Δημόσιες συμβάσεις: ο παρανόμως αποκλεισθείς από τη διαδικασία μπορεί να αξιώσει αποζημίωση λόγω απώλειας ευκαιρίας (ΔΕΕ C-547/22 – INGSTEEL)

Το 2013, η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Σλοβακίας απέκλεισε μια κοινοπραξία, στην οποία συμμετείχε η INGSTEEL, από τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για την ανακατασκευή, τον εκσυγχρονισμό και την κατασκευή 16 ποδοσφαιρικών γηπέδων. Η εν λόγω κοινοπραξία αποκλείστηκε επειδή δεν πληρούσε τις απαιτήσεις της προκήρυξης, ιδίως όσον αφορά την οικονομική και περιουσιακή της κατάσταση. Το Ανώτατο Δικαστήριο της Σλοβακίας, αφού παρέπεμψε την υπόθεση στο Δικαστήριο για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως ,[1] ακύρωσε τον αποκλεισμό αυτό.

Εν τω μεταξύ, η διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης ολοκληρώθηκε με τη σύναψη συμφωνίας-πλαισίου με τον μοναδικό υποψήφιο που παρέμεινε στον διαγωνισμό. Υπό τις συνθήκες αυτές, η INGSTEEL άσκησε αγωγή αποζημίωσης ενώπιον του Δικαστηρίου της Μπρατισλάβα για τη ζημία που ισχυρίστηκε ότι υπέστη λόγω του αποκλεισμού της κοινοπραξίας από τη διαδικασία αυτή.

Το εν λόγω δικαστήριο ερωτά το Δικαστήριο της ΕΕ αν η Οδηγία για τις διαδικασίες προσφυγής κατά της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων[2] απαγορεύει την εθνική νομοθεσία ή την πρακτική της Σλοβακίας που φαίνεται να αποκλείει τη δυνατότητα αποζημίωσης του υποψηφίου που αποκλείστηκε παρανόμως από διαδικασία συνάψεως δημοσίων συμβάσεων για τη ζημία που υπέστη λόγω της απώλειας της ευκαιρίας να συμμετάσχει στη διαδικασία αυτή με σκοπό την ανάληψη της σχετικής συμβάσεως.

Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η Οδηγία υποχρεώνει τα κράτη μέλη να επιδικάζουν αποζημίωση στα πρόσωπα που ζημιώθηκαν από παράβαση του δικαίου της Ένωσης ως προς τις αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων. Ωστόσο, ελλείψει ενδείξεων για τη διάκριση των διαφόρων κατηγοριών ζημίας, η Οδηγία αναφέρεται σε κάθε είδος ζημίας που υφίστανται τα πρόσωπα αυτά, συμπεριλαμβανομένης της ζημίας που προκύπτει από την απώλεια της ευκαιρίας συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης μιας σύμβασης. Συναφώς, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι, ενώ η ζημία μπορεί να απορρέει από τη μη ανάληψη, καθεαυτή, δημόσιας σύμβασης και να έχει τη μορφή διαφυγόντος κέρδους, είναι επίσης δυνατόν ο υποψήφιος που αποκλείστηκε παρανόμως να υποστεί χωριστή ζημία, η οποία αντιστοιχεί στη χαμένη ευκαιρία συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της οικείας δημόσιας σύμβασης, προκειμένου να λάβει τη σύμβαση αυτή.

Κατά συνέπεια, η Οδηγία απαγορεύει εθνική ρύθμιση ή πρακτική που αποκλείει κατ' αρχήν τη δυνατότητα να αποζημιωθεί ο υποψήφιος που αποκλείστηκε παρανόμως από διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για τη ζημία που υπέστη λόγω της απώλειας της δυνατότητας συμμετοχής στη διαδικασία αυτή με σκοπό την ανάληψη της σχετικής σύμβασης.

Από το ανακοινωθέν τύπου του ΔΕΕ​

[1] Βλ. απόφαση της 13ης Ιουλίου 2017, INGSTEEL και Metrostav, C-76/16

[2] Οδηγία 89/665/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Δεκεμβρίου 1989 για το συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων