομάδες (μπλοκ) με συγκεκριμένες ιδιότητες, που το κάθε ένα μπλοκ, συνδέεται με το άλλο, δημιουργώντας αλυσίδες, οι οποίες καταγράφουν όλες τις συναλλαγές, και καθιστούν την οποιαδήποτε απόπειρα πλαστογράφησης αδύνατη λόγω της αποκεντρωμένης δομής τους.
NFTs και μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Ένας δημιουργός, συνεπώς, περιεχομένου που, λ.χ. έχει «ανεβάσει» μία φωτογραφία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα συνεχίσει να είναι ο εκ του νόμου κύριος του έργου. Στον εικονικό κόσμο των μη ανταλλάξιμων μαρκών, όμως, ο χρήστης που δημοσιεύει περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να το καταστήσει μοναδικό με τον πηγαίο κώδικα NFT να επιβεβαιώνει την μοναδικότητά του.
Γιατί τα NFT γνώρισαν τέτοια ραγδαία εξάπλωση τα τελευταία χρόνια;
- Έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν νέες ροές εσόδων και αγορές, έχοντας μία ιδιαιτερότητα και μοναδικότητα που βασίζεται στην ταυτότητα του χρήστη.
- Είναι αποδεδειγμένα μοναδικά ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία, κρυπτογραφικά ασφαλισμένα σε μια αλυσίδα μπλοκ, παρέχοντας μηχανισμό εξασφάλισης και επαλήθευσης της ιδιοκτησίας ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων χωρίς μεσάζοντα.
- Μπορούν να λάβουν πολλές διαφορετικές μορφές, όπως έργα τέχνης, συλλεκτικά αντικείμενα, βιντεοπαιχνίδια, ψηφιακές αναπαραστάσεις φυσικών αντικειμένων.
- Διαθέτουν δυνατότητα προγραμματισμού, επιτρέποντας την προσαρμογή διαφορετικών χαρακτηριστικών από τον δημιουργό. Αυτά τα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, επαληθεύσιμα χαρακτηριστικά και στατιστικά στοιχεία.
- Οι αγορές NFTs είναι ουσιαστικά διεπαφές που χρησιμοποιούν τεχνολογία blockchain για να επιτρέπουν την αγορά και πώληση οποιουδήποτε NFT, χωρίς η αγορά να συνεπάγεται κατοχή/διαχείρηση περιουσιακών στοιχείων.
- Τα NFTs έχουν επίσης αντίστοιχα μεταδεδομένα1 τα οποία περιγράφουν ποιο είναι το υποκείμενο στοιχείο, που συχνά φιλοξενούνται σε αποκεντρωμένες υπηρεσίες φιλοξενίας αρχείων όπως το IPFS, το FileCoin και το Arweave.
Εν κατακλείδι, τα NFTs, όπως το blockchain, αποτελούν νέες μορφές τεχνολογίας, διαφοροποιούμενα από τις έως τώρα γνωστές κατηγορίες αγαθών που τυγχάνουν προστασίας από το δίκαιο. Χωρίς αμφιβολία, η επιστήμη του δικαίου βρίσκεται μπροστά σε νέες προκλήσεις άμεσα συνυφασμένες με τη δημιουργία ενός ψηφιακού περιβάλλοντος βασιζόμενου σε καινούργια τεχνολογικά δεδομένα.
- 1. Τα μεταδεδομένα είναι δομημένη πληροφορία που περιγράφει, εξηγεί, εντοπίζει ή κάνει ευκολότερη την ανάκτηση και διαχείριση πληροφορίας, δηλαδή είναι δεδομένα που περιγράφουν άλλα δεδομένα, βοηθώντας στην οργάνωση του περιεχομένου και στη διαλειτουργικότητα.