Κάμερες: Πρόστιμο 15.000 σε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο για βιντεοσκόπηση χώρων (ΑΠΔΠΧ 50/2022)

Πρόστιμο ύψους 15.000 ευρώ επέβαλλε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο, λόγω της λειτουργίας συστήματος βιντεοεπιτήρησης στους χώρους του (απόφαση 50/2022).

Η Αρχή έκρινε ότι το σύστημα βιντεοεπιτήρησης δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις νομιμότητας και έδωσε εντολή στον υπεύθυνο επεξεργασίας να απεγκαταστήσει τις κάμερες και να ενημερώσει εγγράφως την Αρχή σχετικά.

Η Αρχή έχει εκδώσει για το ζήτημα της χρήσης συστημάτων βιντεοεπιτήρησης για το σκοπό της προστασίας προσώπων και αγαθών την υπ’ αριθμ. 1/2011 Οδηγία, οι διατάξεις της οποίας πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ και του Ν. 4624/2019, με τον οποίο ορίζονται μέτρα εφαρμογής του ΓΚΠΔ. Τούτο ισχύει ιδίως για τις υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας.

Προκειμένου να κριθεί η νομιμότητα της εγκατάστασης και λειτουργίας του συστήματος βιντεοεπιτήρησης πρέπει να πληρούνται σωρευτικά οι προϋποθέσεις των άρθρων 5 και 6 παρ. 1 ΓΚΠΔ και θα πρέπει, σε προηγούμενο χρόνο της εγκατάστασης και λειτουργίας του συστήματος, να τεκμηριωθεί εσωτερικά η νομιμότητα της επεξεργασίας και, μάλιστα, κατά τον προσδιορισμό του σκοπού της επεξεργασίας ενδέχεται να χρειαστεί σχετική αξιολόγηση για κάθε κάμερα ξεχωριστά, ανάλογα με το σημείο τοποθέτησής της.

Εν προκειμένω, η Αρχή, στο πλαίσιο εξέτασης καταγγελίας που υποβλήθηκε από εκπαιδευτικό – πρώην εργαζόμενη στο εν λόγω ιδιωτικό εκπαιδευτήριο, διαπίστωσε ότι για τη συγκεκριμένη επεξεργασία δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 18 της Οδηγίας 1/2011, αφού το σύστημα είναι ενεργό τις ώρες που το σχολείο λειτουργεί, σε χώρους όπου κινούνται εργαζόμενοι και μαθητές, παραβιάζοντας κατά τον τρόπο αυτό την αρχή του περιορισμού του σκοπού.

Περαιτέρω, η απόφαση για την λειτουργία του συστήματος δεν είχε ληφθεί σύμφωνα με το άρθρο 5 της Οδηγίας 1/2011, ούτε είχε τεκμηριωθεί με άλλο τρόπο το επικαλούμενο υπέρτερο έννομο συμφέρον του υπεύθυνου επεξεργασίας, δηλαδή ότι η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τους σκοπούς των έννομων συμφερόντων που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή τρίτος, εκτός εάν έναντι των συμφερόντων αυτών υπερισχύει το συμφέρον ή τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες του υποκειμένου των δεδομένων που επιβάλλουν την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως εάν το υποκείμενο των δεδομένων είναι παιδί (άρθρο 6 παρ. 1 εδ. στ) του ΓΚΠΔ).

Μεταξύ άλλων, η Αρχή έκρινε ότι η ενημέρωση των γονέων και των εργαζομένων σχετικά με τη λειτουργία του συστήματος υπήρξε ελλιπής, διότι, κατά δήλωση του υπευθύνου επεξεργασίας, γινόταν προφορικά.

Κατόπιν των ανωτέρω, επιβλήθηκε στο καταγγελλόμενο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο διοικητικό χρηματικό πρόστιμο για τις διαπιστωθείσες παραβιάσεις των άρθρων 5 παρ. 1(α), 5 παρ. 1(β) και 5 παρ. 2, και των άρθρων 6, 12, 13, 30 του ΓΚΠΔ.

Απόσπασμα απόφασης

Η Αρχή έχει εκδώσει για το ζήτημα της χρήσης συστημάτων βιντεοεπιτήρησης για το σκοπό της προστασίας προσώπων και αγαθών την υπ’ αριθμ. 1/2011 Οδηγία, οι διατάξεις της οποίας πρέπει να εφαρμόζονται σε συνδυασμό με τις διατάξεις του ΓΚΠΔ και του ν. 4624/2019, με τον οποίο ορίζονται μέτρα εφαρμογής του ΓΚΠΔ. Τούτο ισχύει ιδίως για τις υποχρεώσεις του υπευθύνου επεξεργασίας που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο Γ’ αυτής (άρθρα 10 έως 13 της Οδηγίας 1/2011).

Για παράδειγμα, οι υπεύθυνοι επεξεργασίας δεν έχουν πλέον υποχρέωση γνωστοποίησης της επεξεργασίας στην Αρχή , αλλά οφείλουν να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις του ΓΚΠΔ και να φροντίζουν για την ικανοποίηση των επαυξημένων δικαιωμάτων που προβλέπει ο ΓΚΠΔ. Στο άρθρο 18 της Οδηγίας 1/2011 για σχολεία και λοιπούς χώρους όπου δραστηριοποιούνται ανήλικοι προβλέπονται τα εξής: α. «(…)

1. Η ύπαρξη και μόνο καμερών σε σχολεία και άλλους χώρους όπου δραστηριοποιούνται ανήλικοι (όπως παιδικοί σταθμοί, οικοτροφεία, φροντιστήρια κλπ.) χρήζει ιδιαίτερης προσοχής, αφού δεν είναι εύκολο να αξιολογηθούν οι συνέπειες που μια τέτοια επεξεργασία μπορεί να έχει για την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας των ανηλίκων. Συγκεκριμένα, υπάρχει ο κίνδυνος να περιορισθεί η ανάπτυξη της έννοιας της ελευθερίας τους, εάν πιστέψουν από μικρή ηλικία ότι είναι φυσιολογικό να παρακολουθούνται μέσω καμερών (βλ. και Γνωμοδότηση 2/2009 της Ομάδας Εργασίας του Άρθρου 29, καθώς επίσης και την Απόφαση 77/2009 της Αρχής. (…)». β. «(…)

2. Το σύστημα βιντεοεπιτήρησης επιτρέπεται να λειτουργεί μόνο κατά τις ώρες που το σχολείο δεν λειτουργεί. Οι ώρες λειτουργίας του συστήματος πρέπει να αναγράφονται με σαφήνεια στις σχετικές ενημερωτικές πινακίδες, έτσι ώστε να γνωρίζουν πλήρως όλοι οι μαθητές και οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίας τους στο σχολείο/φροντιστήριο δεν παρακολουθούνται. (…)». γ. «(…)

3. Κατ’ εξαίρεση σε περιπτώσεις σχολικών εγκαταστάσεων μεγάλης έκτασης, όπου δεν είναι πρακτικός έλεγχος των απομακρυσμένων σημείων των εγκαταστάσεων με ηπιότερα μέσα (π.χ. φύλακες), είναι δυνατόν να επιτραπεί η λειτουργία των καμερών που εστιάζουν στα απομακρυσμένα σημεία και κατά τις ώρες λειτουργίας του σχολείου, μετά από έγκριση της Αρχής. δ. «(…)

5. Η απόφαση για την εγκατάσταση και τη λειτουργία του συστήματος πρέπει να λαμβάνεται από το αρμόδιο όργανο για τη διοίκηση του σχολείου, αφού ληφθεί υπόψη η γνώμη των εκπροσώπων του διδακτικού προσωπικού, του συλλόγου γονέων και των μαθητικών συλλόγων όπου υπάρχουν (…)».

Πρακτικά, η Αρχή, έχει παράσχει ειδική καθοδήγηση προς τους υπεύθυνους επεξεργασίας οι οποίοι σχεδιάζουν να χρησιμοποιήσουν συστήματα βιντεοεπιτήρησης σε σχολεία, η οποία, εφόσον ακολουθηθεί, εξασφαλίζει την τήρηση των προϋποθέσεων των άρθρων 5 και 6 παρ. 1 ΓΚΠΔ, όπως εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη.

Δείτε ολόκληρη την απόφαση της Αρχής στο dpa.gr.