Δικαστήριο ΕΕ: Νόμιμο το ηλικιακό όριο σε διαγωνισμό για την πρόσληψη αστυνομικών

Ο αποκλεισμός των υποψηφίων άνω των 35 ετών από διαγωνισμό για την πρόσληψη αστυνομικών υπαλλήλων προοριζόμενων να αναλάβουν καθήκοντα επιχειρησιακής και εκτελεστικής φύσεως συμβιβάζεται με το δίκαιο της Ένωσης, σύμφωνα με το Δικαστήριο της ΕΕ (υπόθεση C-258/15).

Όπως επισημαίνει το Δικαστήριο, η κατοχή ιδιαίτερων σωματικών ικανοτήτων συνιστά ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση για τους εν λόγω αστυνομικούς υπαλλήλους.

Ιστορικό

O Gorka Salaberria Sorondo αμφισβητεί τη νομιμότητα προκηρύξεως διαγωνισμού, δημοσιευθείσας από την Academia Vasca de Policía y Emergencias (Ακαδημία της Αστυνομίας και των Υπηρεσιών Έκτακτης Ανάγκης της Χώρας των Βάσκων, Ισπανία), για την πρόσληψη αστυνομικών υπαλλήλων στην Αυτόνομη Κοινότητα της Χώρας των Βάσκων. Σύμφωνα με την εν λόγω προκήρυξη, στον διαγωνισμό μπορούσαν να λάβουν μέρος μόνον υποψήφιοι που δεν είχαν συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος ηλικίας. Κατά τον G. Salaberria Sorondo, ηλικίας άνω των 35 ετών κατά τον χρόνο συμμετοχής στον διαγωνισμό, το επιβαλλόμενο από την εν λόγω προκήρυξη ηλικιακό όριο περιορίζει, άνευ εύλογης αιτίας, την πρόσβαση στις θέσεις δημόσιας υπηρεσίας.

Ο G. Salaberria Sorondo επικαλείται συναφώς την οδηγία για την ίση μεταχείριση στην εργασία [Οδηγία 2007/78/ΕΚ], κύριος σκοπός της οποίας είναι η καταπολέμηση διαφόρων μορφών διακρίσεως. Η οδηγία αυτή απαγορεύει, μεταξύ άλλων, κάθε άμεση ή έμμεση διάκριση λόγω ηλικίας στον τομέα της εργασίας. Το 2014, στην υπόθεση Vital Pérez, το Δικαστήριο έκρινε ότι εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία καθόριζε το τριακοστό έτος ως ανώτατο όριο ηλικίας για την πρόσληψη υπαλλήλων στην τοπική αστυνομία προσέκρουε στην οδηγία.

Το Tribunal Superior de Justicia de la Comunidad Autónoma del País Vasco (Ανώτατο Δικαστήριο της Αυτόνομης Κοινότητας της Χώρας των Βάσκων, Ισπανία) ερωτά το Δικαστήριο αν εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι οι υποψήφιοι για τις θέσεις υπαλλήλων αστυνομικού σώματος επιφορτισμένου με καθήκοντα επιχειρησιακής και εκτελεστικής φύσεως πρέπει να είναι κάτω των 35 ετών προσκρούει στην οδηγία.

Απόφαση

Με τη σημερινή απόφασή του το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι εθνική κανονιστική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι οι υποψήφιοι για τις θέσεις αστυνομικών υπαλλήλων προοριζόμενων να αναλάβουν καθήκοντα επιχειρησιακής και εκτελεστικής φύσεως δεν πρέπει να έχουν συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος ηλικίας δεν προσκρούει στην οδηγία.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η κανονιστική ρύθμιση εισάγει προδήλως διαφορετική μεταχείριση βασιζόμενη ευθέως στην ηλικία, διότι έχει ως αποτέλεσμα τη δυσμενέστερη μεταχείριση ορισμένων ατόμων έναντι άλλων, που βρίσκονται σε ανάλογες καταστάσεις, εκ μόνου του λόγου ότι τα άτομα αυτά έχουν συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος ηλικίας. Το Δικαστήριο υπενθυμίζει, εντούτοις, ότι, κατά την οδηγία, η διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας δεν πρέπει να θεωρείται διάκριση στην περίπτωση κατά την οποία χαρακτηριστικό συνδεόμενο με την ηλικία, όπως η κατοχή ιδιαίτερων σωματικών ικανοτήτων, συνιστά ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση.

Το Δικαστήριο επισημαίνει συναφώς ότι τα καθήκοντα που σχετίζονται με την προστασία των ατόμων και των αγαθών, με τη σύλληψη και επιτήρηση των δραστών εγκληματικών πράξεων καθώς και με τις προληπτικές περιπολίες ενδέχεται να απαιτούν τη χρήση σωματικής δυνάμεως. Η φύση των καθηκόντων αυτών προϋποθέτει ιδιαίτερη φυσική κατάσταση, καθώς τυχόν ανεπαρκείς σωματικές ικανότητες κατά την εκτέλεση των εν λόγω καθηκόντων ενδέχεται να έχουν σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για τους ίδιους τους αστυνομικούς υπαλλήλους και για τους τρίτους, αλλά ομοίως για τη δημόσια τάξη. Επομένως, η κατοχή ιδιαίτερων σωματικών ικανοτήτων, αναγκαίων για την εκπλήρωση των βασικών αποστολών της Αστυνομίας της Αυτόνομης Κοινότητας της Χώρας των Βάσκων, δύναται να θεωρηθεί ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση για την άσκηση του συγκεκριμένου λειτουργήματος.

Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι τα καθήκοντα των αστυνομικών δυνάμεων των αυτόνομων κοινοτήτων της Ισπανίας διαφέρουν εκείνων της τοπικής αστυνομίας σε σχέση με την υπόθεση Vital Pérez. Το Δικαστήριο επισημαίνει εξάλλου ότι οι υπάλληλοι του βαθμού για τον οποίο διοργανώθηκε ο διαγωνισμός δεν ασκούν διοικητικά καθήκοντα και ότι για την πρόσληψη υπαλλήλων διοικητικών καθηκόντων διοργανώνεται ειδικός διαγωνισμός, ο οποίος δεν προβλέπει όριο ηλικίας.

Επιπροσθέτως, το Δικαστήριο τονίζει ότι η μαζική γήρανση του αστυνομικού σώματος (περίπτωση η οποία δεν συνέτρεχε στην υπόθεση Vital Pérez) καθιστά αναγκαία τη λήψη μέριμνας για αντικατάσταση των μεγαλύτερων σε ηλικία υπαλλήλων με νεότερους. Συγκεκριμένα, ένας νέος υπάλληλος θα είναι σε θέση να εκτελεί αποτελεσματικότερα τα απαιτητικότερα από πλευράς σωματικών δυνάμεων καθήκοντα· αυτός είναι, εξάλλου, ο λόγος για τον οποίο οι υπάλληλοι του εν λόγω αστυνομικού σώματος απολαύουν από την ηλικία των 56 ετών ορισμένων ειδικών εργασιακών όρων (μείωση του ετήσιου χρόνου εργασίας, απαλλαγή από τη νυκτερινή εργασία κ.λπ.). Επομένως, χάριν της αποκαταστάσεως της ηλικιακής πυραμίδας του εν λόγω σώματος, η κατοχή ιδιαίτερων σωματικών ικανοτήτων πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά τρόπο δυναμικό, ήτοι με συνεκτίμηση των ετών υπηρεσίας τα οποία ο υπάλληλος πρόκειται να υπηρετήσει μετά την πρόσληψή του.

Το Δικαστήριο κρίνει, ως εκ τούτου, ότι η ισπανική κανονιστική ρύθμιση δύναται να θεωρηθεί πρόσφορη για την επίτευξη του σκοπού διατηρήσεως της επιχειρησιακής ετοιμότητας και της εύρυθμης λειτουργίας της Αστυνομίας της Αυτόνομης Κοινότητας της Χώρας των Βάσκων.

Ολόκληρο το κείμενο της απόφασης μπορείτε να βρείτε εδώ.