Προσφυγή - αγωγή δικηγόρου κατά ΕΦΚΑ - Κατάργηση διατάξεων για καταβολή εισφορών μέσω επικόλλησης ενσήμων και εισφοράς για την προαγωγή σε δικηγόρο στο Εφετείο και στον Άρειο Πάγο

Προσφυγή-αγωγή δικηγόρου κατά Ε.Φ.Κ.Α.

Με τις διατάξεις του άρθρου 39 παρ.10 του ν.4387/2016 καταργούνται από 1.7.2016 οι διατάξεις του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960, με τις οποίες προβλεπόταν η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Ε.Τ.Α.Α.-Τ.Α.Ν. μέσω της επικόλλησης ενσήμων από τους ασφαλισμένους του, μεταξύ των οποίων και από τους δικηγόρους.

Κατάργηση από την ίδια ημερομηνία και της προβλεπόμενης στην περ. θ’ της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960 εισφοράς υπέρ του Ε.Τ.Α.Α. -Τ.Α.Ν. για την προαγωγή σε δικηγόρο στο Εφετείο και στον Άρειο Πάγο. Έννοια ερμηνευτικής εγκυκλίου.

ΔΠΑ 7032/2020, 10ο Τμήμα 

Με τις διατάξεις του άρθρου 39 παρ.10 του ν.4387/2016, προβλέφθηκε από 1.7.2016 η κατάργηση, μεταξύ άλλων, των διατάξεων του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960, με τις οποίες προβλεπόταν η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Ε.Τ.Α.Α. -Τ.Α.Ν. μέσω της επικόλλησης ενσήμων από τους ασφαλισμένους του, μεταξύ των οποίων και από τους δικηγόρους. Συνεπώς, σύμφωνα με την ανωτέρω ρύθμιση από την ως άνω ημερομηνία καταργήθηκε και για τους δικηγόρους η υποχρέωση καταβολής εισφορών, όπως αυτή ρυθμιζόταν στο εδ. γ’ περ.1 της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960, μέσω της επικόλλησης στο ασφαλιστικό βιβλιάριο των αποκομμάτων των ενσήμων του Ταμείου, κατά τις ειδικότερες διακρίσεις που προβλέπονταν στην διάταξη αυτή.

Ενόψει τούτου, θα πρέπει να γίνει δεκτό, για την ταυτότητα του νομικού λόγου, ότι από την ίδια ως άνω ημερομηνία καταργήθηκε και η προβλεπόμενη στην περ. θ’ της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960 εισφορά, που καταβάλλεται για την προαγωγή δικηγόρου στο Εφετείο και στον Άρειο Πάγο ή απευθείας στον Άρειο Πάγο, δοθέντος ότι η εισφορά αυτή υπολογίζεται, σύμφωνα με την ως άνω διάταξη, με βάση το ποσό πέντε (5), δέκα (10) και δεκαπέντε (15), αντίστοιχα, ατομικών εισφορών δικηγόρου, κατά το χρόνο της υποβολής της αίτησης για προαγωγή, οι οποίες (ατομικές εισφορές), όμως, υπολογίζονταν για τους δικηγόρους, σύμφωνα με τις καταργηθείσες, κατά τα ανωτέρω εισφορές του εδ. γ’ περ.1 της παρ.1 του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960, μέσω της επικόλλησης ενσήμων.

Προσφυγή-αγωγή δικηγόρου, με την οποία ζητεί την ακύρωση της απάντησης της Αναπληρώτριας Διευθύντριας του Τμήματος Εισφορών Αμίσθων της Διεύθυνσης Ασφάλισης του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ε.Φ.Κ.Α., με την οποία απερρίφθη αίτησή της περί επιστροφής της εισφοράς, την οποία κατέβαλε για την προαγωγή της σε δικηγόρο στο Εφετείο Αθηνών, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της περιπτώσεως θ’ του άρθρου 10 του ν.δ/τος 4114/1960 και την επιστροφή του ποσού, που καταβλήθηκε μη νομίμως για την ως άνω αιτία, άλλως κατά τις διατάξεις περί αδικαιολογήτου πλουτισμού. Η ως άνω δικηγόρος προήχθη στις 07.09.2016 σε δικηγόρο στο Εφετείο, κατόπιν υποβολής στις 30.08.2016 σχετικής αιτήσεως προς τον ΔΣΑ, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 28 παρ. 3 του ν.4194/2013, έχοντας καταθέσει, μεταξύ των λοιπών δικαιολογητικών, που ήταν αναγκαία για την απόδειξη της συμπλήρωσης ευδόκιμης τετραετούς άσκησης του λειτουργήματος και την προβλεπόμενη στο άρθρο 10 παρ.1 περ. θ’ του ν.δ/τος 4114/1960 εισφορά υπέρ του Ε.Τ.Α.Α. - Τ.Α.Ν. και ήδη Ε.Φ.Κ.Α. Ακολούθως, κυκλοφόρησε η υπ’ αριθμ. Φ. 80000/οικ. 61327/1484/30.12.2016 εγκύκλιος του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, υπό τον τίτλο «Καθορισμός ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών από 1/1/2017 - Εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 39, 40 και 98 του ν.4387/2016». Στο άρθρο μόνο της εν λόγω εγκυκλίου και ειδικότερα, στην ενότητα Β’ που φέρει τον τίτλο «Εισφορές αυτοαπασχολούμενων προερχόμενων από το ΕΤΑΑ» αναφέρεται ως περίπτωση  «4. Η κατάργηση λοιπών ασφαλιστικών εισφορών του Τομέα Ασφάλισης Νομικών και του ΤΣΑΥ».

Συγκεκριμένα, στην εν λόγω περίπτωση 4 αναφέρεται ότι «Σύμφωνα με την παρ. 10 του άρθρου 39, από 1/7/2016 καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.Δ. 4114/1960, όπως ισχύουν, που προβλέπουν την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του ΕΤΑΑ μέσω της επικόλλησης ενσήμων από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, δικαστικούς επιμελητές και υποθηκοφύλακες, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από συμβολαιογράφους επί των δικαιωμάτων τους από τη σύνταξη συμβολαίων και πράξεων. Όσον αφορά στις προβλεπόμενες από το άρθρο 10 του Ν.Δ. 4114/1960 ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από τους ασφαλισμένους του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ε.Τ.Α.Α. για το διορισμό τους σε έμμισθη υπηρεσία ή σε θέση άμισθου ασφαλισμένου ή για την προαγωγή δικηγόρου στο Εφετείο ή τον Άρειο Πάγο (παρ. 1 εδάφιο δ, ζ και θ αντίστοιχα), οι εν λόγω εισφορές καταργούνται από 1/1/2017 και την εισαγωγή του νέου τρόπου καθορισμού των ασφαλιστικών εισφορών των εν λόγω ασφαλισμένων βάσει των άρθρων 38 και 39 του ν.4387/2016…..».

Κατόπιν της εκδόσεως της εγκυκλίου η προσφεύγουσα- ενάγουσα υπέβαλε στο καθ’ου - εναγόμενο ν.π.δ.δ την …./2.06.2017 αίτηση, με την οποία ζήτησε την επιστροφή του ποσού, που είχε καταβάλει ως εισφορά κατ’ άρθρο 10 παρ.1 περ. θ’ του ν.δ/τος 4114/1960. Με την  προσβαλλόμενη …../08.06.2017 απάντηση της Αναπληρώτριας Διευθύντριας του Τμήματος Εισφορών Αμίσθων της Διεύθυνσης Ασφάλισης του Τομέα Ασφάλισης Νομικών του Ε.Φ.Κ.Α., απερρίφθη το ανωτέρω αίτημα με την αιτιολογία ότι σύμφωνα με το άρθρο 39 παρ.10 του ν.4387/2016 και την υπ’ αριθμ. Φ.80000/οικ61327/1484/30.12.2016 απόφαση, οι ασφαλιστικές εισφορές,  που καταβάλλονται από τους ασφαλισμένους του  Ε.Τ.Α.Α.-Τ.Α.Ν. για το διορισμό τους σε θέση άμισθου ασφαλισμένου ή την για την προαγωγή τους στο Εφετείο ή τον Άρειο Πάγο, κατ’ άρθρο 10 παρ.1 περ. ζ’ και θ’ του ν.δ/τος 4114/1960 καταργούνται από 1.1.2017.

Μη νομίμως και κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων, με την προσβαλλόμενη πράξη απερρίφθη το αίτημα της προσφεύγουσας-ενάγουσας περί επιστροφής της ανωτέρω εισφοράς ως αχρεωστήτως καταβληθείσας, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, κατά το χρόνο εκείνο, είχε καταργηθεί η σχετική υποχρέωση καταβολής της. Η κρίση δε αυτή του Δικαστηρίου δεν ανατρέπεται από την επίκληση στην προσβαλλόμενη πράξη, ως νομικής βάσης της υπ’ αριθμ. Φ.80000/ οικ61327 /1484/ 30.12.2016 απόφασης του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με την οποία προβλέπεται ότι οι εν λόγω εισφορές καταργούνται από 1.1.2017, δοθέντος ότι η ανωτέρω απόφαση αποτελεί ερμηνευτική εγκύκλιο, όσα δε ορίζονται σε εγκυκλίους, που δεν προβλέπονται, όμως, στο σχετικό νόμο επί του οποίου εκδίδονται, δεν επάγονται έννομες συνέπειες για τους διοικούμενους. Δέχεται την προσφυγή. Αναβάλλει ως προς την αγωγή.