Καταχώρηση στοιχείων αστικής κατάστασης παιδιών με έναν γονέα (ΣτΠ)

Ο Συνήγορος του Πολίτη έλαβε αναφορές πολιτών σχετικά µε πρόβληµα που παρατηρείται κατά την καταχώρηση σε έγγραφα αστικής κατάστασης στοιχείων γονέων παιδιών που υιοθετήθηκαν ή αποκτήθηκαν µέσω παρένθετης µητρότητας από µόνο γονέα.

Συγκεκριµένα, στην περίπτωση υιοθεσίας από έναν γονέα, η ∆ιεύθυνση Αστικής και ∆ηµοτικής Κατάστασης του Υπουργείου Εσωτερικών απαιτούσε την αναγραφή και των στοιχείων του φυσικού γονέα του αντίθετου φύλου από αυτό του θετού, σε εφαρµογή σχετικής Γνωµοδότησης του ΝΣΚ (77/2004), αλλά κατά παράβαση των διατάξεων περί µυστικότητας της υιοθεσίας.

Στην περίπτωση απόκτησης τέκνου µέσω της διαδικασίας της παρένθετης µητρότητας από πατέρα µόνο, η ∆ιεύθυνση απαιτούσε την αναγραφή των στοιχείων της παρένθετης µητέρας, ως κατά νόµο µητέρας του τέκνου, επίσης σε εφαρµογή σχετικής Γνωµοδότησης του ΝΣΚ (261/2010), αλλά κατά παράβαση της βασικής αρχής της διαδικασίας αυτής, σύµφωνα µε την οποία η παρένθετη καθίσταται µητέρα του τέκνου, µόνο αν αυτό προήλθε από το γενετικό της υλικό παρά την αντίθετη πρόβλεψη του νόµου (και µετά από έκδοση σχετικής δικαστικής απόφασης).

Η διοίκηση, µε βάση τα παραπάνω, αρνούνταν να δεχθεί ότι σε αυτές τις περιπτώσεις τα παιδιά διαθέτουν έναν µόνο γονέα σύµφωνα µε το νόµο, του οποίου αποκλειστικά τα στοιχεία πρέπει να καταχωρηθούν στα έγγραφα αστικής κατάστασής τους. Ειδικά για την εγγραφή τέκνου που αποκτήθηκε µέσω παρένθετης µητρότητας, ο Συνήγορος ζήτησε τη συνδροµή της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, η οποία έχοντας την ίδια άποψη µε τον Συνήγορο, εισηγήθηκε προς τον Υπουργό Εσωτερικών τη νοµοθετική τακτοποίηση του θέµατος.

Επίσης, διαβίβασε εκθέσεις προς την αρµόδια Αρχή Προστασίας ∆εδοµένων Προσωπικού Χαρακτήρα, για την προστασία των προσωπικών δεδοµένων των παιδιών και των δύο περιπτώσεων, χωρίς να υπάρξει ανταπόκριση.

Καταληκτικά, ο Συνήγορος απευθύνθηκε στο Γραφείο του αρµόδιου Υπουργού Εσωτερικών και ζήτησε για τα παιδιά µε έναν µόνο γονέα από υιοθεσία ή διαδικασία παρένθετης µητρότητας: την κατοχύρωση της αρχικής καταγραφής των στοιχείων του ενός µόνο γονέα στα έγγραφα αστικοδηµοτικής κατάστασης και τη νοµοθέτηση της δυνατότητας λήψης -εφόσον το επιθυµούν- ονόµατος και επωνύµου γονέα του άλλου φύλου από αυτό του υπάρχοντα γονέα, κατά τις διαδικασίες των Ν∆ 2573/1953 και ΥΑ 91400/2961/2001, τις οποίες η αρµόδια ∆ιεύθυνση του Υπουργείου δεν εφάρµοζε µέχρι τότε αναλογικά σε αυτές τις υποθέσεις.

Το Υπουργείο αποδέχθηκε την πρόταση του Συνηγόρου κατά το µέρος που αφορά τα παιδιά που υιοθετούνται από έναν γονέα µόνο, µε τη ρύθµιση του άρ.249 παρ.8 ν.4555/2018, παραπέµποντας όµως στην έκδοση υπουργικής απόφασης για την πραγµατοποίηση των αναγκαίων τεχνικών προσαρµογών του ‘Μητρώου Πολιτών’ και την έναρξη ισχύος της διάταξης.

Η πρόταση κατά το µέρος που αφορά την πιο περιορισµένη, αλλά πάντως υπαρκτή περίπτωση των παιδιών που αποκτώνται από µόνο πατέρα, εκκρεµεί µέχρι σήµερα.