Κάμερες και drones σε τελωνεία: Τι αναφέρει η γνωμοδότηση της ΑΠΔΠΧ

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) διαβίβασε στην Αρχή σχέδιο διατάξεων αναφορικά με προτεινόμενη τροπολογία επί του άρθρου 3 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001), προκειμένου η Αρχή να γνωμοδοτήσει επ’ αυτών.

H εν λόγω τροπολογία προτείνεται προκειμένου να θεσπισθεί η κατάλληλη νομική βάση και κατ’ επέκταση η δυνατότητα εγκατάστασης και λειτουργίας συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή/και καταγραφή ήχου ή/και εικόνας σε τελωνειακό έδαφος.

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 51 και 55 του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων και του άρθρου 9 του ν. 4624/2019, η Αρχή έχει αρμοδιότητα να εποπτεύει την εφαρμογή των διατάξεων του ΓΚΠΔ, του νόμου αυτού και άλλων ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.

Η Αρχή, μετά από εξέταση του ανωτέρω σχεδίου διατάξεων από την άποψη της νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, εξέδωσε Γνωμοδότηση με παρατηρήσεις επί του σχεδίου διατάξεων – επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι για τη συγκεκριμένη περίπτωση τυγχάνει εφαρμογής τόσο ο ΓΚΠΔ όσο όμως και το Κεφάλαιο Δ’ του ν. 4624/2019, το οποίο ενσωματώνει στην εθνική έννομη τάξη την Οδηγία 2016/680 και εφαρμόζεται στην επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από δημόσιες αρχές που είναι αρμόδιες για την πρόληψη, διερεύνηση, ανίχνευση ή δίωξη ποινικών αδικημάτων ή την εκτέλεση ποινικών κυρώσεων.

Μεταξύ άλλων, η γνωμοδότηση αναφέρεται στη χρήση drones στο πλαίσιο της επιτήρησης. Ειδικότερα σημειώνεται:

v) To εδάφιο 4 στην προτεινόμενη διάταξη αναφέρει ότι νοούνται, ως συστήματα επιτήρησης, «τα συστήματα επιτήρησης ανεξαρτήτως των τεχνικών τους προδιαγραφών, εάν δηλαδή χρησιμοποιούν αναλογική ή ψηφιακή τεχνολογία, εάν διαθέτουν κάμερες σταθερές, περιστρεφόμενες ή κινητές, προσαρμοσμένες σε σταθερές βάσεις ή φορητές μεταφερόμενες από οχήματα κάθε είδους (εδάφους, θαλάσσης ή αέρος, επανδρωμένα ή μη) ή από φυσικά πρόσωπα, ή εάν χρησιμοποιείται οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρονική συσκευή ή ηλεκτρονικά συστήματα, όπως επίσης και ανεξαρτήτως του είδους της εικονοληψίας (συνεχούς ή ασυνεχούς)».

Όπως έχει ήδη κρίνει η Αρχή (βλ. Γνωμοδότηση 3/2020), η χρήση φορητών συστημάτων, ιδίως μη επανδρωμένων αεροσκαφών και φορητών καμερών, ενέχει υψηλούς κινδύνους για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των επιτηρούμενων φυσικών προσώπων και μάλιστα σε σχέση με τα άρθρα 8 ΕΣ∆Α και 7 και 8 ΧΘ∆ΕΕ.

Καθώς η τεχνολογία προοδεύει εμφανίζονται μη σταθερά συστήματα με ολοένα και αυξανόμενες δυνατότητες επεξεργασίας, ενώ κάποια από αυτά ενσωματώνουν στα χαρακτηριστικά των καμερών που χρησιμοποιούν τεχνικές που μπορεί να εξασφαλίσουν, τουλάχιστον ως ένα βαθμό, τις αρχές της προστασίας των δεδομένων από τον σχεδιασμό και εξ ορισμού (όπως αυτές ορίζονται στο άρθρο 25 του ΓΚΠΔ αλλά και στο άρθρο 69 του ν. 4624/2019).

Το ΕΣΠΔ αναφέρει επίσης ότι όταν υπεύθυνος επεξεργασίας σκοπεύει να προμηθευθεί ένα εμπορικό σύστημα επιτήρησης, οφείλει να προδιαγράψει κατάλληλα τις απαιτήσεις σε σχέση με τις δύο ανωτέρω αρχές, κατά τη φάση αυτή.

Συνεπώς, προκύπτει ότι ειδικά σε σχέση με τις μη σταθερές κάμερες, οι συνέπειες της λειτουργίας των οποίων είναι δυσχερέστερο να προσδιοριστούν σε σχέση με τις σταθερές, σκόπιμο είναι να προβλεφθεί ότι η μελέτη εκτίμησης αντικτύπου αναφορικά με τη λειτουργία τους διενεργείται όχι μόνο πριν τη λειτουργία τους, αλλά και πριν την προμήθειά τους, ώστε να είναι σύμφωνη με τις αρχές της προστασίας των δεδομένων από τον σχεδιασμό κι εξ ορισμού.

Δείτε αναλυτικά τη γνωμοδότηση στο dpa.gr