Προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ): η προστασία αφορά και τη χρήση μεμονωμένων μη γεωγραφικών όρων;

Επιμέλεια: Γεώργιος Π. Κανέλλος

Με τη δημοσιευθείσα στις 4-12-2019 απόφασή του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφαίνεται ότι η προστασία της ονομασίας «Aceto Balsamico di Modena» δεν καταλαμβάνει τη χρήση των μη γεωγραφικών όρων της ονομασίας αυτής, όπως των όρων «aceto» και «balsamico».

Ειδικότερα, το ΔΕΕ διευκρινίζει ότι οι μη γεωγραφικοί όροι της εν λόγω προστατευόμενης γεωγραφικής ένδειξης, ήτοι οι λέξεις «aceto» και «balsamico», καθώς και ο συνδυασμός τους και οι μεταφράσεις τους, δεν τυγχάνουν της προστασίας αυτής, ιδίως δεδομένου ότι ο όρος «aceto» είναι κοινός όρος και ο όρος «balsamico» αποτελεί μια λέξη που χρησιμοποιείται ευρέως προκειμένου να περιγραφεί ένα ξίδι με γλυκόξινη γεύση.

Ιστορικό της υπόθεσης

Η ονομασία «Aceto Balsamico di Modena (ΠΓΕ)» (βαλσαμικό ξίδι της Modena, Ιταλία) έχει καταχωρισθεί από το 2009 στο μητρώο των προστατευόμενων ονομασιών προέλευσης (ΠΟΠ) και των προστατευόμενων γεωγραφικών ενδείξεων (ΠΓΕ).

Η Balema είναι γερμανική εταιρία που παρασκευάζει και εμπορεύεται προϊόντα με βάση το ξίδι από κρασιά της Βάδης (Γερμανία). Στις ετικέτες των εν λόγω προϊόντων χρησιμοποιεί τους όρους «balsamico» και «deutscher balsamico», οι οποίοι περιλαμβάνονται στη μνεία «Theo der Essigbrauer, Holzfassreifung, Deutscher balsamico traditionell, naturtrüb aus badischen Weinen» (Theo ο οξοποιός, ωρίμανση σε ξύλινα βαρέλια, γερμανικό παραδοσιακό Balsamico, φύσει θολό από κρασιά της Βάδης), ή «1. Deutsches Essig-Brauhaus, Premium, 1868, Balsamico, Rezeptur No. 3» (Πρώτη γερμανική οξοποιία, Premium, 1868, Balsamico, συνταγή υπ’ αριθμόν 3). 

Η Consorzio Tutela Aceto Balsamico di Modena, ομάδα παραγωγών προϊόντων που φέρουν την ονομασία «Aceto Balsamico di Modena (ΠΓΕ)», ζήτησε από την Balema να παύσει να χρησιμοποιεί τον όρο «balsamico». Η Balema, αντιδρώντας στο αίτημα αυτό, άσκησε αγωγή ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων, προκειμένου να αναγνωρισθεί το δικαίωμά της να χρησιμοποιεί τον συγκεκριμένο όρο για τα εν λόγω προϊόντα. 

Το Bundesgerichtshof (Ομοσπονδιακό Δικαστήριο, Γερμανία), ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η ένδικη διαφορά, ζητεί από το Δικαστήριο να κρίνει αν η προστασία της ονομασίας «Aceto Balsamico di Modena» που παρέχεται από τον κανονισμό για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων [κανονισμός (ΕΚ) 510/2006, για την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων και των ονομασιών προέλευσης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίμων] αφορά μόνο τη συγκεκριμένη συνολική ονομασία, δηλαδή την ονομασία «Aceto Balsamico di Modena», ή καταλαμβάνει και τη χρήση των μη γεωγραφικών όρων της ονομασίας αυτής, δηλαδή των όρων «aceto», «balsamico» και «aceto balsamico». 

Απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Με την απόφασή του αυτή, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προστασία της ονομασίας «Aceto Balsamico di Modena» δεν καταλαμβάνει τη χρήση των μεμονωμένων μη γεωγραφικών όρων της ονομασίας αυτής.

Το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι η καταχώριση της επίμαχης ΠΓΕ και η προστασία που απορρέει από την καταχώριση αυτή αφορούν την ονομασία «Aceto Balsamico di Modena» στο σύνολό της, δεδομένου ότι αυτή είναι η ονομασία που έχει αδιαμφισβήτητη φήμη στην εγχώρια αγορά καθώς και στις εξωτερικές αγορές. Αντιθέτως, οι μη γεωγραφικοί όροι της εν λόγω ΠΓΕ, ήτοι οι λέξεις «aceto» και «balsamico», καθώς και ο συνδυασμός τους και οι μεταφράσεις τους, δεν τυγχάνουν της προστασίας αυτής, ιδίως δεδομένου ότι ο όρος «aceto» είναι κοινός όρος και ο όρος «balsamico» αποτελεί μια λέξη που χρησιμοποιείται ευρέως προκειμένου να περιγραφεί ένα ξίδι με γλυκόξινη γεύση.

Το Δικαστήριο παρατηρεί, εξάλλου, ότι οι όροι «aceto» και «balsamico» εμφανίζονται στις καταχωρισμένες ΠΟΠ «Aceto balsamico tradizionale di Modena» και «Aceto balsamico tradizionale di Reggio Emilia» χωρίς η χρήση τους να θίγει την προστασία που παρέχεται στην επίμαχη ΠΓΕ. 

Γίνεται υπόμνηση ότι η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, κατά τον ίδιο τρόπο, τα άλλα εθνικά δικαστήρια που επιλαμβάνονται παρόμοιου προβλήματος.

Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA