logo-print

Έρευνες στα έμβρυα και in vitro γονιμοποίηση ηθικά και νομικά διλήμματα

15/03/2021

17/03/2021

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΚΟΥΤΕΛΗ

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΚΟΥΤΕΛΗ

Κλινικές δοκιμές φαρμάκων - Συμβάσεις ευθύνη και ειδικά ζητήματα Αστικού Δικαίου

Επιμέλεια: Θεοδώρα Δαλιάνη, Φοιτήτρια Νομικής Σχολής ΑΠΘ

Επιστήμονες στο Μεξικό διεξήγαγαν μια αμφιλεγόμενη έρευνα, η οποία περιλάμβανε την πληρωμή δώδεκα γυναικών με σκοπό να γονιμοποιηθούν τεχνητά σε μια κλινική, ώστε τα έμβρυά τους να αποσπαστούν από το σώμα τους και να αναλυθούν για ερευνητικούς σκοπούς.

Η έρευνά έδειξε ότι τα έμβρυα που δημιουργήθηκαν με αυτόν τον τρόπο φαίνονταν πιο υγιή γενετικά από ότι τα έμβρυα που δημιουργούνται με τον συνήθη τρόπο της in vitro γονιμοποίησης.

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του περιοδικού Human Reproduction1 , καταλήγει στο ότι αυτή η μέθοδος μπορεί να αποτελέσει μια πιο προσιτή οικονομικά και εύκολη εναλλακτική για τα ζευγάρια που καταφεύγουν στην συνήθη in vitro γονιμοποίηση.

«Έχουμε πλέον μια μέθοδο η οποία μπορεί να παράγει έμβρυα καλύτερης ποιότητας και υγείας από ότι η in vitro γονιμοποίηση» αναφέρει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της έρευνας γενετιστής Santiago Munne.

Ωστόσο πολλοί είναι εκείνοι που απορρίπτουν την νέα αυτή μέθοδο ως ανήθικη και ασύμβατη με θεμελιώδεις δικαιικές έννοιες. «Αυτό που πραγματικά κάνει η μέθοδος αυτή είναι» σύμφωνα με την βιοηθικολόγο Laurie Zoloth «να χρησιμοποιεί το σώμα της γυναίκας σαν το μικρό πλαστικό δοχείο που χρησιμοποιείται από τους βιολόγους για τα εκάστοτε πειράματά τους. Και ακριβώς αυτό είναι που καθιστά αυτή τη μέθοδο τόσο ενοχλητικά και οφθαλμοφανώς ανήθικη».

Στις γυναίκες που συμμετείχαν στις έρευνες χορηγήθηκαν ενέσεις ορμονών προκειμένου να διεγερθούν οι ωοθήκες τους για να παράξουν ωάρια, μέθοδος η οποία εφαρμόζεται αρκετά στις δωρεές ωαρίων για γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας.

Όμως, αντί τα ωάρια να εξαχθούν με ειδικές βελόνες από τις ωοθήκες τους και να γονιμοποιηθούν στο εργαστήριο-όπως συμβαίνει κατά κανόνα στις in vitro γονιμοποιήσεις- οι γυναίκες της έρευνας γονιμοποιήθηκαν κανονικά με σπέρμα. Τέσσερεις με έξι μέρες αργότερα, υπέστησαν μία διαδικασία γνωστή ως «πλύση», η οποία περιλάμβανε τη χρήση μιας ειδικής συσκευής που αποσπούσε από τη μήτρα τους τα έμβρυα.

Οι ερευνητές στην συνέχεια ανέλυσαν τα έμβρυα και τα συνέκριναν με αυτά που παράχθηκαν από είκοσι γυναίκες που υπεβλήθησαν σε in vitro γονιμοποίηση. Και τα δύο ήταν όμοια γενετικά, ωστόσο αυτά που δημιουργήθηκαν με τη μέθοδο της «πλύσης» ήταν ελαφρώς πιο υγιή.

«Οι γυναίκες πληρώθηκαν γύρω στα 1,400 δολάρια, ποσό πολύ μεγαλύτερο από δύο μέσους μισθούς στη συγκεκριμένη περιοχή, πράγμα το οποίο προκαλεί τεράστια αμφιβολία για το κίνητρο της συμμετοχής τους στην έρευνα αυτή» αναφέρει η Zoloth.

Επίσης οι ενέσεις ορμονών στις οποίες υποβλήθηκαν οι εθελόντριες ήταν ιδιαίτερα ριψοκίνδυνες για την υγεία τους αλλά και κάποιες από αυτές οδηγήθηκαν σε χειρουργικές ή χημικές εκτρώσεις όταν παρατηρήθηκε ότι τα έμβρυα δεν αφαιρέθηκαν επιτυχώς από το σώμα τους.

O Munne φυσικά και υπερασπίζεται την έρευνα λέγοντας ότι οι γυναίκες ήταν πλήρως ενημερωμένες για τη διαδικασία και τους κινδύνους αυτής. Εξάλλου ο κύριος σκοπός της έρευνας ήταν σύμφωνα με τον επικεφαλής να βοηθήσουν τα ζευγάρια που έχουν γονίδια για ορισμένες κληρονομικές ασθένειες, όπως η μεσογειακή αναιμία ή η κυστική ίνωση, να αποκτήσουν υγιή μωρά διαλέγοντας απλώς τα υγιή έμβρυα και με έναν πιο οικονομικό τρόπο από την πολυδάπανη in vitro γονιμοποίηση.

Εύλογα η προσέγγιση αυτή εγείρει χωρίς αμφιβολίες ηθικά διλήμματα αναφορικά με την επέμβαση του ανθρώπου σε ένα τόσο ευαίσθητο στάδιο και ουσιαστικά τη δυνατότητά του να επιλέγει από έναν αριθμό εμβρύων αυτό που του αρέσει. Και φυσικά κάτι τέτοιο τολμώ να πω ότι θα μπορούσε να είναι θεμιτό όταν πρόκειται για σοβαρότατες ασθένειες και κάτω από πολύ εξαιρετικές και αυστηρές προϋποθέσεις(αναλόγως με το ΑΚ 1455 που η επιλογή φύλου είναι κατ’εξαίρεση επιτρεπτή όταν πρόκειται να αποφευχθεί σοβαρή νόσος). Ωστόσο θα πρέπει να υπάρχει μια πρόβλεψη που να καθορίζει το πότε ξεπερνάται το όριο αυτό, πότε η επιλογή του εμβρύου γίνεται όντως για τους σοβαρούς αυτούς κληρονομικούς λόγους, ποιο είναι το κίνητρο που ωθεί τις γυναίκες αυτές να συμμετάσχουν σε μια τέτοια έρευνα και πότε παραβιάζεται το δικαίωμα του αυτοκαθορισμού, της αξιοπρέπειας και της προσωπικότητάς της.

ΠΗΓΕΣ

Hellenic Republic National Bioethics Commission . (n.d.). Retrieved from http://www.bioethics.gr/index.php/en/arxeio?limitstart=0

NPR . (n.d.). Retrieved from National Public Radio : https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/01/15/796018096/embryo-re...

https://academic.oup.com/humrep/article/35/1/70/5678546

Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα - 5η έκδοση καλλιτεχνικό

ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ & ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ / ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Η έναρξη της εκτέλεσης κατά τον ΚΠολΔ