Data breach: Επικυρώθηκε από το ΣτΕ το πρόστιμο κατά της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων για την παραβίαση δεδομένων το 2013

Με την απόφαση υπ’ αριθμ. 339/2019, το Συμβούλιο της Επικρατείας απέρριψε την από 9/1/2014 αίτηση ακύρωσης του Υπουργού Οικονομικών κατά της υπ’ αριθμ. απόφασης 98/2013 της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της απόφασης 117/2014 της Αρχής, με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση θεραπείας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) κατά της προηγούμενης απόφασής της.

Yπενθυμίζεται ότι με την απόφαση υπ’ αριθμ. 98/2013, η Αρχή είχε επιβάλει στη Γ.Γ.Π.Σ. πρόστιμο ύψους 150.000 Ευρώ (το ανώτερο προβλεπόμενο κατά την τότε ισχύουσα νομοθεσία), κρίνοντας ότι παραβίασε την υποχρέωσή της για λήψη κατάλληλων μέτρων ασφάλειας, γεγονός που οδήγησε σε ιδιαίτερα σοβαρό περιστατικό παραβίασης προσωπικών δεδομένων, δηλαδή σε διαρροή δεδομένων που αφορούν το σύνολο σχεδόν των φορολογουμένων στην Ελλάδα (βλ. σχετ. δελτίο Τύπου Αρχής 9/8/2013).

Ειδικότερα, σύμφωνα με την απόφαση υπ’ αριθμ. 339/2019 του ΣτΕ, «η κρίση της Αρχής σχετικά με την επιβολή του ανώτατου προβλεπόμενου στον νόμο προστίμου παρίσταται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη και δεν προκύπτει παράβαση της αρχής της αναλογικότητας». Και τούτο «εν όψει της έκτασης της μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης και παράνομης επεξεργασίας προσωπικών φορολογικών στοιχείων που διαπιστώθηκε, του όγκου των προσωπικών δεδομένων και της μεγάλης χρονικής περιόδου, που αφορούσε η παραβίαση, της φύσης των δεδομένων, ορισμένα εκ των οποίων υπάγονται στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, καλύπτονται δε, από το φορολογικό απόρρητο, καθώς επίσης και της σημασίας των εν λόγω δεδομένων για τα υποκείμενα αυτών, αλλά και της σημασίας της διαφύλαξης του φορολογικού απορρήτου χάριν της διασφάλισης της εμπιστοσύνης των πολιτών στη φορολογική αρχή, προς αποτροπή ενεργειών που κατατείνουν στην απόκρυψη φορολογητέας φορολογικής ύλης» (σκέψη 11).

Διαβάστε επίσης: Τι είναι η παραβίαση δεδομένων (data breach) και ποιες είναι οι σχετικές υποχρεώσεις;

Εξάλλου, το ΣτΕ με την εν λόγω απόφαση απέρριψε τον λόγο ακύρωσης που προέβαλε η Γ.Γ.Π.Σ. ότι μη νομίμως ζητήθηκε από αυτήν με τις συστάσεις που της απηύθυνε η Αρχή να λάβει «αμελλητί» τα ενδεδειγμένα μέτρα, που αναφέρονται στην απόφαση υπ’ αριθμ. 98/2013, για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ενίσχυσης της ασφάλειας των πληροφοριακών συστημάτων της.

Σημειώνεται ότι, ανεξάρτητα από την απόφαση του ΣτΕ, η Αρχή διαπίστωσε σε νεότερο έλεγχό της κατά το έτος 2016 ότι η φορολογική διοίκηση είχε προχωρήσει σε ικανοποιητικές ενέργειες συμμόρφωσης με τις συστάσεις της απόφασης 98/2013 (βλ. απόφαση 75/2016 της Αρχής).

Με αφορμή την έκδοση της ανωτέρω απόφασης του ΣτΕ, η Αρχή επισημαίνει ότι ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) που έχει τεθεί σε ισχύ από τις 25/5/2018, προτάσσει την «αρχή της διαφάνειας».

Ειδικά για τον δημόσιο τομέα, η διαφάνεια κατά την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως με την ορθή και σε απλή γλώσσα ενημέρωση για τον τρόπο με τον οποίο οι Δημόσιες Αρχές επεξεργάζονται τα δεδομένα των πολιτών για την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, θα οδηγήσει σε αύξηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη Δημόσια Διοίκηση.

Πρέπει να σημειωθεί ότι, με απώτερο στόχο την προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών-υποκείμενων των δεδομένων, ο Γενικός Κανονισμός έχει αυξήσει τις υποχρεώσεις των «υπευθύνων επεξεργασίας» (εταιρειών, οργανισμών) ως προς την ασφάλεια της επεξεργασίας, δεδομένου ότι σε αυτούς ανατίθεται η γενικότερη ευθύνη για τον καθορισμό των κατάλληλων για τον σκοπό αυτό τεχνικών και οργανωτικών μέτρων.

Συγχρόνως, ο Κανονισμός θεσπίζει για πρώτη φορά ρητά αυτοτελή υποχρέωση και των «εκτελούντων την επεξεργασία» για λήψη μέτρων ασφάλειας και εισάγει υποχρεώσεις για τον χειρισμό και τη γνωστοποίηση περιστατικών παραβίασης δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.