Πρόστιμο 3.000 ευρώ σε φροντιστήριο για παραβάσεις του ΓΚΠΔ (ΑΠΔΠΧ 41/2024)

Διοικητικό πρόστιμο ύψους 3.000 ευρώ επέβαλε σε φροντιστήριο η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μετά από καταγγελία πατέρα για τη μη ικανοποίηση αιτήματος πρόσβασης που είχε ασκήσει για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου του. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως το μεγαλύτερο μέρος του συνολικού επιβληθέντος προστίμου δεν σχετίζεται με το αντικείμενο της καταγγελίας, αλλά με τη συμπεριφορά των εκπροσώπων του φροντιστηρίου απέναντι στην Αρχή και την άρνησή τους ακόμη και να παρασταθούν σε ακρόαση ενώπιόν της.

Ιστορικό

Ενώπιον της Αρχής Προστασίας Δεδομένων υποβλήθηκε καταγγελία πολίτη σε βάρος φροντιστηρίου, με τον καταγγέλλοντα να διαμαρτύρεται για τη μη ικανοποίηση αιτήματος που είχε ασκήσει για πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα του ανήλικου τέκνου του. Σύμφωνα με την καταγγελία, ο καταγγέλλων είχε – κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον ομόρρυθμο εταίρο της εταιρείας στην οποία ανήκε το φροντιστήριο – αποστείλει SMS, ζητώντας «τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών που έχουν εκδοθεί για τα μαθήματα που παρακολουθούσε στο φροντιστήριο του τελευταίου το ανήλικο τέκνο του».

Το αρχικό αίτημα δεν ικανοποιήθηκε και ο καταγγέλλων επανήλθε με νέα ηλεκτρονικά μηνύματα, ζητώντας «τα φορολογικά παραστατικά τόσο του έτους 2021 όσο και αυτά που εκδόθηκαν μέχρι και τον Δεκέμβριο του έτους 2022 καθώς επίσης και ενημέρωση για την εκπαιδευτική πορεία του ανήλικου τέκνου του». Σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα, παρά τις διαβεβαιώσεις του ομορρύθμου εταίρου περί πραγματοποιηθείσας αποστολής των ζητηθέντων στοιχείων, ο αιτών δεν είχε λάβει τίποτα.

Η Αρχή ζήτησε διευκρινίσεις από το καταγγελλόμενο φροντιστήριο ως προς την ανταπόκρισή του στα αιτήματα πρόσβασης που είχαν υποβληθεί και ως προς τα στοιχεία στα οποία είχαν εκδοθεί τα ζητηθέντα παραστατικά, ενώ ζήτησε και την αποστολή όλων των σχετικών εγγράφων.

Το φροντιστήριο δεν απάντησε σε κανένα από τα ερωτήματα της Αρχής. Με την απάντησή του, το καταγγελλόμενο περιορίστηκε στο να αναφέρει πως «ο γιος του καταγγέλλοντος δεν παρακολούθησε μαθήματα κατά το ακαδημαϊκό έτος 2022-2023 και ως εκ τούτου δεν συνεχίστηκε η συνεργασία με την πρώην σύζυγο του τελευταίου με την οποία και επικοινωνούσε το καταγγελλόμενο φροντιστήριο για την πρόοδο του ανηλίκου».

Η απάντηση αυτή δεν ικανοποίησε, όπως ήταν αναμενόμενο, την εποπτική αρχή, η οποία επανήλθε με νέο έγγραφό της και ζήτησε άμεσα την παροχή των διευκρινίσεων που είχαν ζητηθεί, υπενθυμίζοντας παράλληλα την υποχρέωση συνεργασίας που θεσπίζει το άρθρο 31 ΓΚΠΔ.

Το φροντιστήριο δεν ανταποκρίθηκε στο νέο αίτημα της Αρχής, ενώ σε σχετικό ηλεκτρονικό μήνυμα υπενθύμισης που του απεστάλη, περιορίστηκε στο να απαντήσει ότι «ΑΓΑΠΗΤΗ ΚΥΡΙΑ, ΕΧΩ ΗΔΗ ΣΤΕΙΛΕΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΘΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΕΣ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ». Αντίστοιχη υπήρξε και η ανταπόκριση του καταγγελλομένου στην κλήση του σε ακρόαση ενώπιον του Προέδρου της Αρχής, όπου παρά τη διαβεβαίωση του ομορρύθμου εταίρου του ότι θα παρασταθεί, τελικώς δεν παρέστη.

Διαβάστε επίσης: Πρόστιμο σε ιδιοκτήτρια φροντιστηρίου για μη ικανοποίηση δικαιώματος εναντίωσης και παράνομη επεξεργασία δεδομένων εργαζόμενης (ΑΠΔΠΧ 12/2022)

Η κρίση της Αρχής

Η Αρχή επανέλαβε την πάγια άποψή της για τα χαρακτηριστικά του δικαιώματος πρόσβασης του άρθρου 15 ΓΚΠΔ:

- δεν απαιτεί την επίκληση εννόμου συμφέροντος, αφού αυτό ενυπάρχει και αποτελεί βάση του δικαιώματος πρόσβασης

- δεν απαιτεί την επίκληση των λόγων για τους οποίους το υποκείμενο των δεδομένων επιθυμεί την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης

- η υποχρέωση ικανοποίησης του δικαιώματος είναι καθολική, αφορά δηλαδή όλες τις πληροφορίες που αφορούν στο υποκείμενο των δεδομένων

- η υποχρέωση ικανοποίησης δεν εξαρτάται από την επίκληση των λόγων άσκησης

- η ικανοποίηση του δικαιώματος δεν εξαρτάται από προηγούμενη κρίση του υπεύθυνου επεξεργασίας ως προς το αν δικαιολογείται ή όχι η άσκηση του δικαιώματος

- ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν απαλλάσσεται από την περί ενημερώσεως υποχρέωσή του έναντι του υποκειμένου των δεδομένων εκ μόνου του λόγου ότι το εκάστοτε επίμαχο δεδομένο δεν υπάρχει σε τηρούμενο από αυτόν αρχείο.

Περαιτέρω, η Αρχή επανέλαβε εκ νέου την πάγια κρίση της πως «ο ασκών τη γονική μέριμνα του ανήλικου τέκνου του (άρθρα 128 και 1510 ΑΚ) έχει καταρχήν ως νόμιμος εκπρόσωπός του το κατά το ανωτέρω άρθρο 15 δικαίωμα πρόσβασης στα στοιχεία που αναφέρονται στο ανήλικο τέκνο του, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από δικαστική απόφαση (όπως απόφαση που ορίζει ως ασκούντα τη γονική μέριμνα τον άλλο γονέα ή απόφαση απαγόρευσης επικοινωνίας με το παιδί)».

Στην υπό εξέταση περίπτωση, η άσκηση του αιτήματος πρόσβασης μέσω γραπτών μηνυμάτων και «κατά τρόπο σαφή» θεωρήθηκε καθ’ όλα νόμιμη, χωρίς ωστόσο να προκύπτει ή να αποδεικνύεται από το καταγγελλόμενο πως το αίτημα αυτό ικανοποιήθηκε. Κατά συνέπεια, διαπιστώθηκε η παραβίαση του άρθρου 15 ΓΚΠΔ σε συνδυασμό με τη διάταξη του άρθρου 12 παρ. 3 και 4 ΓΚΠΔ.

Επιπροσθέτως, η Αρχή δεν άφησε ασχολίαστη τη συμπεριφορά του καταγγελλομένου απέναντι στις κλήσεις της, επιβάλλοντας αυτοτελές πρόστιμο για την παραβίαση του άρθρου 31 ΓΚΠΔ. Όπως παρατηρήθηκε στην απόφαση:

«8. Επιπλέον, εκ των ανωτέρω πραγματικών περιστατικών προκύπτει ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας δεν επέδειξε απολύτως καμία διάθεση συνεργασίας με την Αρχή παρέχοντας διευκρινίσεις σχετικά με την καταγγελία που τον αφορούσε. Ειδικότερα, αδιαφόρησε και δεν μερίμνησε να απαντήσει με σαφήνεια στα συγκεκριμένα ερωτήματα που έθεσε το πρώτον η Αρχή με το με αριθ. πρωτ. Γ/ΕΞΕ/463/23-02-2023 έγγραφό της, ενώ ουδεμία απάντηση απέστειλε το καταγγελλόμενο στο με αριθ. πρωτ. Γ/ΕΞΕ/1449/07-06-2023 έγγραφο της Αρχής. Μόνο περί τους τρεις (3) μήνες μετά τη λήψη του δεύτερου ως άνω εγγράφου και αφού η Αρχή απέστειλε και έτερο υπενθυμιστικό μήνυμα (βλ. αριθ. πρωτ. Γ/ΕΞΕ/2246/06-09-2023 έγγραφο), απάντησε ότι απέστειλε τις αντίστοιχες αποδείξεις χωρίς να επισυνάπτει κάποιο έγγραφο που να αποδεικνύει τον ανωτέρω ισχυρισμό του και χωρίς να παρέχει καμία έτερη απάντηση στα ερωτήματα που απηύθυνε το πρώτον η Αρχή για την αποκρυστάλλωση των πραγματικών περιστατικών της υπό εξέταση υπόθεσης. Στο δε ερώτημα που υπέβαλε η Αρχή, στο πλαίσιο της άσκησης των ερευνητικών-ελεγκτικών αρμοδιοτήτων της, αναφορικά με το όνομα, στο οποίο εκδόθηκαν τα σχετικά με την παροχή υπηρεσιών προς το ανήλικο τέκνο του καταγγέλλοντος φορολογικά παραστατικά και με τα δεδομένα που περιλαμβάνονται σε αυτά,  το καταγγελλόμενο φροντιστήριο ουδεμία απάντηση διέλαβε.  Με τον τρόπο αυτό το καταγγελλόμενο παραβίασε ως υπεύθυνος επεξεργασίας την απορρέουσα από το προαναφερόμενο άρθρο 31 του ΓΚΠΔ υποχρέωσή του, η οποία είναι αυτοτελής και η παραβίασή της επισύρει την επιβολή του διοικητικού προστίμου του άρθρου 83 παρ. 4 στοιχ. α΄ ΓΚΠΔ».

Για τις παραβάσεις αυτές, η Αρχή επέβαλε πρόστιμο συνολικού ύψους 3.000 ευρώ, ήτοι 1.000 ευρώ για τη μη ικανοποίηση του αιτήματος πρόσβασης και 2.000 ευρώ για τη μη συνεργασία μαζί της.

Η απόφαση ΑΠΔΠΧ 41/2024 είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο της Αρχής

Photo by Katerina Holmes / Pexels