logo-print

Έρευνα: Το μεταναστευτικό το σημαντικότερο πρόβλημα για τους Έλληνες - Μόλις το 31% έχει θετική εικόνα για την ΕΕ

84% των Ελλήνων θεωρεί ότι η ποιότητα ζωής έχει χειροτερεύσει στην ΕΕ, 92% δεν εμπιστεύεται τα πολιτικά κόμματα, 85% συναντά συχνά fake news στα ΜΜΕ

25/02/2020

23/03/2020

ΕΣΔΑ Κατ΄άρθρο ερμηνεία

ΙΩΑΝΝΗ ΣΑΡΜΑΣ
ΞΕΝΟΦΩΝ ΚΟΝΤΙΑΔΗΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Διεθνής εμπορική διαιτησία - Τόμος Ι -Β έκδοση

Κάθε άλλο παρά αισιόδοξα είναι τα αποτελέσματα της έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Ευρωβαρόμετρο) για τις αντιλήψεις των Ελλήνων πολιτών για μία σειρά κρίσιμων ζητημάτων σε σχέση με την Ελλάδα και την ΕΕ.

Η έρευνα (τακτικό Ευρωβαρόμετρο 92.3) διεξήχθη στο διάστημα 14-29 Νοεμβρίου 2019 στα 28 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις 5 υποψήφιες προς ένταξη χώρες, καλύπτοντας δειγματοληπτικά τον πληθυσμό των χωρών, ηλικίας 15 ετών και άνω. 

Στο ελληνικό τμήμα της έρευνας συμμετείχαν 1.008 πολίτες, καλύπτοντας την ελληνική επικράτεια.

Η έρευνα καλύπτει μία σειρά από τομείς, όπως το γενικότερο αίσθημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την αίσθηση «ανήκειν» και τα δικαιώματα, την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τα θεσμικά όργανα, την ποιότητα ζωής, τις προσδοκίες και τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και η Ε.Ε. συνολικά.

Μεταξύ άλλων, από την έρευνα προκύπτει ότι:

1. οι Έλληνες έχουν τη χειρότερη εικόνα για την Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με τους Τσέχους (31% θετική εικόνα, 37% ουδέτερη, 32% αρνητική), θεωρώντας ωστόσο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα το μέλλον εκτός της ΕΕ,

2. οι Έλληνες έχουν αρνητική πρωτιά στην αντίληψη ότι τα συμφέροντα της Ελλάδας δεν λαμβάνονται αρκούντως υπόψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (71%), δηλώνοντας ότι η προσωπική τους άποψη δεν είναι υπολογίσιμη (89%)

3. οι Έλληνες έχουν το υψηλότερο ποσοστό δυσπιστίας απέναντι σε ευρωπαϊκούς και ελληνικούς θεσμούς, με τα ποσοστά ωστόσό να βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο της τελευταίας 5ετίας (92% έλλειψη εμπιστοσύνης στα πολιτικά κόμματα, 71% στην Κυβέρνηση και 75% στη Βουλή).

4. η ΕΕ εξακολουθεί να υπερβαίνει την εμπιστοσύνη που εκφράζεται για τους ελληνικούς θεσμούς, με εξαίρεση το στρατό και την αστυνομία, ενώ διχασμένη είναι η ελληνική κοινή γνώμη για τη Δικαιοσύνη.

5. οι Έλληνες έχουν το υψηλότερο ποσοστό αρνητικής αξιολόγησης της κατάστασης που βρίσκεται η χώρα (83%), ενώ θεωρούν ότι η ποιότητα της ζωής τους έχει χειροτερεύσει στην ΕΕ (σε ποσοστό 84%, 9 μονάδες πάνω από τη δεύτερη Κύπρο)

6. 84% των Ελλήνων δυσκολεύεται να πληρώσει τους λογαριασμούς του νοικοκυριού του (μέσος όρος ΕΕ 34%), ενώ οι Έλληνες δεν αναμένουν καμία βελτίωση εντός του 2020. 

7. στην Ελλάδα καταγράφονται τα υψηλότερα ποσοστά δυσαρέσκειας (αν και σταδιακά μειωμένα από το 2016) σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας τόσο στην ΕΕ (ΕΛ:62%, ΕΕ28:40%), όσο και στην Ελλάδα (ΕΛ65%, ΕΕ28:44%)

8. η Ελλάδα συγκεντρώνει το υψηλότερο ποσοστό δυσπιστίας στην τηλεόραση (78%), θεωρώντας ότι στα ελληνικά ΜΜΕ και το διαδίκτυο συναντούν συχνά ειδήσεις που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα ή είναι ακόμα και ψευδείς (85%)

9. 9 στους 10 Έλληνες βρίσκουν ότι η ελληνική οικονομία είναι σε δυσχερή θέση (υψηλότερο αρνητικό ποσοστό πανευρωπαϊκά), με μόλις 8% να αξιολογεί την οικονομία θετικά (ΕΕ28 47%).

10. το μεταναστευτικό (για πρώτη φορά και με αύξηση 25%) αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες, με την ανεργία (44%), την οικονομία (38%) και το δημόσιο χρέος (19%) να ακολουθούν. 

Αναλυτικά η έρευνα όπως δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

*Σημειώνεται ότι όπου χρησιμοποιείται ο όρος «Ευρωπαίοι πολίτες» ή «υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες» αναφέρεται στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (EU28), δηλαδή στα αποτελέσματα που καταγράφηκαν στα 28 κράτη-μέλη. Παράλληλα, όπου σημειώνεται η ένδειξη (EU27) αναφέρεται στον ευρωπαϊκό μέσο όρο χωρίς να υπολογίζονται τα ποσοστά της Μεγάλης Βρετανίας. Επίσης, οι ενδείξεις (+) και (-) αποτυπώνουν συγκρίσεις, δηλαδή την αύξηση ή μείωση των ποσοστιαίων μονάδων που καταγράφηκαν σε προηγούμενη έρευνα, ένα χρόνο πριν, συγκριτικά με την παρούσα, σε πεδία που συμπίπτουν και παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

I. ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΟ ΑΙΣΘΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

1. Η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Σε γενικές γραμμές η εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι θετική για τους περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες (EU28:42%, EU27:43%), με τα χαμηλότερα ποσοστά (σε ευρωπαϊκό επίπεδο) να καταγράφονται από τους Έλληνες και Τσέχους (EL & CZ:31%).

Στα ίδια επίπεδα (ΕL:32%) κυμαίνεται και το ποσοστό της ελληνικής κοινής γνώμης που έχει ωστόσο αρνητική εικόνα για την Ε.Ε., συγκεντρώνοντας για ακόμα μια φορά το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό της έρευνας, κατά 12 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (EU28:20%, EU27:18%).

Ουδέτερη άποψη (ούτε θετική, ούτε αρνητική) για την ΕΕ εκφράζει το 37% των Ελλήνων όπως και λοιπών ευρωπαίων πολιτών.

Έλεγχοι στα σύνορα και απώλεια πολιτιστικής ταυτότητας οι κύριοι προβληματισμοί των Ελλήνων

Αρνητικό πρόσημο στην εικόνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν κυρίως οι αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή των πολιτών της από την ανεπάρκεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα (ΕL:36% +4, EU28:19%, EU27:20%), την ανεργία (EL:23% -8, EU28:9%, EU27:9%), την απώλεια πολιτιστικής ταυτότητας (EL:25%, EU28:12%, EU27:12%), την εγκληματικότητα (EL:18% -5, EU28:13%, EU27:13%) και τη σπατάλη χρήματος (ΕL:14% -5, EU28:21%, EU27:21%).

Σημειώνεται ότι από το 2016 έως σήμερα, διαπιστώνεται σταδιακή και συνεχής βελτίωση της εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με παράλληλη μείωση του αρνητικού ποσοστού (ΕΒ90_2018:35%, ΕΒ88_2017:43%, ΕΒ86_2016:47%) και αύξηση του θετικού ποσοστού (ΕΒ90_2018:25%, ΕΒ88_2017:23%, ΕΒ86_2016:17%).

Σε αυτό φαίνεται να έχει συμβάλει και το θετικό πρόσημο που προσδίδεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση όταν αυτή ταυτίζεται με την ελευθερία να ταξιδεύουμε, να σπουδάζουμε και να εργαζόμαστε οπουδήποτε επιθυμούμε στην Ε.Ε. (EL:54%, EU28:51%, EU27:22%), το ευρώ ως κοινό νόμισμα (EL:44%, EU28:32%, EU27:36%), την ειρήνη (EL:35%, EU28:32%, EU27:33%), την ισχυρή φωνή που έχει η Ε.Ε. σε παγκόσμιο επίπεδο (EL:34%, EU28:25%, EU27:26%), την πολιτιστική πολυμορφία που τη χαρακτηρίζει (ΕΙ_:31%, EU28:28%, EU27:28%), τη δημοκρατία (EL:20%, EU28:25%, EU27:27%), τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των μελλοντικών γενεών (EL:17%, EU28:21%, EU27:21%), την κοινωνική προστασία (ΕL:16%, EU28:13%, EU27:12%), και την οικονομική ευημερία (EL:12%, EU28:17%, EU27:17%).

Ειδικότερα δε, η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών εντός της'Ενωσης (EL:62%, EU28:57%, EU27:58% ), η διασφάλιση της ειρήνης μεταξύ των κρατών-μελών της (EL:57%, EU28:55%, EU27:56%), η πολιτική και διπλωματική της επιρροή στον υπόλοιπο κόσμο (EL:30%, EU28:20%, EU27:20%), η οικονομική της δύναμη (EL:27%, EU28:24%, EU27:24%) και τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών, όπως το Erasmus (EL:25%, EU28:25%, EU27:25%), αποτελούν τα πλέον θετικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων.

Σκιαγραφώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ερωτηθέντες την εκλαμβάνουν κυρίως ως απόμακρη (EL:63%, EU28:51%, EU27:53%), μη προνοητική (EL:62%, EU28:35%, EU27:34%), μη προστατευτική (EL:61%, EU28:35%, EU27:27%) και αναποτελεσματική (EL:61%, EU28:49%, EU27:50%).

Ωστόσο, μοντέρνα (EL:59%, EU28:61%, EU27:63%) και δημοκρατική (EL:53%, EU28:64%, EU27:67%), αν και το ποσοστό των Ελλήνων ερωτηθέντων που εκφράζουν αντίθετη άποψη, δηλαδή ότι υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας στην Ε.Ε., είναι το υψηλότερο αρνητικό (-) σε ευρωπαϊκό επίπεδο (ΕL:45% -3, EU28: 28%, EU27:27%).

Ειδικότερα, συνεχίζεται να εκφράζεται δυσαρέσκεια για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία τόσο στην ΕΕ (EL:62% -4, EU28:40%, EU27:39%), όσο και στην Ελλάδα (EL65 -9%, EU28:44%, EU27:42%) καταγράφοντας για ακόμα μια φορά τα υψηλότερα (-) ποσοστά της έρευνας. Ωστόσο, τα ελληνικά (αρνητικά) ποσοστά από το 2016 καταγράφουν συνεχή και σταδιακή μείωση αναδεικνύοντας μια πιο θετική εικόνα της ΕΕ εν γένει.

Γενικότερα, οι Έλληνες πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει (καλύτερα) το μέλλον, ούσα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL:63% +4, EU28:60%, EU27:63%) και, όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες, εκτιμούν ότι η ΕΕ έχει τη δύναμη και τα εργαλεία να υπερασπιστεί τα συμφέροντα της στην παγκόσμια οικονομία (EL:79% +5, EU28:67%, EU27:69%) αλλά και ότι η άποψη της μετράει στον κόσμο (EL:72%, EU28:70%, EU27:71%).

2. Ευρωπαϊκή Ιθαγένεια: αίσθηση «ανήκειν» & δικαιώματα

Μολονότι οι Έλληνες πιστεύουν ότι τα συμφέροντα της χώρας τους δεν λαμβάνονται αρκούντως υπόψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EL:71% -5 αρνητική πρωτιά - περισσότερο από κάθε άλλον Ευρωπαίο πολίτη, EU28:40%, EU27:39%), και μάλιστα ότι η προσωπική τους άποψη δεν είναι υπολογίσιμη στους κόλπους της Ε.Ε. (EL:89% +10, EU28:83%, EU27:85%), δηλώνουν ότι αισθάνονται πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL:51%, EU28:70%, EU27:72%), με βασικότερο στοιχείο που ενώνει τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης να είναι τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά (EL:36%, EU28:24%, EU27:23%).

Άλλα στοιχεία που ενδυναμώνουν το αίσθημα κοινότητας μεταξύ των πολιτών της Ε.Ε. είναι η οικονομία, με την ενιαία αγορά να συνιστά τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο (EL:30%, EU28:21%, EU27:21%), η ιστορία της, που συνδέεται και με τη λήξη πολεμικών συρράξεων και τη διασφάλιση της ειρήνης (EL:28%, EU28:21%, EU27:22%), τα γεωγραφικά όρια της Ε.Ε. (EL:27% -6, EU28:17%, EU27:17%) και οι κοινές αξίες (EL:23%, EU28:22%, EU27:22%), όπως αυτές της ειρήνης (EL:51%, EU28:43%, EU27:45%), των ανθρώπινων δικαιωμάτων (EL:41%, EU28:40%, EU27:40%), του σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή (EL:38%, EU28:36%, EU27:34%), της δημοκρατίας (EL:36%, EU28:30%, EU27:30%), του κράτους δικαίου (EL:25%, EU28:16%, EU27:15%), της ισότητας (EL:23%, EU28:21%, EU27:20%) και της ατομικής ελευθερίας (EL:19%, EU28:23%, EU27:23%).

Σε κάθε περίπτωση, οι Έλληνες επιθυμούν να μάθουν περισσότερα για τα δικαιώματα που έχουν ως Ευρωπαίοι πολίτες (EL:77%, EU28:67%, EU27:70%), καθώς ομολογούν ότι δεν τα γνωρίζουν, σε ικανοποιητικό βαθμό (EL:58%, EU28:45%, EU27:44%). 

3. Εμπιστοσύνη στους θεσμούς και τα θεσμικά όργανα

Συγκριτικά με ένα χρόνο πριν (φθινόπωρο 2018), η έρευνα καταγράφει γενικευμένη μείωση όλων των ποσοστών δυσπιστίας απέναντι σε όλους ανεξαιρέτως τους θεσμούς και τα θεσμικά όργανα που παραθέτει η έρευνα. Ωστόσο, το έλλειμμα εμπιστοσύνης παραμένει υψηλό, με τα ελληνικά ποσοστά να είναι τα υψηλότερα ποσοστά δυσπιστίας πανευρωπαϊκά.

Συγκεκριμένα, 6 στους 10 Έλληνες πολίτες τείνουν να μην εμπιστεύονται την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕL:62% -8, EU28:47%, EU27:46%).

Το ίδιο ισχύει και σε εθνικό επίπεδο, όπου οι Έλληνες φαίνεται να μην εμπιστεύονται την πλειοψηφία των εθνικών θεσμών, με μεγαλύτερη να είναι η δυσπιστία τους προς τα πολιτικά κόμματα (EL:92% -3, EU28:76%, EU27:75%) και ακολουθούν η ελληνική κυβέρνηση (EL:71% -13, EU28:61%, EU27:60% για αντίστοιχη εθνική κυβέρνηση), η Βουλή των Ελλήνων (ΕL:75% -9, EU28:60%, EU27:58% για αντίστοιχη εθνική βουλή), η δημόσια διοίκηση (EL:75% -6, EU28:45%, EU27:46%) και οι περιφερειακές ή τοπικές δημόσιες αρχές (EL:71% -6, EU28:42%, EU27:41%).

Οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται και τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα EL:67% -5, EU28:41%, EU27:41%, Ευρωπαϊκή Επιτροπή EL:60% -6, EU28:38%, EU27:36%, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο EL:53% -6, EU28:37%, EU27:36%, Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης EL:56% -1, EU28:36%, EU27:35%, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο EL:55% -1, EU28:36%, EU27:35%), συγκεντρώνοντας για ακόμα μια φορά τα υψηλότερα ποσοστά δυσπιστίας της έρευνας.

Το 2019 καταγράφει τα χαμηλότερα ποσοστά δυσπιστίας της πενταετίας 2014 - 2019.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να υπερβαίνει την εμπιστοσύνη που εκφράζεται για τους ελληνικούς θεσμούς, με εξαίρεση το στρατό (EL:80% +2, EU28:72%, EU27:71%) και την αστυνομία (EL:69% +5, EU28:71%, EU27:71%) που αποσπούν υψηλά ποσοστά αποδοχής και ευπιστοσύνης από τους Έλληνες πολίτες.

Η κοινή γνώμη διχάζεται μόνο στην περίπτωση της δικαιοσύνης, όπου οι τάσεις εμπιστοσύνης και δυσπιστίας εμφανίζονται με παρόμοια ποσοστά (ΝΑΙ EL:50%, EU28:51%, EU27:51% | ΟΧΙ EL:48%, EU28:45%, EU27:45%).

Επίσης, δυσπιστία εκφράζεται και για τα ελληνικά ΜΜΕ, και συγκεκριμένα για την τηλεόραση (EL:78% | υψηλότερο αρνητικό ποσοστό της έρευνας, EU28:47%, EU27:46%), τον γραπτό τύπο (EL:68%, EU28:47%, EU27:43%) και το ραδιόφωνο (EL:62%, EU28:36%, EU27:34%). Πιο θετικά διακείμενοι είναι οι Έλληνες ερωτηθέντες προς το διαδίκτυο σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους (εμπιστοσύνη EL:42%, EU28:32%, EU27:34%) αν και σε αυτή την περίπτωση, περισσότεροι είναι αυτοί που εκφράζουν τη δυσπιστία τους (EL:44%-2, EU28:55%, EU28:53%) και ειδικότερα για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο διαδίκτυο (EL:59%, EU28:65%, EU27:64%).

Γενικότερα, οι Έλληνες ερωτηθέντες θεωρούν ότι τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης δεν παρέχουν αξιόπιστες πληροφορίες (EL:54% -4, EU28:38%) και ότι οι πληροφορίες που αναμεταδίδουν έχουν υποστεί αλλοίωση λόγω πολιτικών ή εμπορικών πιέσεων (EL:78% -5, EU28:51%, EU27:50%).

Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι συναντούν συχνά ειδήσεις/πληροφορίες που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα ή είναι ακόμα και ψευδείς (EL:85%, EU28:69%, EU27:68%). Μάλιστα πιστεύουν ότι είναι σε θέση να το αναγνωρίσουν με ευκολία όταν αυτό συμβαίνει (EL:66%, EU28:58%, EU27:58%) και περισσότερο από κάθε άλλον Ευρωπαίο πολίτη θεωρούν ότι η ύπαρξη ειδήσεων/πληροφοριών που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα ή είναι ακόμα και ψευδείς αποτελεί σοβαρό πρόβλημα για τη δημοκρατία γενικότερα (EL:91%, EU28:79%, EU27:79%) και τη χώρα τους ειδικότερα (EL:88%, EU28:74%, EU27:73%).

Η ελληνική κοινή γνώμη αξιολογεί ως αντικειμενική την κάλυψη των ευρωπαϊκών θεμάτων από τα ΜΜΕ (ραδιόφωνο EL:43%, EU28:51%, EU27:53% | γραπτός τύπος EL:38%, EU28:47%, EU27:50% | ιστότοποι EL:42%, EU28:42%, EU27:43% | κοινωνικά δίκτυα στο ίντερνετ EL41%, EU28:33%, EU27:34%), με εξαίρεση την τηλεόραση που βρίσκουν ότι παρουσιάζει «πιο θετικά» τα σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ενωση θέματα (EL:46%, EU28:18%, EU27:19%).

Παρόλα αυτά, η τηλεόραση παραμένει η πρώτη τους επιλονή προκειμένου να ενημερωθούν για την Ε.Ε., τις πολιτικές και τους θεσμούς της (EL:53%, EU28:47%, EU27:46%), με το διαδίκτυο να είναι εξίσου δημοφιλές (EL:51%, EU28:43%, EU2743%), όπως και οι συζητήσεις με πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντος π.χ. συγγενείς, φίλους, συναδέλφους (EL:41% -5, EU28:20%, EU27:21%). Άλλες πηγές που αξιοποιούν οι Έλληνες, ως μέσο πληροφόρησης για θέματα σχετικά με την Ε.Ε. είναι οι εξής: ενημερωτικοί ιστότοποι πχ. εφημερίδες, ειδησεογραφικά περιοδικά (EL:29%, EU28:26%, EU27:26%), κοινωνικά δίκτυα στο διαδίκτυο (EL:28% +2, EU28:14%, EU27:14%), ραδιόφωνο (EL:14%-5, EU28:21%, EU27:21%), ιστολόγια/blogs (EL:17%, EU28:3%, EU27:3%), καθημερινές εφημερίδες (EL: 11% -5, EU28:21%, EU27:22%).

Ανατρέχοντας σε παλαιότερες έρευνες του Ευρωβαρομέτρου, επιβεβαιώνεται ως διαχρονικό εύρημα το έλλειμμα ενημέρωσης των Ελλήνων για τα ευρωπαϊκά θέματα (EL:72% | αθροιστικά «όχι και τόσο καλά ενημερωμένοι» + «καθόλου ενημερωμένοι», EU28:60%, EU27:61%).

Έλλειμα ενημέρωσης

2019

EB92

2018 

EB90

2017 

EB88

2016 

EB86

2015 

EB84

2014 

EB82

2013

 EB80

2012

 EB78

2011

 EB76

2010 

EB74

72% 66% 67% 69% 63% 67% 76% 76% 71% 70%

Αρκετοί δε ομολογούν ότι δεν αναζητούν ποτέ πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕL:17%, EU28:20%, EU27:20%).

II. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

1. Ποιότητα ζωής και προσδοκίες

Παρόλο που οι Έλληνες, όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες, εκφράζουν ικανοποίηση για την καθημερινή τους ζωή, η διαφορά των +32 ποσοστιαίων μονάδων που καταγράφεται μεταξύ του ελληνικού και του ευρωπαϊκού μέσου όρου είναι αξιοσημείωτη (EL:52%, EU28:84%, EU27:83% | το ποσοστό δυσαρέσκειας είναι υψηλό EL:48% -3, EU28:16%, EU27:17%). Στα ίδια επίπεδα κυμαίνεται και η διαφορά ελληνικής - ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με 8 στους 10 Έλληνες (υψηλότερο αρνητικό ποσοστό) να αξιολογούν αρνητικά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα τους (ΕL:83% -7, EU28:51%, για εθνική κατάσταση).

Ειδικότερα δε, απογοητευτική είναι η αξιολόγηση για την οικονομία, καθώς 9 στους 10 Έλληνες βρίσκουν ότι η ελληνική οικονομία είναι σε δυσχερή θέση («κακή», EL:92% -2, EU28:50%, EU27:50%, για εκάστοτε εθνική οικονομία), συγκεντρώνοντας το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό πανευρωπαϊκά. Αξιοσημείωτο είναι ότι την ώρα που 47% των ευρωπαίων πολιτών (EU28) (EU27:48%) αξιολογεί θετικά την (εκάστοτε) εθνική τους οικονομία, το ελληνικό (+) ποσοστό περιορίζεται στο χαμηλό 8%.

Γενικότερα, οι Έλληνες περισσότερο από κάθε άλλον Ευρωπαίο πολίτη, θεωρούν ότι η ποιότητα της ζωής τους έχει χειροτερέψει (ΕL:84% -3 υψηλότερο αρνητικό ποσοστό, EU28:50%, EU27:51%).

Αγωνιούν για την οικονομική κατάσταση των οικογενειών τους (EL:55% -6, υψηλότερο αρνητικό ποσοστό, EU28:25%, EU27:26%), και μάλιστα 8 στους 10 Έλληνες δυσκολεύονται να πληρώσουν τους μηνιαίους λογαριασμούς του νοικοκυριού τους (EL:84% αθροιστικά: δηλ. 34% τις περισσότερες φορές & 50% κατά καιρούς, EU28:32%, EU27:34%), την ώρα που 6 στους 10 Ευρωπαίους φαίνεται να μην αντιμετωπίζουν καμία σχετική δυσκολία στην πληρωμή των λογαριασμών (EL:16%, EU28:66%, EU27:64%).

Γενικότερα, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εμφανίζονται καθησυχασμένοι, αξιολογώντας θετικά την οικογενειακή τους οικονομική κατάσταση (EU28:73%, EU27:72%, EL:45% +6).

Οι Έλληνες δεν προσβλέπουν σε καμία βελτίωση για το 2020, τόσο για τους ίδιους όσο και την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, καθώς δεν αναμένουν κάποια αλλαγή (ούτε προς το καλύτερο, ούτε προς το χειρότερο) για την κατάσταση στην Ελλάδα εν γένει (EL:41% -6, EU28:48%, EU27:50%), και συγκεκριμένα για την οικονομική κατάσταση (ΕΙ_:40% -4, EU28:45%, EU27:47%) και την απασχόληση στην Ελλάδα (EL:41% -5, EU28:47%, EU27:49%). Παρομοίως καμία αλλαγή δεν διαφαίνεται για την προσωπική τους επαγγελματική κατάσταση (EL:57%, EU28:58%, EU27:58%), την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους (EL:55%, EU28:25%, EU27:26%) και τη ζωή τους γενικότερα (EL:53%, EU28:58%, EU27:59%).

2. Σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα & η Ε.Ε.

Το μεταναστευτικό αναδεικνύεται για πρώτη φορά ως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και οι πολίτες της (ΕL:47% +25, EU28:17%, EU27:17%), φέρνοντας την ανεργία στη 2η θέση των προκλήσεων που ταλανίζει τους Έλληνες (EL:44% -8 EU28:20%, EU27:22%). Ακολουθούν η κατάσταση της οικονομίας (ΕΙ_:38% -3, EU28:14%, EU27:15%), το δημόσιο χρέος (ΕL:19% -9, EU28:8%, EU27:9%) και η φορολογία (ΕL:12% -5, EU28:8%, EU27:8%) που φαίνεται να αποτελούν επίσης σημαντικές προκλήσεις για τη χώρα.

Αναφορικά με το δημόσιο έλλειμμα και χρέος στην (εκάστοτε) χώρα τους, οι Έλληνες όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες, προτρέπουν για άμεση εφαρμογή μέτρων με στόχο τη μείωση τους (EL:66% +3, EU27:72%, EU28:72%).

Με εξαίρεση το μεταναστευτικό που καταγράφει υπερδιπλασιασμό του αρνητικού ποσοστού, όλες οι άλλες προκλήσεις (βλ. παραπάνω) σημειώνουν μείωση των αρνητικών (-) ποσοστών.

Ειδικότερα για το μεταναστευτικό, όπως και σε προηγούμενες έρευνες, διαπιστώνεται προτίμηση στη μετανάστευση ευρωπαίων πολιτών εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL:58%, EU28:69%, EU27:69%), έναντι της «μη καλοδεχούμενης» μετανάστευσης ανθρώπων από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL:72% -5, EU28:44%, EU27:47%), με το ελληνικό (-) ποσοστό να είναι από τα υψηλότερα που καταγράφει η έρευνα μετά από αυτά της Σλοβακίας (76%), Τσεχίας, Λετονίας και Εσθονίας (74%). Μάλιστα, οι Έλληνες τάσσονται ξεκάθαρα υπέρ της ενίσχυσης των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με περισσότερους Ευρωπαίους συνοριοφύλακες και ακτοφύλακες, συγκεντρώνοντας (μαζί με τους Κύπριους) το υψηλότερο ποσοστό της έρευνας (EL:91%, EU28:68%, EU27:70%).

Γενικότερα, οι Έλληνες θεωρούν ότι οι μετανάστες που εγκαθίστανται στη χώρα τους δεν συνεισφέρουν πολλά (EL:76% +5, EU28:40%, EU27:44%), ενώ αντίθετη άποψη έχει 1 στους 2 Ευρωπαίους πολίτες, που αξιολογούν θετικά τη συνεισφορά των μεταναστών στη χώρα του/της (EU28:52%, EU27:49% EL:21%). Ωστόσο, οι Έλληνες πιστεύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να βοηθάει τους πρόσφυγες (ΕL:71% -4, EU28:69%, EU27:68%).

Αντίστοιχα, και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το ζήτημα της μετανάστευσης αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα που καλείται να διαχειριστεί και να επιλύσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση (EL:51% +11, EU28:34%, EU27:35%). Σε δεύτερο επίπεδο, πρόκληση αποτελούν για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα θέματα της οικονομίας (EL:24%, EU28:18%, EU27:17%), της δημοσιονομικής κατάστασης των κρατών-μελών (EL:22%, EU28:15%, EU27:16%), της τρομοκρατίας (EL:15%, EU28:15%, EU27:16%), της επιρροής που ασκεί στον κόσμο (EL:14%, EU28:11%, EU27:11%), της εγκληματικότητας (ΕL:13%, EU28:9%, EU27:9%), της ανεργίας (EL:12%, EU28:12%, EU27:12%) του περιβάλλοντος (ΕL:11%, EU28:14%, EU27:15%) και της κλιματικής αλλαγής (EL:11%, EU28:24%, EU27:24%).

Οι Ελληνες όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες φαίνεται να συμφωνούν για την κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας (θετική: ΕΙ_:49% +3, EU28:47% -2, EU27:49%, αρνητική: EL:45% -3, EU28:39%, EU27:39%). Παρατηρείται μια μικρή διαφοροποίηση στα ελληνικά ποσοστά (+/-), καθώς διαφαίνεται ότι η ελληνική κοινή γνώμη είναι διχασμένη, με τους περισσότερους να την αξιολογούν θετικά, ενώ σημαντική είναι και η μερίδα του ελληνικού δείγματος που εκφράζει εμμέσως τη δυσαρέσκειά του, χαρακτηρίζοντας την ως «κακή». Σε κάθε περίπτωση, προβλέπουν στασιμότητα το 2020 για την κατάσταση της οικονομίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EL:53%, EU28:46%).

III. ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

1. Κοινές ευρωπαϊκές πολιτικές

Διαχρονική εκτίμηση των Ελλήνων, όπως και των ευρωπαίων πολιτών, είναι ότι η Ευρώπη «οικοδομείται» με μία μέση ταχύτητα, ωστόσο μικρότερη από την επιθυμητή. Συγκεκριμένα, σε μια κλίμακα ταχύτητας, οριζόμενη από το 1 (στάσιμη) έως το 7 (μέγιστη ταχύτητα), η πλειοψηφία της ελληνικής όπως και της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης τοποθετείται στο 3.2 και 3.4 αντίστοιχα (EU27:3.4). Όλοι τους φαίνεται να επιθυμούν μια πιο αυξημένη ταχύτητα για να επιτευχθεί γρηγορότερα η ευρωπαϊκή οικοδόμηση (EL5.7, EU28:5.1, EU27:5.1 | κλίμακα min 1-7 max).

Αυτό ενισχύεται και από τη σταθερή (διαχρονική) τάση των Ελλήνων που ενθαρρύνουν την ανάπτυξη κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών και τάσσονται υπέρ (κατά σειρά προτεραιότητας): της ελεύθερης μετακίνησης πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να μπορούν να ζουν, να εργάζονται, να σπουδάζουν και να δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά οπουδήποτε εντός της Ένωσης (EL:87%, EU28:82%, EU27:84%), μιας κοινής πολιτικής άυυνας και ασφάλειας (EL:81% +10, EU28:75%, EU27:78%), μιας κοινής ενωσιακής πολιτικής μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EL:79% +6, EU28:75%, EU27:77%), μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής υετανάστευσης (EL:78% +4, EU28:72%, EU27:73%), μιας ιυηφίακής ενιαίας αγοράς (ΕL:72% +1, EU28:57%, EU27:60%), μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε. (EL:76% +11, EU28:68%, EU27:71%), μιας κοινής ευπορικής πολιτικής της Ε.Ε. (EL:75% +8, EU28:71%, EU27:74%) και μιας μεγαλύτερης διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την ένταξη άλλων χωρών (ΕΙ_:52% +5, EU28:44%, EU27:45%), ενδεχόμενο που στις προηγούμενες έρευνες δίχαζε το ελληνικό δείγμα καταγράφοντας ισάξια υπέρ - κατά ποσοστά. Τέλος, ικανοποιημένοι είναι από το ευρώ, καθώς τάσσονται σταθερά υπέρ της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης, εκφράζοντας εμπιστοσύνη στο ενιαίο νόμισμα (EL:70% +3, EU28:62%, EU27:67%).

Ωστόσο, εκτιμούν ότι τα πράγματα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση τόσο στη χώρα τους (EL:62% -15 Ελλάδα, EU28:56%, EU27:55% εκάστοτε χώρα) όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EL:61%-5, EU28:49%, EU27:49%).

Μάλιστα 1 στους 2 Έλληνες είναι απαισιόδοξος για το μέλλον της Ευρώπης (ΕΙ_:51% -8, EU28:38%, EU27:36%), καταγράφοντας το 2° αρνητικό ποσοστό της έρευνας, μετά από αυτό της Γαλλίας (FR: 55%), την ώρα που οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες εμφανίζονται αισιόδοξοι για το μέλλον της Ευρώπης (EL:46% +9, EU28:58%, EU27:60%).

Και στις δύο περιπτώσεις διαφαίνεται μια αλλαγή κλίματος, με τα αρνητικά ποσοστά να καταγράφουν μείωση (-15 και -8 αντίστοιχα) συγκριτικά με ένα χρόνο πριν (φθινόπωρο 2018).

Στον πίνακα παρατίθενται τα ποσοστά αισιοδοξίας για το μέλλον της Ευρώπης, με την παρούσα έρευνα να καταγράφει το υψηλότερο (+) ποσοστό που έχει συγκεντρώσει η ελληνική κοινή γνώμη από το 2013 έως σήμερα.

Αισιοδοξία για το μέλλον της Ευρώπης

2019

EB92

2018 

EB90

2017 

EB88

2016 

EB86

2015 

EB84

2014 

EB82

2013

 EB80

46%3 37% 37% 30% 34% 38% 29%

3. Προϋπολογισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οι Έλληνες, όπως και οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν ότι η απασχόληση, οι κοινωνικές υποθέσεις και η δημόσια υγεία (EL:68%, EU28: 48%, EU27: 49%) πρέπει να απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος τους προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τους τομείς της εκπαίδευσης, κατάρτισης, πολιτισμού και μέσων ενημέρωσης (EL43%, EU28:38%, EU27:38%), τη γεωργία και αγροτική ανάπτυξη (EL:39%, EU28:23%, EU27:24%) και την κλιματική αλλαγή και περιβαλλοντική προστασία (EL:35%, EU28:41%, EU27:41%) να καταγράφουν τα μεγαλύτερα ποσοστά προτίμησης.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο αλλαγής κυβέρνησης στη χώρα και ενόψει της ανάληψης των καθηκόντων της νέας Επιτροπής.

Σε αυτό το πλαίσιο, παρατηρείται σε βάθος χρόνου τεσσάρων ετών (2016-2019), με κορύφωση την παρούσα έρευνα, μια σταδιακή μείωση των αρνητικών και αντίστοιχη αύξηση των θετικών ποσοστών, αν και καταγράφονται στην Ελλάδα τα υψηλότερα ποσοστά αρνητικής εικόνας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, οι Έλληνες αξιολογούν ιδιαίτερα θετικά το κοινό νόμισμα, την ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών εντός της Ένωσης, όπως και τη διασφάλιση της ειρήνης μεταξύ των κρατών-μελών της, που διαχρονικά αποτελούν τους θεμέλιους λίθους της'Ενωσης, την ίδια στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση φαντάζει απόμακρη, μη προστατευτική και μη προνοητική, ακόμη και με σημαντικό έλλειμμα δημοκρατίας. Συνεχίζουν όμως να πιστεύουν ότι η Ελλάδα μόνο ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα το μέλλον και τις προκλήσεις του.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να υπερβαίνει την εμπιστοσύνη που εκφράζεται για τους ελληνικούς θεσμούς και ότι τα ποσοστά δυσπιστίας των Ελλήνων στους ευρωπαϊκούς και κυρίως εγχώριους θεσμούς και τα όργανά τους είναι υψηλότερα σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η κάλυψη όμως των ευρωπαϊκών θεμάτων από τα ΜΜΕ (με εξαίρεση την τηλεόραση) θεωρείται αντικειμενική, χωρίς ωστόσο αυτό να κατορθώνει να μειώσει το σημαντικό έλλειμμα σε μια ολοκληρωμένη ενημέρωση, όπως δηλώνουν οι ερωτηθέντες. Γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε έλλειμμα γνώσεων σχετικά με τα δικαιώματα των Ελλήνων ως πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Το μεταναστευτικό, η ανεργία, η κατάσταση της οικονομίας, το δημόσιο χρέος, αποτελούν τα σημαντικότερα προβλήματα της χώρας σύμφωνα με την έρευνα. Εντός αυτού του κοινωνικο­οικονομικού περιβάλλοντος, 1 στους 2 Έλληνες δηλώνουν απαισιόδοξοι για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ενωσης όπως και της χώρας τους, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους συμπολίτες τους, ενώ δεν βλέπουν πιθανότητες βελτίωσης εντός του 2020. Ωστόσο, οι Έλληνες είναι θερμοί υποστηρικτές της γοργής ανάπτυξης κοινών ευρωπαϊκών πολιτικών (κυρίως στα πεδία της ελεύθερης μετακίνησης πολιτών, της κοινής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, της ενεργειακής πολιτικής, της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής μετανάστευσης), και τοποθετούν την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις, τη Δημόσια Υγεία, την Εκπαίδευση και την Αγροτική Ανάπτυξη στις πρώτες θέσεις του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ενοχικό Δίκαιο Ειδικό Μέρος
Οικογενειακό Δίκαιο - Τρίτη έκδοση

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ / ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

send