Απειλή Ενδοοικογενειακή - Απειλή σε βάρος συζύγων/συντρόφων, ανηλίκων, ανυπεράσπιστων στο νέο Ποινικό Κώδικα

Ανδρομέδα Στεφανίδου, Εισαγγελέας Πρωτοδικών

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:

Άρθρο 333 παρ.2 ΠΚ και άρθρο 7 παρ. 2 ΠΚ. Επισημάνσεις και Διαφορές. Εύρος εφαρμογής των διατάξεων. Ποινική Διαμεσολάβηση και Αποχή από τη δίωξη Πλημμελήματος υφ' όρων. Νεώτερος ποινικός νόμος και ευμενέστερες διατάξεις. Στοιχεία του ειδικού νόμου και συγκριση της αντικειμενικης υπόστασης των εγκλημάτων.

Από τις πράξεις που, σύμφωνα με τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία, μπορούν να υπαχθούν στην έννοια της ενδοοικογενειακής βίας, επελέγησαν στο Ν. 3500/2006 μόνο οι σοβαρότερες και απεχθέστερες. Αντιθέτως, για τις ήσσονος βαρύτητας συμπεριφορές (π.χ. πολύ ελαφρές σωματικές βλάβες) ισχύουν οι κοινές διατάξεις. Το έτος 2006 προκρίθηκε από το Νομοθέτη η νομοτεχνική οδός συντάξεως ενός και ενιαίου νομοθετήματος, ώστε αφενός να μη διασπασθεί η ομοιογένεια της νομοθετικής ύλης με την τροποποίηση διατάξεων περισσότερων κωδίκων, αφ ετέρου, δε, να διευκολυνθεί η πρακτική εφαρμογή του. Ο Ν. 3500/2006 τροποποιήθηκε με το Ν. 4531/2018.

1) Εύρος εφαρμογής των επιταγών των άρθρων:

- Με το άρθρο 7 παρ. 2 Ν. 3500/2006, σύμφωνα με το οποίο «Το μέλος της οικογένειας το οποίο προκαλεί τρόμο ή ανησυχία σε άλλο μέλος της οικογένειας, απειλώντας το με βία ή άλλη παράνομη πράξη ή παράλειψη, τιμωρείται με φυλάκιση», είχε εισαχθεί στο δίκαιο ως διακεκριμένη παραλλαγή του άρθρου 333 ΠΠΚ, που τιμωρούσε το έγκλημα της απειλής με ποινή φυλάκισης έως ένα έτος. Το έδαφος εφαρμογής του ιδιαίτερου εγκλήματος εκτείνεται σε όλους όσους εντάσσονται στην έννοια της οικογένειας του Ν.3500/2006. Έτσι, δράστης της ενδοοικογενειακής απειλής, εν δυνάμει, μπορεί να είναι:

• Γονείς και τα τέκνα, βιολογικά, με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τα εξ υιοθεσίας τέκνα, ανήλικα ή ενήλικα.
• Σύζυγοι, που συνδέονται με γάμο έγκυρο και υποστατό και τα τέκνα, βιολογικά, με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τα εξ υιοθεσίας τέκνα, ανήλικα ή ενήλικα.
• Πρόσωπα που συνδέονται με έγκυρο Σύμφωνο Συμβίωσης και τα τέκνα, βιολογικά, με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, τα εξ υιοθεσίας τέκνα, ανήλικα ή ενήλικα.
• Συγγενείς α΄ και β΄ βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας (που συνδέονται με τους γονείς/συζύγους)
• Συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας έως δ΄ βαθμού, εφόσον συνοικούν
• Επίτροπος, ανάδοχος, δικαστικός συμπαραστάτης, εφόσον είναι μέλη της οικογένειας, και τα πρόσωπα που τελούν υπό επιτροπεία, υπό αναδοχή και υπό δικαστική συμπαράσταση
• Μόνιμοι Σύντροφοι και τέκνα κοινά ή ενός εξ αυτού,
• Τέως σύζυγοι,
• Τέως μόνιμοι σύντροφοι
• Τα μέρη Συμφώνου Συμβίωσης που έχει λυθεί

(για την ανάλυση των κατωτέρω νομικών εννοιών ειδικότερα βλ.Ανδρομέδα Στεφανίδου, Ενδοοικογενειακή Βία, σελ.25-50).

- Στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 333 ΠΚ, με το Ν. 4619/2019, προστίθεται διακεκριμένη μορφή του εγκλήματος της απειλής, με την οποία καλύπτονται πράξεις σε βάρος ανηλίκων και αδύναμων ατόμων. Ενσωματώνονται, ως σημειώνεται στην Αιτιολογική Έκθεση του ΠΚ, στον Ποινικό Κώδικα οι πράξεις προσβολής της ελευθερίας που τελούνται στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας, στο μέτρο βέβαια που τα θύματα έχουν πράγματι ανάγκη αυξημένης προστασίας, στο μέτρο, δηλαδή, που αυτά βρίσκονται σε αδύναμη θέση.

• Το άρθρο 333 του νέου ΠΚ (ΝΠΚ) εφαρμόζεται σε πράξη απειλής που έχει τελεστεί σε βάρος του:
• Συζύγου ή του Συντρόφου κατά τη διάρκεια της συμβίωσης
• Ανηλικου ή ανυπεράσπιστου προσώπου, εφόσον τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται υπό την:
• Επιμέλεια ή
• Προστασία του δράστη βάσει νόμου, Δικαστικής απόφασης, ή πραγματικής κατάστασης, συνοικούν με αυτόν ή έχουν σχέση εργασίας ή υπηρεσίας.

2) Δικονομικές και Ουσιαστικού δικαίου επισημάνσεις

• Η δίωξη στο άρθρο 7 παρ.2 του Ν. 3500/2006, αλλά και στο άρθρο 333 παρ.2 ΠΚ ασκείται αυτεπαγγέλτως. Πλαίσιο ποινής, για την πρώτη περίπτωση, προβλέπεται Φυλάκιση, ενώ για τη δεύτερη περίπτωση Φυλάκιση έως τρία έτη.
• Ο Εισαγγελέας υποχρεούται στη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, αν χαρακτηρίσει την πράξη ως ενδοοικογενειακή απειλή1, ενώ μπορεί να παραπέμψει τον ίδιο κατηγορούμενο απευθείας ενώπιον του Μον.Πλημ., αν ασκήσει δίωξη για το αρ.333 παρ.2 ΠΚ (άρ. 43, 115 ΚΠΔ)
• Παραγραφή στο άρθρο 7παρ.2 του Ν.3500/2006, όπως και στο άρθρο 333 ΝΠΚ είναι πενταετής. Όμως, σε περίπτωση που το θύμα είναι ανήλικος, τότε η παραγραφή αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος και για ένα έτος μετά2.
• Στο άρθρο 17 παρ.2 του Ν.3500/2006 προβλέπεται υποχρεωτικά η τήρηση της αυτόφωρης διαδικασίας.
• Στο άρθρο 18 του Ν. 3500/2006 προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής περιοριστικών όρων σε βάρος του δράστη, αν υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες κρίνεται απαραίτητο για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος. Προβλέπεται τιμωρητική διάταξη στο άρθρο 18 για την παραβίαση των όρων.
• Στο άρθρο 19 του Ν. 3500/2006 προβλέπεται η εξέταση μαρτύρων άνευ όρκου και η ανάγνωση της καταθέσεως του ανηλίκου στο ακροατήριο3.
• Ο Διευθυντής Σχολικών Μονάδων και οι Εκπαιδευτικοί υποχρεούνται, από το άρθρο 23 του Ν.3500/2006, στην αναφορά περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας που έχουν αντιληφθεί να έχει τελεστεί σε βάρος μαθητού και κλητεύονται ως μάρτυρες στο ακροατήριο, μόνο εφόσον δεν αποδεικνύεται η πράξη με άλλα αποδεικτικά μέσα. Η ίδια υποχρέωση, σαφέστατα, θα πρέπει να ισχύσει και στην περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 333ΠΚ, πλην, όμως, τούτο δεν προβλέπεται ρητώς στο Νόμο.
• Ποινική Διαμεσολάβηση και Αποχή από την Ποινική Δίωξη

Στο πλημμέλημα του άρθρου 7παρ.2 του Ν.3500/2006 μπορεί να ακολουθηθεί η διαδικασία της Ποινικής Διαμεσολάβησης, με το ανήλικο θυμα να αντιπροσωπεύεται από τον Εισαγγελέα. Η Ποινική Διαμεσολάβηση δεν εφαρμόζεται αν ο δράστης είναι Επίτροπος, Δικαστικός Συμπαραστάτης, Ανάδοχος Γονέας ή αν, για δεύτερη φορά, τέλεσε την ίδια πράξη, ενώ αν ο δράστης είναι ανήλικος εφαρμόζεται το άρθρο 46 του ΚΠΔ περί αποχής από τη δίωξη ανηλίκου. Κατά τη διάρκεια της ως άνω διαδικασίας, η υπόθεση τελεί σε εκκρεμοδικία και η παραγραφή του εγκλήματος αναστέλλεται. Η Διάταξη του Εισαγγελέως που εκδίδεται κατόπιν της Ποινικής Διαμεσολάβησης καταχωρίζεται σε Ειδική Μερίδα του Ποινικού Μητρώου (άρ. 569 ΚΠΔ).

Προϋπόθεση για την έναρξη της Διαδικασίας ποινικής διαμεσολάβησης είναι η υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του προσώπου στο οποίο αποδίδεται η τέλεση του εγκλήματος, ότι είναι πρόθυμο σωρευτικά:

α) να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα. Για την υπόσχεση αυτή συντάσσεται έκθεση κατά τα άρθρα 148 επ. του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.

β) να παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό - θεραπευτικό πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας σε δημόσιο φορέα, σε όποιον τόπο και για όσο χρονικό διάστημα κρίνεται τούτο αναγκαίο από τους αρμόδιους θεραπευτές. Ο υπεύθυνος του προγράμματος πιστοποιεί την ολοκλήρωση της παρακολούθησής του. Το σχετικό πιστοποιητικό επισυνάπτεται στο φάκελο της δικογραφίας. Αναφέρονται δε σε αυτό, αναλυτικά, το αντικείμενο του συμβουλευτικού - θεραπευτικού προγράμματος και ο αριθμός των συνεδριών που παρακολούθησε ο ενδιαφερόμενος. Σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης της παρακολούθησης του προγράμματος, η υπόθεση ανασύρεται και συνεχίζει η ποινική διαδικασία

γ) να άρει ή να αποκαταστήσει, εφόσον είναι δυνατόν, αμέσως τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη Χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα.

Στην περίπτωση του άρθρου 333 ΠΚ ο Εισαγγελέας, κατά το άρθρο 48 ΚΠΔ, μπορεί να απέχει από τη δίωξη προσωρινά, με Αιτιολογημένη Διάταξή του εφόσον:

• Εκφράζει σύμφωνη γνώμη ο αρμόδιος Πρωτοδίκης
• Συντρέχουν επαρκείς ενδείξεις ενοχής σε βάρος του δράστη
• Ο δράστης συναινέσει να εκπληρώσει του όρους
• Οι όροι είναι κατάλληλοι για την ικανοποίηση του δημοσίου συμφέροντος
• Οι όροι να είναι κατάλληλοι για τη μείωση των συνεπειών της πράξης.
• Ενημερωθεί ο παθών πριν την έναρξη της διαδικασίας προσωρινής αποχής από την ποινική δίωξη.
• Ο παθών έχει δικαίωμα να υποβάλει γραπτώς ή προφορικώς τις απόψεις του, οι οποίες εκτιμώνται ελεύθερα από τον Εισαγγελέα.
• Ο χρόνος εκπλήρωσης των όρων δεν υπερβαίνει τους έξι μήνες, με δυνατότητα παράτασης τριών μηνών.
• Κατά το χρόνο της «δοκιμασίας» η παραγραφή αναστέλλεται κατά το άρθρο 113 ΠΚ.
• Σε περίπτωση εκπλήρωσης των όρων, εκδίδεται Διάταξη του Εισαγγελέως περί οριστικής αποχής από την ποινική δίωξη, με ενημέρωση του αρμόδιου Πρωτοδίκη.
• Σε περίπτωση μη εκπλήρωσης των όρων, απαγορεύεται να αξιοποιηθεί σε βάρος του δράστη η αρχική συναίνεσή του.
• Σε περίπτωση άσκησης ποινικής δίωξης, το Δικαστήριο παύει προσωρινά την ποινική δίωξη, επιβάλλοντας στον κατηγορούμενο τους ανάλογους όρους.
• Η δίωξη παύει οριστικά επί της έδρας, εφόσον τηρηθούν οι ανωτέρω όροι και διαδικασία (εφαρμόζονται αναλόγως τα υπό παρ.2-5 του άρθρου 48 ΚΠΔ)
• Ο δράστης δεν έχει τελέσει ομοειδή πράξη, για την οποία είχε ήδη εφαρμοσθεί η διαδικασία αποχής από την ποινική δίωξη.

3) Επισημάνσεις και Διαφορές

Το άρθρο 7 παρ. 2 Ν. 3500/2006 εφαρμόζεται σε ένα μεγάλο κύκλο προσώπων, που έχουν την ιδιότητα του μέλους «οικογένειας», όπως αυτός ο όρος χρησιμοποιείται στο νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας. Το άρθρο 333 παρ.2 ΠΚ εφαρμόζεται μόνο σε απειλή μεταξύ των συζύγων / συντρόφων και μονο κατά τη διάρκεια του γάμου ή της συμβιωσης. Δηλαδή εφαρμόζεται από την τέλεση του τελετουργικού και την υπογραφή των εγγράφων του θρησκευτικού δόγματος ή του πολιτικού γάμου ή από την υπογραφή του συμφώνου συμβίωσης και μέχρι την αμετάκλητη λύση τους. Δεν διευκρινίζεται στο άρθρο 333 ΠΚ αν οι επιταγές του εφαρμόζονται σε περίπτωση διαστάσεως των συζύγων και των συντρόφων. Ορθότερο φαίνεται ότι εφαρμόζεται μέχρι την αμετάκλητη λύση του γάμου και του συμφώνου συμβίωσης. Επίσης, το άρθρο 333 παρ.2 ΠΚ εφαρμόζεται σε περίπτωση που τελείται απειλή σε βάρος ανηλίκου ή προσώπου που δεν μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό του, μόνο όμως εφόσον τα πρόσωπα αυτά βρίσκονται υπό την επιμέλεια ή την προστασία του δράστη, βάσει νόμου, δικαστικής απόφασης, πραγματικής κατάστασης και μόνο εφόσον συνοικούν ή έχουν σχέση εργασίας με το δράστη.

Έτσι, αν σύζυγος/σύντροφος απειλήσει σύζυγο/σύντροφο, κατά τη διάρκεια του γάμου και της συμβίωσης, τότε μπορεί να ασκηθεί δίωξη κατά το άρθρο 333 παρ. 2ΠΚ, έτσι ώστε να απειλείται ποινή φυλάκισης έως τρία έτη. Αν ο Εισαγγελέας ασκήσει δίωξη κατά το νόμο 3500/2006, τότε για την ίδια πράξη θα απειλείται ποινή φυλάκισης έως πέντε έτη. Το παράδοξο είναι ότι, μετά την αμετάκλητη λύση του γάμου ή της συμβίωσης, ο τέως σύζυγος και ο τέως μόνιμος σύντροφος θα αντιμετωπίζεται κατά την αυστηρότερη διάταξη του άρ. 7 παρ. 2. Ομοίως, με την αυστηρότερη ποινή απειλείται ο σύζυγος που θα απειλήσει, για παράδειγμα, τη μητέρα του συζύγου του (πεθερά του) ή το ενήλικο τέκνο του άλλου συζύγου (άρ.1παρ.2α «συγγενείς πρώτου και δεύτερου βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας»). Σε περίπτωση που ο σύζυγος/σύντροφος απειλήσει ανήλικο παιδί που η/ο σύζυγός του είχε δεχτεί να φιλοξενήσει στην οικία τους, με πρόθεση συμβίωσης για αρκετό χρονικό διάστημα, θα υποστεί τη δίωξη κατά το άρθρο 7παρ.2 Ν. 3500/2006, διότι κατά το άρθρο 1 παρ.2 β, οικογένεια θεωρείται «και κάθε ανήλικο πρόσωπο που συνοικεί στην οικογένεια». Για την εφαρμογή του άρθρου 333παρ.2ΠΚ, σωρευτικά, πρέπει το ανήλικο ή το αδύναμο άτομο να συνοικεί με το δράστη ή να εργάζεται σε αυτόν και να βρίσκεται υπό την επιμέλεια του ή την προστασία του. Ετσι, ο δράστης που συνοικεί με τον ανήλικο, του οποίου έχει την επιμέλεια, και τον απειλεί θα υποστεί ποινή φυλάκισης έως τρία έτη, ενώ ο σύζυγος από δεύτερο γάμο του δράστη, που δεν έχει την επιμέλεια του ανηλίκου αλλά συνοικεί με αυτούς, αν θα απειλήσει το ίδιο ανήλικο, θα υποστεί δίωξη κατά το άρ. 7 παρ. 2 Ν.3500/2006. Επίσης, τη βαρύτερη δίωξη θα υποστεί ο άλλος γονέας, που δεν συνοικεί με το ανήλικο τέκνο και έχει απλώς τη γονική μέριμνα, διότι είναι α΄ βαθμού συγγενής εξ αίματος.

Στο Ν.3500/2006 προστατεύονται τα ανήλικα, μέλη και μη μέλη της οικογένειας, κατά το άρ. 1 παρ. 2 του νόμου και μάλιστα σε όλες τις κατηγορίες της οικογένειας4. Προστατεύονται, επίσης, πρόσωπα των οποίων επίτροπος, δικαστικός παραστάτης ή ανάδοχος γονέας έχει ορισθεί μέλος της οικογένειας, τα εξ υιοθεσίας τέκνα, τα τεκνα του ενός συζύγου / συντρόφου έναντι του άλλου και των μελών της οικογένειας κατά το Ν. 3500/2006. Ο Ν. 4619/2019 με τον οποίο θεσπίστηκε ο νέος ΠΚ και το άρθρο 333 παρ. 2 ΠΚ περιέχει νεώτερες και ευμενέστερες διατάξεις διότι προβλέπεται μειωμένη ποινή. Τα σωρευτικά στοιχεία όπως η συνοίκηση, η επιμέλεια και προστασία των ανηλίκων ή οι σύζυγοι και οι σύντροφοι κατά τη διάρκεια του γάμου προβλέπονται και στο Ν. 3500/2006 ή εννοούνται σαφώς από την ερμηνεία των διατάξεών του. Όμως, στο άρθρο 333 παρ. 2 ΠΚ προβλέπονται σωρευτικώς για τους συγκεκριμένους δράστες, δηλαδή για τη στοιχειοθέτηση της ευθύνης των δραστών που έχουν την επιμέλεια ή την προστασία των ανηλίκων/αδυνάτων. Δεν αναφέρονται ακριβώς με τις ίδιες λέξεις τα ανυπεράσπιστα άτομα ούτε η σχέση εργασίας, ούτε υπονοούνται λογικώς στο Ν.3500/2006. Αποτελεί η παράγραφος 2 του άρθρου 333ΠΚ lex generalis έναντι του lex specialis άρ. 7 παρ. 2-άρ. 1 παρ. 2 Ν. 3500/2006, όμως στο άρθρο 1 παρ. 2 του Ν. 3500/2006 εννοούνται, μεν, τα στοιχεία που σωρευτικά θέτει το άρ. 333 παρ. 2 ΠΚ, όχι όμως για τη στοιχειοθέτηση της συγκεκριμένης ποινικής ευθύνης, όπως θεσπίζεται με το άρ.333παρ.2ΠΚ. Έτσι, αν και, κατά την αρχή της ειδικότητας5, η ειδική διάταξη του άρθρου 7 παρ. 2 προκρίνεται στην εφαρμογή, ωστόσο, κατά την ορθότερη άποψη, τούτη υποχωρεί στη συγκεκριμένη περίπτωση, διότι αφενός στο άρ.333 παρ. 2 ΠΚ προβλέπονται σωρευτικά στοιχεία για τη στοιχειοθέτηση ευθύνης του δράστη (επιμέλεια ή προστασία, επιμέλεια ή προστασία κατά νόμο, πραγματική κατάσταση, δικαστική απόφαση, συνοίκηση, σχέση εργασίας6), αφετέρου λόγω εισαγωγής ευμενέστερης ποινικής κύρωσης κατά το αρ.333παρ.2ΠΚ, έτσι ώστε και στην περίπτωση που προβλέπεται ή εννοείται σαφώς η ίδια περίπτωση στο Ν. 3500/2006 (σύζυγοι/σύντροφοι κατά τη διάρκεια γάμου/συμβίωσης, επίτροπος, δικαστικός παραστάτης ή ανάδοχος γονέας μέλη της οικογένειας που συνοικούν και έχουν και την επιμέλεια – προστασία ανηλίκου και αδυνάτου (π.χ. άρθρα 1680 ΑΚ, 1660 ΑΚ, 1592 παρ.1, 3 ΑΚ, 1602 ΑΚ, 1603 ΑΚ), να προκρίνεται κατά το άρθρο 2 ΠΚ η ευμενέστερη για τον κατηγορούμενο.

Ο Νομοθέτης, επιπλέον, έχει εκφράσει την ιστορική του βούληση με την Αιτιολογική Έκθεση του Ν. 4619/2019, επιδιώκοντας την «ενσωμάτωση στον Ποινικό Κώδικα των πράξεων προσβολής της ελευθερίας που τελούνται στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας, στο μέτρο βέβαια που τα θύματα έχουν πράγματι ανάγκη αυξημένης προστασίας, στο μέτρο, δηλαδή, που αυτά βρίσκονται σε αδύναμη θέση», ταυτοχρόνως, δε, διατήρησε το Ν. 3500/2006 σε ισχύ. Σεβόμενοι την Νομοθετική βούληση, καθώς και την αρχή που προβλέπεται στο άρθρο 2ΠΚ, σύμφωνα με το οποίο δεν συγκρίνονται μονο δύο ποινές αλλά δύο ποινικοί νόμοι με σκοπό τη διακρίβωση των συνεπειών που έχει ο καθένας τους για τον κατηγορούμενο, πρέπει να προκρίνεται η εφαρμογή του άρ.333 παρ.2 ΠΚ, στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας που η παράγραφος του άρθρου αυτού αφορά. Στην περίπτωση που υπάρχουν συμμέτοχοι στην πράξη, αρμόδιο Δικαστήριο θα είναι το Τριμελές Πλημμελειοδικείο που είναι αρμόδιο για την εκδίκαση του άρ.7 παρ.2 Ν. 3500/2006.

• 1. Α.Π.480/2019, Α΄ΝΟΜΟΣ: Από τις προπαρατεθείσες διατάξεις του Ν.3500/2006 και τους σκοπούς στους οποίους ο νόμος αυτός αποβλέπει, προκύπτει ότι η προηγούμενη διερεύνηση από τον αρμόδιο Εισαγγελέα της δυνατότητας ποινικής διαμεσολαβήσεως, πριν ακολουθήσει την ποινική διαδικασία σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, έχει αναχθεί από τον νόμο σε ειδική δικονομική προϋπόθεση, για την έγκυρη άσκηση της προβλεπόμενης επί των ανωτέρω παραβάσεων ποινικής διώξεως. Αν δεν τηρηθεί η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να ασκηθεί ποινική δίωξη και η τυχόν ασκηθείσα πάσχει από απόλυτη ακυρότητα (171 παρ. 1 β ΚΠΔ), η οποία αφορά την προδικασία και πρέπει, κατά την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 173 παρ. 2 Κ ΠΔ, να προτείνεται μέχρι να καταστεί αμετάκλητη η παραπομπή.
• 2. Άρθρο 16 Ν.3500/2006: «Αν οι πράξεις των άρθρων 6, 7 και 9 του παρόντος στρέφονται κατά ανηλίκου, η έναρξη της προθεσμίας παραγραφής αναστέλλεται μέχρι την ενηλικίωση του θύματος και για ένα έτος μετά, εφόσον πρόκειται για πλημμέλημα, και για τρία έτη μετά, εφόσον πρόκειται για κακούργημα.».
• 3. Άρθρο 19παρ.1.Σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, μέλη της οικογένειας εξετάζονται ως μάρτυρες χωρίς όρκο. 2. Οι ανήλικοι κατά την εκδίκαση των υποθέσεων της προηγούμενης παραγράφου δεν κλητεύονται ως μάρτυρες στο ακροατήριο, αλλά αναγιγνώσκεται η κατάθεσή τους, εφόσον υπάρχει, εκτός εάν η εξέτασή τους κρίνεται αναγκαία από το δικαστήριο.
• 4. Σχετ.Ανδρομέδα Στεφανίδου, ο.π., σελ.56.
• 5. Ολ.ΑΠ180/1990, Π.Χρ.1990,1002, Α.Π.180/2018, Π.Χρ.2019,431,444: «Ειδικότερα, με βάση την αρχή της ειδικότητας, αν δύο ποινικές διατάξεις τελούν σε σχέση γενικής προς ειδική και δεν υπάρχει ρήτρα επικουρικότητας, η ειδική διάταξη αποκλείει την εφαρμογή της γενικής».
• 6. Ίδετε αναλυτικά για τη σχέση ειδικότητας, Σταμάτη, Συστημ.ΕρμΠΚ, άρ.94, αριθμ.53,54.