Αλλάζει η ορολογία στους Κώδικες - Αντικατάσταση στερεοτυπικών και υποτιμητικών εκφράσεων σε βάρος ατόμων με αναπηρία (Σχέδιο νόμου)

Σε δημόσια διαβούλευση δόθηκε σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Επικαιροποίηση της ορολογίας του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, για την εναρμόνισή της με τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες που κυρώθηκε με τον ν. 4074/2012 και λοιπές διατάξεις για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη των ατόμων με αναπηρία».

Το σχέδιο νόμου αποτελείται από τρία μέρη, σκοπός των οποίων, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, είναι:

ΜΕΡΟΣ Α’: Σκοπείται η επικαιροποίηση της ορολογίας των βασικών κωδίκων της ελληνικής νομοθεσίας, και συγκεκριμένα, η αναδιατύπωση όρων και η αντικατάσταση στερεοτυπικών και υποτιμητικών εκφράσεων σε άρθρα του Αστικού Κώδικα, του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, του Ποινικού Κώδικα, του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, του Κώδικα Συμβολαιογράφων και του ν. 4478/2017, που εμπεριέχουν αναχρονιστικούς όρους για τα άτομα με αναπηρία που δεν συνάδουν με τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, σύμφωνα με τις Οδηγίες για τη συμπεριληπτική γλώσσα στο πλαίσιο της Στρατηγικής των Ηνωμένων Εθνών για τη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία.

Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις του Μέρους Α΄, δεν αποσκοπούν στη μεταβολή του πεδίου εφαρμογής των διατάξεων τις οποίες αφορούν, ούτε στην αλλοίωση της ερμηνείας τους, αλλά στον εξορθολογισμό ορολογιών, οι οποίες αναπαράγουν στερεοτυπικές εκφράσεις και έρχονται σε σύγκρουση με τις κοινά αποδεκτές και παγκοσμίως αναγνωρισμένες έννοιες για τα άτομα με αναπηρία.

Ειδικότερα, οι διατάξεις που τροποποιούνται είναι:

- Άρθρα 331, 917, 1667, 1735, 1736 και 1745 Α.Κ.

- Άρθρα 253 και 408 παρ.5-6 Κ.Πολ.Δ.

- Άρθρα 69 παρ.1, 105Β παρ.4 και 123 παρ.1 Π.Κ.

- Άρθρα 209 παρ.2, 219 παρ.2, 229 και 382 περ.ε’ Κ.Π.Δ.

- Άρθρο 137 Κ.Δ.Δ.

- Άρθρο 10 παρ.2-3 Κώδικα Συμβολαιογράφων

- Άρθρο 69 παρ.5 Ν.4478/2017

ΜΕΡΟΣ Β’: Επιδιώκεται η βελτίωση της προσβασιμότητας στα δικαστικά κτίρια της χώρας για τα άτομα με αναπηρία, με την προσθήκη ειδικής πρόβλεψης στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών [ν. 4938/2022, (Α’ 109)], για τον ορισμό δικαστικού υπαλλήλου στα δικαστήρια και τις δικαστικές υπηρεσίες της χώρας αρμοδίου για ζητήματα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία. Στις Τελικές Παρατηρήσεις και Συστάσεις της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία συστήνεται στην Ελλάδα να διασφαλίσει την αποτελεσματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη χωρίς καμία διάκριση. Στο πλαίσιο αυτό, συγκροτήθηκε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης σχετική ομάδα εργασίας, στην οποία συμμετείχε και εκπρόσωπος της ΕΣΑμεΑ, και η οποία είχε ως κύριο έργο της την εξέταση του θεσμικού πλαισίου προσβασιμότητας στα δικαστικά κτίρια της χώρας με σκοπό την εξασφάλιση της καθολικής προσβασιμότητας σε αυτά από τους πολίτες.

​ΜΕΡΟΣ Γ’: Ρυθμίζεται η απευθείας συμπερίληψη των πολιτών με αναπηρία στους δικαιούχους της παροχής νομικής βοήθειας, χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, με στόχο την άμεση και αποτελεσματική πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη.

Η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης θα ολοκληρωθεί την 6η Φεβρουαρίου 2022.

Το σχέδιο νόμου είναι διαθέσιμο εδώ.