Παραβίαση δικαιώματος πρόσβασης πατέρα στα προσωπικά δεδομένα του τέκνου του (ΑΠΔΠΧ 28/2022)

Διοικητικό πρόστιμο 3.000 ευρώ επέβαλε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα σε παιδοψυχολόγο, μετά από καταγγελία πατέρα για μη ικανοποίηση του αιτήματος πρόσβασης στα δεδομένα του τέκνου του.

Το πρόστιμο δεν επιβλήθηκε για την παραβίαση των άρθρων 12 και 15 ΓΚΠΔ, για την οποία η Αρχή περιορίστηκε σε επίπληξη και εντολή συμμόρφωσης, αλλά για την παραβίαση του άρθρου 31 ΓΚΠΔ περί υποχρέωσης συνεργασίας με την Αρχή.

Ιστορικό

Η Αρχή δέχθηκε την καταγγελία πατέρα κατά παιδοψυχολόγου, η οποία «έχει αναλάβει από το έτος … την ψυχοθεραπεία του ανήλικου τέκνου του, Γ, μετά από αίτημα της μητέρας του ανήλικου, και χωρίς τη δική του συγκατάθεση», για τη μη ικανοποίηση αιτημάτων πρόσβασης που αυτός είχε υποβάλει. Όπως αναφέρεται στην απόφαση, ο πατέρας, με δύο αιτήματά του μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, «ζήτησε από την καταγγελλόμενη παιδοψυχολόγο να λάβει συγκεκριμένες πληροφορίες (ήτοι τον αριθμό των συνεδριών και τις ημερομηνίες που πραγματοποιήθηκαν, το είδος των συνεδριών, αντίγραφα των φορολογικών παραστατικών που εκδόθηκαν για τις ανωτέρω συνεδρίες, τα διεθνή παραδεκτά πρωτόκολλα και τις τεχνικές που ακολουθήθηκαν κατά τη διενέργεια των συνεντεύξεων) που περιλαμβάνονται στον φάκελο του ανήλικου τέκνου.»

Η Αρχή κάλεσε την καταγγελλόμενη να παράσχει διευκρινίσεις επί των καταγγελλομένων, ενώ ακολούθως ο πατέρας την ενημέρωσε ότι, σε απάντηση του εγγράφου της Αρχής, έλαβε από την παιδοψυχολόγο πλήθος φορολογικών παραστατικών, καθώς και μια βεβαίωση, από την οποία όμως δεν προέκυπτε «από τι πάσχει το τέκνο του, ώστε να χρήζει εντατικής ψυχολογικής παρακολούθησης». Τα εκ νέου υποβληθέντα αιτήματα του καταγγέλλοντος διαβιβάστηκαν και πάλι στην καταγγελλόμενη, με την Αρχή να την καλεί «να τοποθετηθεί εγγράφως επί των νεότερων αιτημάτων του καταγγέλλοντος».

Επτά μήνες μετά, ο καταγγέλλων επανήλθε με νεότερη συμπληρωματική αίτησή του προς την Αρχή, με την οποία την ενημέρωνε ότι «η καταγγελλόμενη δεν έχει ανταποκριθεί στο αίτημά του να πληροφορηθεί από τι πάσχει το τέκνο του και χρήζει τραυματοθεραπείας τόσα πολλά έτη, καθώς και ποια είναι τα επιστημονικά ευρήματα ώστε να χρειάζεται τεχνικές γνωσιακής και συμπεριφορικής θεραπείας». Και αυτή η αίτηση διαβιβάστηκε στην καταγγέλλουσα, με το διαβιβαστικό έγγραφο να της επισημαίνει πως, πέραν της υποχρέωσης ικανοποίησης του αιτήματος πρόσβασης, αυτή έχει και αυτοτελή υποχρέωση να συνεργάζεται με την Αρχή.

Εννέα μήνες μετά και τη διαβίβαση αυτή, ο καταγγέλλων ενημέρωσε την Αρχή πως ακόμη δεν έχει ενημερωθεί «από τι πάσχει το τέκνο του και χρήζει τραυματοθεραπείας τόσα πολλά έτη, ποια είναι τα επιστημονικά ευρήματα ώστε να χρειάζεται τεχνικές γνωσιακής και συμπεριφορικής θεραπείας».

Η απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων

Η Αρχή επανέλαβε την πάγια θέση της πως «ο ασκών τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου γονέας (άρ. 128 και 1510 ΑΚ) έχει καταρχήν ως νόμιμος εκπρόσωπός του το δικαίωμα πρόσβασης του άρθρου 15 ΓΚΠΔ στα στοιχεία που αναφέρονται στο ανήλικο τέκνο του, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από δικαστική απόφαση (πχ. απόφαση που ορίζει ως ασκούντα τη γονική μέριμνα τον άλλο γονέα)». Κατά τούτο, νομίμως ο καταγγέλλων άσκησε το δικαίωμα πρόσβασης του άρθρου 15 ΓΚΠΔ, «ζητώντας να λάβει επιβεβαίωση από την καταγγελλόμενη παιδοψυχολόγο για το κατά πόσον δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν στο ανήλικο τέκνο του υφίστανται επεξεργασία και, ακολούθως, να λάβει τις ζητηθείσες με το αίτημα αυτό πληροφορίες, ήτοι: α) τον ακριβή αριθμό συνεδριών που πραγματοποίησε με το ανήλικο τέκνο από τον … ως σήμερα, β) το είδος συνεδριών, γ) το περιεχόμενό τους, δ) τα επιστημονικά συμπεράσματα των συνεδριών καθώς και ε) αντίγραφα των φορολογικών παραστατικών που εκδόθηκαν για τις πραγματοποιηθείσες συνεδρίες».

Η παιδοψυχολόγος, μετά τη σχετική κλήση της Αρχής, απάντησε στον καταγγέλλοντα, η απάντησή της όμως κρίθηκε εκπρόθεσμη και πλημμελής, αφού δεν περιελάμβανε το στοιχ. δ’ του αιτήματος, ήτοι «τα επιστημονικά συμπεράσματα των συνεδριών». Περαιτέρω, η Αρχή έκρινε πως η καταγγελλόμενη όφειλε να έχει απαντήσει και επί του ερωτήματος «από τι πάσχει το τέκνο του και χρήζει τραυματοθεραπείας», το οποίο, μολονότι υποβλήθηκε οψίμως το πρώτον ενώπιον της Αρχής και όχι προς την ίδια, διαβιβάστηκε σε αυτήν από την Αρχή, «σε συνέχεια της εξεταζόμενης καταγγελίας για παραβίαση του δικαιώματος πρόσβασης», με την απόφαση να επισημαίνει πως «η καταγγελλόμενη παιδοψυχολόγος ουδόλως προβάλλει ούτε αποδεικνύει ότι το ως άνω οψίμως προβαλλόμενο αίτημα δεν περιέχεται σε σύστημα αρχειοθέτησης που τηρεί στο πλαίσιο της παροχής ψυχολογικής θεραπείας στο ανήλικο τέκνο του καταγγέλλοντος».

Επί της πληροφορίας αυτής, σχετικά με την πάθηση του τέκνου, η καταγγελλόμενη ισχυρίστηκε πως «ο καταγγέλλων έχει σε κάθε περίπτωση ενημερωθεί για τις οψίμως ζητηθείσες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του ανήλικου τέκνου του καταγγέλλοντος και την αιτία συνέχισης ψυχολογικής θεραπείας διά της δικαστικής οδού, στο πλαίσιο της μεταξύ τους εκκρεμούς έντονης δικαστικής διαμάχης». Ο ισχυρισμός αυτός δεν έγινε δεκτός από την Αρχή, η οποία επικαλούμενη την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ 561/2022, έκρινε ότι «η παροχή των οψίμως ζητηθεισών πληροφοριών στις αρμόδιες δικαστικές αρχές δεν δικαιολογεί τη μη συμμόρφωση του υπευθύνου επεξεργασίας στις αυτοτελείς του υποχρεώσεις που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο προστασίας δεδομένων και συνακόλουθα την αρμοδιότητα της Αρχής να επιληφθεί της καταγγελλόμενης παραβίασης δικαιώματος».

Με βάση τα ανωτέρω, η Αρχή διαπίστωσε πως «η καταγγελλόμενη παιδοψυχολόγος όφειλε σε ικανοποίηση του δικαιώματος πρόσβασης κατ’ άρθρο 15 ΓΚΠΔ να παράσχει στον καταγγέλλοντα την πληροφορία σχετικά με τα επιστημονικά συμπεράσματα των συνεδριών με το ανήλικο τέκνο του, καθώς τις οψίμως ζητηθείσες πληροφορίες αναφορικά με το τι πάσχει το τέκνο του και χρήζει τραυματοθεραπείας, η δε παράλειψη χορήγησης των ανωτέρω πληροφοριών συνιστά παραβίαση του ως άνω δικαιώματος πρόσβασης του καταγγέλλοντος πατέρα σε δεδομένα που αφορούν το ανήλικο τέκνο του». Επί της ως άνω παραβίασης των άρθρων 12 παρ.3 και 15 ΓΚΠΔ, η Αρχή απηύθυνε επίπληξη και έδωσε εντολή ικανοποίησης του αιτήματος πρόσβασης «στο μέρος που έχει ασκηθεί και δεν έχει ακόμα ικανοποιηθεί, ήτοι στην πληροφορία ποια είναι επιστημονικά συμπεράσματα των συνεδριών, καθώς και το οψίμως υποβληθέν αίτημα από τι πάσχει το τέκνο του και χρήζει τραυματοθεραπείας».

Αυστηρότερη υπήρξε η στάση της Αρχής ως προς την παραβίαση της υποχρέωσης συνεργασίας του άρθρου 31 ΓΚΠΔ. Όπως επισημαίνεται στην απόφαση, «η καταγγελλόμενη παιδοψυχολόγος παρέλειψε να ανταποκριθεί στα σχετικά αιτήματα της Αρχής που υπεβλήθησαν με τα υπ’ αρ. πρωτ. Γ/ΕΞ/4164-1/09.07.2020, Γ/ΕΞ/4164-2/13.10.2020 και Γ/ΕΞΕ/1599/28.06.2021 έγγραφα, ακόμα και όταν με το προαναφερόμενο υπ’ αρ. Γ/ΕΞΕ/1599/28.06.2021 έγγραφο, παράλληλα με το υποβληθέν αίτημα της Αρχής, ρητά ενημερώθηκε για την αυτοτελή υποχρέωση συνεργασίας με την Αρχή». Για την κατ’ εξακολούθηση μη ανταπόκριση αυτή, η Αρχή επέβαλε διοικητικό πρόστιμο 3.000 ευρώ.