Αντισυνταγματική η πρόβλεψη Ανεξάρτητων Επιτροπών Προσφυγών που λειτουργούν και υπό μονομελή σύνθεση (ΟλΣτΕ 1150/2025)

Η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε, στο πλαίσιο πιλοτικής δίκης, ότι αντίκειται στο άρθρο 89 παρ. 2 του Συντάγματος η διάταξη του ν. 4375/2016 κατά το μέρος που προβλέπει Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών που λειτουργούν και υπό μονομελή σύνθεση (ΟλΣτΕ 1150/2025).

Πιο αναλυτικά, στο Συμβούλιο της Επικρατείας υπεβλήθη ζήτημα που ανέκυψε με αφορμή αίτηση ακυρώσεως αλλοδαπού κατά απόφασης Ανεξάρτητης Επιτροπής Προσφυγών υπό μονομελή σύνθεση, με την οποία απερρίφθη σε δεύτερο βαθμό το αίτημά του να του χορηγηθεί διεθνής προστασία και διετάχθη, περαιτέρω, η επιστροφή του, με οικειοθελή αναχώρηση από τη Χώρα.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της Ολομέλειας, το άρθρο 89 παρ. 2 του Συντάγματος δεν επιτρέπει την ανάθεση σε δικαστικό λειτουργό καθηκόντων μονομελούς διοικητικού οργάνου, έστω και αν αυτό ασκεί αρμοδιότητες πειθαρχικού, ελεγκτικού ή δικαιοδοτικού χαρακτήρα.

Κατά συνέπεια, η διάταξη του άρθρου 5 παρ. 7 του ν. 4375/2016, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 116 παρ. 2 του ν. 4636/2019 και η εν λόγω παράγραφος αναδιατυπώθηκε με το άρθρο 30 παρ. 2 του ν. 4686/2020, αντίκειται στο Σύνταγμα, κατά το μέρος που προβλέπει ότι οι Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών λειτουργούν και υπό μονομελή σύνθεση.

Ακολούθως, αφού το Δικαστήριο κράτησε και δίκασε την αίτηση ακυρώσεως, την έκανε δεκτή για τον βασίμως κατά τα ανωτέρω προβληθέντα λόγο ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είχε εκδοθεί από Ανεξάρτητη Επιτροπή Προσφυγών υπό μονομελή σύνθεση.

Επισημαίνεται ότι το Δικαστήριο, αφού συνεκτίμησε α) τον μεγάλο αριθμό των απορριπτικών αποφάσεων επί αιτήσεων διεθνούς προστασίας, οι οποίες έχουν κριθεί από Ανεξάρτητες Επιτροπές Προσφυγών υπό μονομελή σύνθεση και β) τις δυσχέρειες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Διοίκηση από την πραγματική κατάσταση που θα προκύψει από τον αναδρομικό χαρακτήρα της διαγνωσθείσας αντισυνταγματικότητας, όρισε, κατ’ εφαρμογήν του άρθρου 50 παρ. 3β του π.δ.18/1989, ότι οι συνέπειες της αντισυνταγματικότητας θα επέλθουν από την προηγούμενη ημέρα της δημοσίευσης της απόφασης.

Δείτε την περίληψη της απόφασης στο adjustice.gr.