Το Δικαστήριο της ΕΕ επιτρέπει τις αγωγές κατά του ελληνικού Δημοσίου από Γερμανούς ομολογιούχους

Μία απόφαση που πιθανό να προκαλέσει έντονο προβληματισμό στο ελληνικό Δημόσιο εξέδωσε σήμερα το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Συγκεκριμένα, το ΔΕΕ έκρινε ότι οι αγωγές κατά του Ελληνικού Δημοσίου, τις οποίες άσκησαν ιδιώτες στη Γερμανία κατόπιν της αναγκαστικής ανταλλαγής των κρατικών ομολόγων τους, είναι δυνατόν να επιδοθούν στο Ελληνικό Δημόσιο, κατά τον κανονισμό της ΕΕ για τις επιδόσεις.

Με τον Κανονισμό 1393/2007 επιδιώκεται η καλύτερη και ταχύτερη διαβίβαση των δικαστικών και εξωδίκων πράξεων σε αστικές ή εμπορικές υποθέσεις.

Ο ίδιος κανονισμός ρητώς ορίζει ότι δεν εφαρμόζεται όταν πρόκειται για την ευθύνη του κράτους για πράξεις ή παραλείψεις του κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας.

Το Landgericht Wiesbaden (Πρωτοδικείο Wiesbaden, Γερμανία) και το Landgericht Kiel (Πρωτοδικείο Kiel, Γερμανία) απηύθυναν το ερώτημα στο ΔΕΕ για το κατά πόσον οι αγωγές με τις οποίες ζητείται αποκατάσταση ζημίας, εκπλήρωση της συμβάσεως και αποζημίωση, ασκηθείσες από ιδιώτες κατόχους ομολόγων κατά του κράτους το οποίο τα εξέδωσε, εμπίπτουν στις «αστικές ή εμπορικές υποθέσεις» κατά την έννοια του κανονισμού, οπότε αυτός έχει εφαρμογή.

Οι κάτοχοι των ομολόγων θεωρούν ότι εθίγησαν ως εκ του γεγονότος ότι η Ελλάδα, κατά τη γνώμη τους, τους εξανάγκασε, τον Μάρτιο του 2012, να ανταλλάξουν τους τίτλους τους με νέα κρατικά ομόλογα σημαντικά μειωμένης ονομαστικής αξίας.

Υπενθυμίζεται ότι, προκειμένου να αντιμετωπίσει μια σοβαρή χρηματοοικονομική κρίση, η Ελλάδα είχε εκδώσει, τον Φεβρουάριο του 2012, νόμο (4055/2012), ο οποίος προέβλεπε την υποβολή προσφοράς αναδιαρθρώσεως στους κατόχους ορισμένων ελληνικών κρατικών ομολόγων.

Ο νόμος αυτός προέβλεπε, επίσης, την προσθήκη ρήτρας αναδιαρθρώσεως (Collective Action Clause) στις οικείες συμβάσεις εκδόσεως, έτσι ώστε οι αρχικοί όροι εκδόσεως των τίτλων να μπορούν να τροποποιηθούν με αποφάσεις που λαμβάνονται με ενισχυμένη πλειοψηφία του ανεξόφλητου κεφαλαίου (οι αποφάσεις αυτές δεσμεύουν κατ’ αυτόν τον τρόπο και τη μειοψηφία).

Κανείς από τους ενδιαφερόμενους εν προκειμένω ιδιώτες δεν δέχθηκε την προσφορά ανταλλαγής την οποία υπέβαλε το Ελληνικό Δημόσιο βάσει του νόμου αυτού.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας επιδόσεως των αγωγών στο Ελληνικό Δημόσιο (εναγόμενο), ανέκυψε το ζήτημα αν οι αγωγές αυτές αφορούν τις αστικές ή εμπορικές υποθέσεις κατά την έννοια του κανονισμού (οπότε η επίδοση μπορεί να πραγματοποιηθεί επί τη βάσει του κανονισμού) ή αν έχουν ως αντικείμενο πράξη ή παράλειψη κράτους κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας (στην περίπτωση αυτή, ο κανονισμός δεν έχει εφαρμογή).

Με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι αγωγές των ομολογιούχων εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού, καθώς δεν είναι δυνατόν να κριθεί ότι δεν υπάγονται προδήλως στις αστικές ή εμπορικές υποθέσεις, κατά την έννοια αυτού.

Το Δικαστήριο έκανε δεκτό τον ισχυρισμό ότι ο επίμαχος ελληνικός νόμος εντάσσεται στο πλαίσιο της διαχειρίσεως των δημόσιων οικονομικών και ειδικότερα της αναδιαρθρώσεως του δημοσίου χρέους με σκοπό την αντιμετώπιση μιας σοβαρής χρηματοοικονομικής κρίσης.

Επεσήμανε, ωστόσο, ότι, αφενός, το γεγονός ότι η δυνατότητα αυτή εισήχθη με νόμο δεν είναι από μόνο του καθοριστικό ώστε να κριθεί ότι το Δημόσιο άσκησε τη δημόσια εξουσία του.

Αφετέρου, το δικαστήριο τόνισε ότι δεν είναι προφανές πως η θέσπιση του επίμαχου ελληνικού νόμου είχε ευθέως και αμέσως ως αποτέλεσμα την τροποποίηση των χρηματοοικονομικών όρων των επίμαχων τίτλων και κατά συνέπεια προκάλεσε τη ζημία την οποία προβάλλουν οι ιδιώτες.

«Πράγματι, η τροποποίηση αυτή επρόκειτο να επέλθει κατόπιν κατά πλειοψηφίαν αποφάσεως των δικαιούχων των ομολόγων δυνάμει της ρήτρας ανταλλαγής την οποία εισήγαγε ο νόμος αυτός στις συμβάσεις εκδόσεως, πράγμα που επιβεβαιώνει εξάλλου την πρόθεση του Ελληνικού Δημοσίου να παραμείνει η διαχείριση των δανείων σε ρυθμιστικό πλαίσιο αστικού δικαίου», αναφέρει χαρακτηριστικά το ΔΕΕ.

Υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει κρίνει το «κούρεμα» των ομολόγων νόμιμο και συνταγματικό.

Ολόκληρη την απόφαση μπορείτε να βρείτε εδώ.