«Διαβατήρια εμβολιασμού»: Προστατεύοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα προσωπικά δεδομένα

Σε μια εποχή όπου οι εκστρατείες εμβολιασμού συνοδεύονται από την προθυμία να χαλαρώσουν οι περιορισμοί που έχουν ληφθεί για την προστασία της δημόσιας υγείας από την απειλή της πανδημίας COVID-19, το ζήτημα των «διαβατηρίων εμβολιασμού» (vaccine pass) τίθεται στην Ευρώπη καθώς και σε άλλα μέρη ανά τον κόσμο.

Σε μια δήλωση σχετικά με ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που σχετίζονται με «διαβατήρια εμβολιασμού» και παρόμοια έγγραφα, η Επιτροπή Βιοηθικής του Συμβουλίου της Ευρώπης ζητεί προσεκτική συζήτηση σχετικά με τις προκλήσεις που θέτει ένα τέτοιο μέσο, αλλά και τα μέτρα που λαμβάνονται για να διασφαλιστεί ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες όλων των ατόμων προωθούνται και προστατεύονται.

Η Επιτροπή κάνει διάκριση μεταξύ ιατρικών και μη ιατρικών σκοπών για τη χρήση τέτοιων «διαβατηρίων» και εξετάζει τα ζητήματα ηθικής και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, λαμβάνοντας υπόψη τις - ακόμη - περιορισμένες επιστημονικές γνώσεις.

Η Επιτροπή Βιοηθικής συμφωνεί επίσης με τα συμπεράσματα του Γενικού Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης ότι «η καταπολέμηση της τρέχουσας πανδημίας εξαρτάται, πρωτίστως, από τις αυξημένες προσπάθειες παραγωγής και διαχείρισης εμβολίων, με ιδιαίτερη προσοχή σε άτομα σε ευάλωτες καταστάσεις, έτσι ώστε οι περιορισμοί στις ατομικές ελευθερίες να αναθεωρούνται σταδιακά, καθώς ο πληθυσμός αποκτά μεγαλύτερη ασυλία, λαμβάνοντας υπόψη τις αποκτηθείσες επιστημονικές γνώσεις».

Στη δήλωσή της, η Επιτροπή της Σύμβασης Προστασίας Δεδομένων ζητεί να τηρούνται αυστηρά οι διασφαλίσεις προστασίας δεδομένων στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού Covid-19, καθώς και στα πιστοποιητικά που βεβαιώνουν τον εμβολιασμό, τα αποτελέσματα αρνητικών τεστ ή σε προηγούμενες μολύνσεις.

Σημειώνοντας τις περίπλοκες προκλήσεις που σχετίζονται με την προστασία της δημόσιας υγείας και την καταπολέμηση της πανδημίας, η Επιτροπή χαιρετίζει το έργο που γίνεται για να καταστεί δυνατή η εναρμόνιση και η διαλειτουργικότητα των πιστοποιητικών εμβολιασμού σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Ωστόσο, προειδοποιεί επίσης ότι η χρήση τέτοιων πιστοποιητικών εμβολιασμού - ή εκείνων που περιέχουν τα αποτελέσματα αρνητικών εξετάσεων ή προηγούμενης μόλυνσης με Covid-19 - για μη ιατρικούς σκοπούς, θέτει ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων τα οποία πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά, ιδίως όσον αφορά δικαίωμα στην προστασία των δεδομένων και την αρχή της αποφυγής διακρίσεων.

Επομένως, όλα τα ψηφιακά εργαλεία που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της μόλυνσης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που απαιτούν την επεξεργασία δεδομένων σχετικά με τον εμβολιασμό και τα αρνητικά τεστ, πρέπει να σέβονται τις αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και της μη διάκρισης.

Η Επιτροπή συνιστά αποκεντρωμένες λύσεις τόσο για την αποθήκευση των δεδομένων που περιέχονται σε αυτά τα πιστοποιητικά, για παράδειγμα, σε κινητές συσκευές χρηστών, όσο και για τη συλλογή δεδομένων από εθνικά πληροφοριακά συστήματα που υποστηρίζουν τα προγράμματα εμβολιασμού.

Περισσότερες πληροφορίες στο coe.int