Εφαρμογή διατάξεων για την ασφάλεια των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών (ΕγκΕισΑΠ 4/2025)

Εγκύκλιο με θέμα την εφαρμογή των διατάξεων για την ασφάλεια των ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών εξέδωσε η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου (ΕγκΕισΑΠ 4/2025).

Απευθυνόμενη στους εισαγγελικούς λειτουργούς της χώρας, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, ενόψει της επερχόμενης θερινής τουριστικής περιόδου και της αναμενόμενης αύξησης των ακτοπλοϊκών μεταφορών, αλλά και της περιόδου της εορτής του Πάσχα κατά την οποία ταξιδεύει μεγάλος αριθμός μαθητών στα πλαίσια των σχολικών εκδρομών τους, υπενθύμισε το νομικό πλαίσιο που διέπει την ασφαλή ναυσιπλοΐα:

-  Τον Διεθνή Κώδικα Διαχείρισης για την ασφαλή λειτουργία των πλοίων και την πρόληψη ρύπανσης του περιβάλλοντος (ISM CODE) (όπως τροποποιήθηκε και έγινε αποδεκτός με την υπ’ αριθ. 2341.4-2/36381/15.6.2020 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ΦΕΚ Β'2621/29.6.2020).

- Τον Κανονισμό 17-1 «Περισυλλογή ανθρώπων από τα ύδατα» του Κεφαλαίου III της Διεθνούς Σύμβασης «για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα, 1974» (SOLAS 1974), (που κυρώθηκε με την υπ’ αριθ. 2222.1-1.2/90195/7.12.2018 απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής ΦΕΚ Β 5750/20.12.2018).

- Τον Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου ΝΔ 187/1973 (ΦΕΚ A'261/l 973).

- Το ΠΔ 177/2000 «περί κανονισμού καταλληλόλητας οχηματαγωγών πλοίων» (ΦΕΚ ΑΊ 64/14.7.2000).

- Το ΒΔ 683/1960 «περί κανονισμού εσωτερικής υπηρεσίας επί ελληνικών επιβατηγών πλοίων» (ΦΕΚ ΑΊ 58/1960).

- Το Γενικό Κανονισμό Λιμένα (ΓΚΛ) με αριθμό 14 «περί φόρτωσης οχημάτων στα οχηματαγωγά πλοία» (ΦΕΚ. Β ’5/14.1.1997).

- Τη διάταξη του άρθρου 291 ΠΚ, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση του με άρθρο 60 του Ν. 4855/2021 και την αντικατάσταση της παραγράφου 1 με το άρθ. 67 Ν.5039/2023.

Η Εισαγγελία επεσήμανε ότι η εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας κατ’ άρθρο 417 Κ.Ποιν.Δ., η οποία οδηγεί στην άμεση αποκατάσταση της προσβολής της εννόμου τάξεως και στην ικανοποίηση των παθόντων (όταν υπάρχουν) θα πρέπει να αποτελεί τον κανόνα για τους εισαγγελικούς λειτουργούς των Εισαγγελιών Πρωτοδικών και η μη εφαρμογή της την εξαίρεση.

Ως λόγοι που μπορούν να στηρίξουν την αρνητική κρίση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών για την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας δύνανται να είναι α) εάν η πράξη για την οποία γίνεται η σύλληψη έχει την μορφή ήπιας βαρύτητας, β) η ίδια πράξη απαιτεί διαλεύκανση μέσω της προδικασίας και γ) ο δράστης έχει μόνιμη και σταθερή διαμονή στην χώρα , χωρίς εγκληματικό παρελθόν. Ως ήπια πράξη νοείται αυτή που υπάγεται στην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου, και δεν έχει στοιχεία από τα οποία προκύπτει επικινδυνότητα του δράστη ή ροπή αυτού σε αντίστοιχες αξιόποινες πράξεις σε σχέση με αυτή που έχει τα στοιχεία του αυτοφώρου.

Συνεπώς, στις περιπτώσεις διατάραξης από αμέλεια της ασφάλειας της συγκοινωνίας με πλοία (άρθρο 291 παρ. 3 του ΠΚ) από τον Πλοίαρχο και το πλήρωμα αυτού, σύμφωνα με το ανωτέρω νομοθετικό πλαίσιο, πρέπει να ακολουθείται η αυτόφωρη διαδικασία σε σοβαρές περιπτώσεις ή όταν ο δράστης δεν έχει μόνιμη και σταθερή διαμονή στην χώρα ή όταν αυτός έχει αντίστοιχο εγκληματικό παρελθόν. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ταλαιπωρία των επιβατών, που πολλές φορές είναι αρκετές εκατοντάδες, συνεπεία της συλλήψεως του Πλοιάρχου και της τήρησης της αυτόφωρης διαδικασίας σε βάρος του.

Τέλος, η επικοινωνία των Λιμενικών Αρχών με τον αρμόδιο Εισαγγελέα σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση είναι απαραίτητη και χρήσιμη, ώστε αυτός να κρίνει αν πρέπει να τηρηθεί η αυτόφωρη διαδικασία για μία συμπεριφορά που ενδεχομένως είναι εξαιρετικά ελαφράς μορφής και δεν διαταράσσει σοβαρά την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και την ειρηνική κοινωνική διαβίωση .

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο στο eisap.gr.