Τι αλλάζει στο καθεστώς ΦΠΑ για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές ψηφιακών αγαθών

Από την 1η Ιανουαρίου 2015 τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι φορολογικοί κανόνες αναφορικά με τις διασυνοριακές online αγορές εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επηρεάζουν έναν αρκετά μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο διαδίκτυο. Κι όμως, πολλές από τις επιχειρήσεις αυτές, αλλά και η πλειοψηφία των χρηστών του διαδικτύου, δεν γνωρίζουν παρά ελάχιστα γι' αυτό.

Οι μεταρρυθμίσεις αφορούν στον τρόπο καταβολής του ΦΠΑ σε ψηφιακά αγαθά, τα οποία περιλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών, online διαφήμισης, μετάδοσης και άλλες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όπως η online πώληση μουσικής, ταινιών, σειρών και εικόνων. Από 1η Ιανουαρίου 2015, λοιπόν, ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας για την αγορά ψηφιακών αγαθών εντός της ΕΕ θα υπολογίζεται με βάση το συντελεστή της χώρας όπου έχει τη βάση του ο καταναλωτής. Πριν τη μεταβολή αυτή, ο ΦΠΑ υπολογιζόταν με βάση το συντελεστή που ίσχυε στη χώρα του προμηθευτή. Είναι αυτονόητο ότι εάν προμηθευτής και καταναλωτής βρίσκονται στην ίδια χώρα δεν τίθεται θέμα διαφορετικού συντελεστή ΦΠΑ.

Πρέπει να διευκρινιστεί, παράλληλα, ότι η αλλαγή αυτή αφορά στην πώληση αγαθών προς καταναλωτές (B2C). Εάν τα αγαθά πωλούνται προς άλλη επιχείρηση (B2B) με έγκυρο αριθμό ΦΠΑ, ο υπολογισμός του φόρου δεν επηρεάζεται.

Η αναμόρφωση αυτή αναμένεται να ευνοήσει αρκετά ορισμένες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ένα πολύ μεγάλο μερίδιο των αγορών ψηφιακών αγαθών γίνεται από εταιρείες με έδρα το Λουξεμβούργο, μία χώρα με χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με υπολογισμούς, μόνο από τις συναλλαγές αυτές τα ταμεία του Ηνωμένου Βασιλείου θα ενισχυθούν περίπου με 300 εκατομμύρια λίρες το χρόνο.

Αντιλαμβάνεται, συνεπώς, εύκολα κανείς ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν σημαντικές επιπτώσεις στις διασυνοριακές συναλλαγές εντός ΕΕ.

Κομβικής σημασίας για τις εταιρείες-προμηθευτές που παρέχουν ψηφιακά αγαθά σε καταναλωτές από χώρες εντός ΕΕ είναι ο υπολογισμός των χρεώσεών επί τη βάσει του σωστού συντελεστή ΦΠΑ. Η συμμόρφωση με το μέτρο αυτό έχει οπωσδ'ηποτε κάποιες προκλήσεις, καθώς από ένα σταθερό συντελεστή ΦΠΑ υπάρχει τώρα μετακίνηση σε ένα καθεστώς που ποικίλει ανάλογα με την κατοικία του καταναλωτή. Να σημειωθεί ότι στην ΕΕ οι συντελεστές ΦΠΑ κινούνται μεταξύ 15 και 27 τοις εκατό. Αναλυτική λίστα με τους συντελεστές ΦΠΑ ανά χώρα μπορείτε να βρείτε εδώ.

Παράλληλα, το μέτρο αυτό έχει προκαλέσει αναστάτωση σε αρκετές επιχειρήσεις, θέτοντας ένα σημαντικό ζήτημα επιχειρησιακού σχεδιασμού, καθώς θα πρέπει είτε το επιπλέον κόστος που θα προκύψει από την αλλαγή του συντελεστή ΦΠΑ να απορροφηθεί από τις ίδιες τις επιχειρήσεις είτε να μετακυλιστεί στους καταναλωτές, με ορατό πάντα τον κίνδυνο απώλειας πελατών και κερδών. Επιπρόσθετα, οι επικριτές των εν λόγω μεταρρυθμίσεων τονίζουν ότι η κίνηση αυτή, πέραν της επιφόρτισης των επιχειρήσεων, ακόμη και των μικρών, με επιπλέον γραφειοκρατία, προκαλεί διατάραξη της ενιαίας αγοράς.

Για όσες εταιρείες πραγματοποιούν τέτοιες συναλλαγές, η ιστοσελίδα The Next Web παρέχει έναν εύχρηστο οδηγό με τεχνικές οδηγίες συμμόρφωσης με το νέο κανονισμό, τον οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ.

Η αλλαγή στον υπολογισμό του ΦΠΑ επηρεάζει, όμως, και την πολιτική προστασίας δεδομένων των ιστοσελίδων αυτών. Συγκεκριμένα, οι επιχειρήσεις που διατηρούν τέτοιες ιστοσελίδες θα χρειαστεί να συλλέγουν πληροφορίες που αποδεικνύουν τη συνήθη κατοικία του αγοραστή και, ως εκ τούτου, θα πρέπει να συμμορφωθούν με τις αντίστοιχες νομοθετικές προβλέψεις για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Η πολυπλοκότητα των αλλαγών ανάγκασε, μάλιστα, ορισμένες χώρες, όπως π.χ. το Ηνωμένο Βασίλειο, να δώσουν μία προθεσμία κάποιων μηνών, προκειμένου να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων επεξεργάζεται ακόμα τον τρόπο με τον οποίο θα συμμορφωθεί με το νέο κανονισμό και αυτό βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την πορεία των Mini One Stop Shop (MOSS). Συγκεκριμένα, κάποιες επιχειρήσεις επιλέγουν να καταχωρηθούν στις φορολογικές αρχές των χωρών που απευθύνουν τις υπηρεσίες τους, καταβάλλοντας τον ΦΠΑ απευθείας σε αυτές, ενώ άλλες προτιμούν να πληρώνουν μέσω των MOSS. MOSS είναι υπηρεσίες μίας στάσης εγκατεστημένες στις διάφορες χώρες της ΕΕ, οι οποίες θα επιτρέπουν την καταβολή του ΦΠΑ στην έδρα του προμηθευτή, αναλαμβάνοντας τη μεταφορά του ποσού αυτό στις φορολογικές αρχές του αντίστοιχου κράτους-μέλους.

Για καλύτερη κατανόηση των αλλαγών και των υπόχρεων σε συμμόρφωση, η εικονογραφημένη επεξήγηση της υπηρεσίας δημοσίων εσόδων και τελωνείων του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ιδιαίτερα σαφής.

Πηγές: forbes.com, digitalartsonline.co.uk, theguardian.com, thenextweb.com