Ευθύνη Δήμου για τραυματισμό ανηλίκου σε παιδική χαρά - Αποζημίωση για ηθική βλάβη

Με απόφασή του το Τριμελές Διοικητικό Εφετείο Πατρών (ΤρΔΕφΠατρών 471/2018) επικύρωσε απόφαση, με την οποία ο Δήμος Πύργου θα πρέπει να καταβάλει χρηματική ικανοποίηση για την ηθική βλάβη ανηλίκου, ο οποίος τραυματίστηκε σε παιδική χαρά από φθαρμένο παιχνίδι (τσουλήθρα).

Σύμφωνα με το δικαστήριο, αποκλειστική ευθύνη για τον τραυματισμό του ανηλίκου φέρει ο εναγόμενος Δήμος, καθώς τα όργανά του δεν έλαβαν όλα τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα προς αποτροπή ατυχημάτων.

Παράλληλα, το δικαστηριο απέρριψε την ένσταση του Δήμου περί αποκλειστικής υπαιτιότητας ή συνυπαιτιότητας της μητέρας, δεχόμενο ότι αυτή επέδειξε τη δέουσα επιμέλεια και προσοχή που απαιτείται.

Το Δικαστήριο, εκτιμώντας, μεταξύ άλλων, τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη το ατύχημα, την ηλικία του τραυματία, την ψυχική και σωματική ταλαιπωρία που υπέστη και την επιρροή που άσκησε ο τραυματισμός του στην ψυχική του υγεία, έκρινε ότι το ποσό των 8.000 ευρώ που του επιδικάσθηκε ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική του βλάβη του είναι εύλογο.

Απόσπασμα της απόφασης

8. Επειδή, από τις ένορκες βεβαιώσεις των ..., οι οποίες νομίμως συνεκτιμήθηκαν από το πρωτόδικο δικαστήριο, δεδομένου ότι κατά το άρθρο 184 παρ. 1 του Κ. Διοικ. Δικ. οι μάρτυρες καταθέτουν όχι μόνο για πραγματικά γεγονότα που αντιλήφθηκαν με τις δικές τους αισθήσεις, αλλά και για αυτά που γνωρίζουν από διηγήσεις άλλων, δηλώνοντας το πρόσωπο από το οποίο τα πληροφορήθηκαν, σε συνδυασμό με τις προσκομισθείσες φωτογραφίες, οι οποίες δεν αμφισβητείται σαφώς από τον εκκαλούντα Δήμο ότι απεικονίζουν την παιδική χαρά Κ και στις οποίες η σιδερένια σκάλα της τσουλήθρας παρουσιάζεται φθαρμένη και σκουριασμένη με το αριστερό κάγκελο αυτής να απολήγει σε λόγχη, αλλά και σε συνδυασμό με το είδος και το σημείο τραυματισμού του εφεσίβλητου, αποδεικνύεται ότι ο τελευταίος τραυματίσθηκε κατά τη χρήση της συγκεκριμένης τσουλήθρας. Δεν είναι δε δυνατόν να συναχθεί τεκμήριο περί του αντιθέτου από μόνο το γεγονός ότι η μητέρα του εφεσίβλητου δεν υπέβαλε μήνυση κατά του Δημάρχου Πύργου ή κατά άλλου δημοτικού οργάνου όπως κατά του δημοτικού συμβούλου …., στον οποίο φαίνεται να είχε ανατεθεί κατά τον κρίσιμο χρόνο η εποπτεία της ομαλής λειτουργίας των παιδικών χαρών (βλ. την 141 Δ/26.2.2007 απόφαση του Δημάρχου Πύργου που προσκομίσθηκε από την ενάγουσα πρωτοδίκως). Εξάλλου, κατά τα άρθρα 151 και 159 του Κ. Διοικ. Δικ., το πρωτόδικο δικαστήριο είχε ευχέρεια και όχι υποχρέωση να διατάξει συμπληρωματική απόδειξη και πραγματογνωμοσύνη, η οποία, ενόψει της επάρκειας των στοιχείων που προσκομίσθηκαν σχετικά με την επικινδυνότητα της τσουλήθρας, ορθώς δεν κρίθηκε αναγκαία (ΣτΕ 432/2018, 2598/2015).

Περαιτέρω, η ένσταση του εκκαλούντος Δήμου περί αποκλειστικής υπαιτιότητας, άλλως συνυπαιτιότητας του ανηλίκου κατά 80% στην επέλευση του ατυχήματος, δεν αφορούσε κατ' ουσίαν οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά του ανηλίκου, η οποία, άλλωστε, δεν θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί από μόνη τη χρήση της τσουλήθρας, στην οποία υπήρχε ελεύθερη πρόσβαση και την επικινδυνότητα της οποίας δεν θα μπορούσε να αντιληφθεί κατ' εκτίμηση της ηλικίας και της ωριμότητάς του (βλ. ΣτΕ 2529/2002 σκ.5, Διοικ. Εφετ. Πειραιώς 870/2014), αλλά αφορούσε την υπαιτιότητα της μητέρας του λόγω της παραμέλησης άσκησης εποπτείας επ' αυτού. Και ναι μεν αναφέρεται εσφαλμένως στην εκκαλούμενη απόφαση ότι η μητέρα του εφεσίβλητου τον συνόδευε στην παιδική χαρά, αφού η ίδια δεν ισχυρίσθηκε με την αγωγή της κάτι τέτοιο, αντιθέτως δε με το κατατεθέν στις 25.1.2013 υπόμνημά της αντέκρουσε ότι «το τέκνο της κατευθύνθηκε και αποπειράθηκε να χρησιμοποιήσει τα παιχνίδια μιας λειτουργούσας παιδικής χαράς την οποία ουδείς μπορούσε να φαντασθεί ότι η ανευθυνότητα των οργάνων του Δήμου θα είχε καταστήσει φονική παγίδα», καθώς και ότι «εποπτεία του τέκνου δεν σημαίνει σφιχτό εναγκαλισμό αυτού και αστυνόμευση σε κάθε βήμα του», αλλά η προαναφερόμενη ένσταση, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 4, ήταν απορριπτέα ως απαράδεκτη.

Ειδικότερα, εφόσον την αγωγή προς αποκατάσταση της ηθικής του βλάβης άσκησε ο ίδιος ο εφεσίβλητος, εκπροσωπούμενος, βεβαίως, λόγω της ανικανότητας αυτού να είναι ιδίω ονόματι διάδικος, από την ασκούσα αποκλειστικώς την γονική επ' αυτού μέριμνα μητέρα του και όχι η τελευταία, ιδίω αυτής ονόματι, προς ανόρθωση της ζημίας που επήλθε σε αυτήν ατομικώς, δεν ήταν δυνατή η προβολή κατά του ιδίου του εφεσίβλητου ένστασης περί αποκλειστικής υπαιτιότητας ή συνυπαιτιότητας της μητέρας του, λόγω της τυχόν, κατ' άρθρο 923 Α.Κ., παραμέλησης άσκησης εποπτείας επ' αυτού, διότι δεν πρόκειται για συντρέχον πταίσμα του εποπτευόμενου ανηλίκου, αλλά του νομίμου αντιπροσώπου του προς τον οποίο και απευθύνονται οι επιτακτικοί κανόνες δικαίου (βλ. ΣτΕ 740/2001). Εν πάση περιπτώσει, η εν λόγω ένσταση ήταν απορριπτέα και ως αβάσιμη διότι υπερβαίνει το προσήκον μέτρο επιμέλειας η απαίτηση να συνοδεύει τον 13χρονο ανήλικο η μητέρα του σε μία παιδική χαρά, στην οποία ο εκκαλών Δήμος δεν είχε απαγορεύσει την πρόσβαση και στην οποία κατά το χρόνο του ατυχήματος έπαιζαν και άλλοι ανήλικοι, δίνοντας έτσι την εντύπωση της καλής λειτουργίας της, ενώ ο Δήμος, ενόψει των προαναφερομένων αρμοδιοτήτων του, είχε την υποχρέωση που επιβάλλεται από την καλή πίστη και την κρατούσα κοινωνική αντίληψη να λάβει με τα αρμόδια όργανά του τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των παιδιών από τον κίνδυνο που δημιουργούσε για αυτά η ύπαρξη της ανωτέρω τσουλήθρας στην παιδική χαρά και η παράλειψη της υποχρέωσής του αυτής συνδέεται αιτιωδώς με το ζημιογόνο αποτέλεσμα, δηλαδή τον τραυματισμό του ανηλίκου (πρβλ. ΣτΕ 1398/2013).

Τέλος, η αμφισβήτηση από τον εκκαλούντα Δήμο της μονιμότητας της βλάβης της υγείας του εφεσίβλητου αφορά προδήλως το ύψος της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης που του επιδικάσθηκε, κατ' εφαρμογή του άρθρου 932 του Α.Κ., δεδομένου ότι δεν επιδικάσθηκε σε αυτόν αποζημίωση κατά το άρθρο 931 του Α.Κ., το οποίο και αλυσιτελώς επικαλείται ο Δήμος με το κατατεθέν στις 6.12.2016 υπόμνημά του, προβάλλοντας μάλιστα ορθώς ότι στο άρθρο αυτό θεμελιώνεται αυτοτελής αξίωση για αποζημίωση (βλ. ΣτΕ 324, 1906/2015, 877/2013).

Το πρωτόδικο δικαστήριο για τον προσδιορισμό της χρηματικής ικανοποίησης του εφεσίβλητου έλαβε υπόψη, μεταξύ άλλων, «τη μόνιμη δυσμορφία του αριστερού του αγκώνα», μολονότι, σύμφωνα με την από 28.5.2012 γνωμάτευση του ιδιώτη πλαστικού χειρουργού …, η δυσμορφία αυτή, η οποία και προκαλεί κινητικά προβλήματα, είναι δυνατόν να αποκατασταθεί. Ωστόσο, το Δικαστήριο, εκτιμώντας τις συνθήκες υπό τις οποίες συνέβη το ατύχημα, την νεαρή ηλικία του εφεσίβλητου κατά το χρόνο του ατυχήματος, την ψυχική και σωματική ταλαιπωρία που υπέστη από τη χειρουργική και λοιπές επεμβάσεις για την αποκατάσταση του τραύματός του και την επιρροή που άσκησε ο τραυματισμός του στην ψυχική του υγεία, καθόσον για ένα διάστημα στερήθηκε αυτά που απολαμβάνουν τα παιδιά της αντίστοιχης ηλικίας (παιχνίδια, διάφορες αθλητικές δραστηριότητες κ.λπ.), κρίνει ότι το ποσό των 8.000,00 ευρώ που του επιδικάσθηκε ως χρηματική ικανοποίηση για την ηθική του βλάβη του είναι εύλογο. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, ορθώς με την εκκαλούμενη απόφαση, έστω και με διαφορετικές εν μέρει αιτιολογίες, έγινε μερικά δεκτή η ένδικη αγωγή και η κρινόμενη έφεση, με την οποία υποστηρίζονται τα αντίθετα, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμη.

Δείτε αναλυτικά την απόφαση στην ΤΝΠ Ισοκράτης.