Ρατσιστική βία: Εγκύκλιος της Εισαγγελίας του ΑΠ για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του φαινομένου (εγκύκλιος 3/2024)

Εγκύκλιο με θέμα τη ρατσιστική βία και οδηγίες αποτελεσματικότερης αντιμετώπισής της από τους εισαγγελικούς λειτουργούς και τους λοιπούς αρμόδιους φορείς δημοσίευσε η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου (εγκύκλιος 3/2024).

Πιο αναλυτικά, η Εισαγγελία τόνισε αρχικά πως η Πολιτεία δια των θεσμικών της οργάνων οφείλει να καταδικάζει τις απαράδεκτες αυτές συμπεριφορές ρατσιστικής βίας, όχι μόνο φραστικά, αλλά και έμπρακτα με κάθε νόμιμο μέσο. Οι συμπεριφορές αυτές που δεν ταιριάζουν στις πολιτισμικές αξίες της χώρας μας, αλλά αποτελούν εκδηλώσεις μιας μικρής μειοψηφίας με ψυχολογία όχλου, πρέπει να αντιμετωπίζονται αποφασιστικά και άμεσα, γιατί αυτό απαιτεί το Κράτος δικαίου και η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών.

Περαιτέρω, οι εισαγγελικές αρχές οφείλουν κάθε φορά, ιδιαίτερα, όμως, στις περιπτώσεις τέλεσης αδικημάτων με ρατσιστικά χαρακτηριστικά (άρθρο 82Α ΠΚ, όπως ισχύει μετά τον Ν.5090/2024), όσο και σε κάθε έγκλημα με αντικοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως η άσκηση βίας η απειλή βίας (ενδοοικογενειακή βία, οπαδική βία κλπ), να ενεργούν άμεσα, σε συνεργασία με την αστυνομία για τη σύλληψη των υπαιτίων και την τήρηση της αυτόφωρης διαδικασίας (άρθρο 417 επ. ΚΠΔ).

Η Εισαγγελία επεσήμανε ότι η εξασφάλιση των αναγκαίων αποδεικτικών μέσων (μάρτυρες, βιντεοληπτικό υλικό, κατασχεθέντα αντικείμενα, ιατροδικαστικές εκθέσεις) βοηθά ιδιαίτερα το δικαστήριο να κρίνει ορθά την υπόθεση και να διαλευκάνει κάθε αμφιβολία ή αμφισβήτηση που τυχόν προκύψει κατά την εκδίκαση των υποθέσεων αυτών. Με την αξιοποίηση του αποδεικτικού υλικού, ιδίως του βιντεοληπτικού, που είναι ανάγκη να αναζητείται με επιμέλεια, καθίσταται δυνατή και η ταυτοποίηση ατόμων που συμμετείχαν στις εγκληματικές ενέργειες και για διάφορους λόγους δεν κατέστη δυνατή η σύλληψή τους.

Εξάλλου, με την αριθμ. ΑΠ 254/2021 απόφαση του Αρείου Πάγου, έχει κριθεί νόμιμη η δικονομική αξιοποίηση του βιντεοληπτικού υλικού, καθώς και των φωτογραφιών που εκτυπώνονται από αυτό, από τη λειτουργία κλειστού κυκλώματος καταγραφής ιδιωτικού χώρου, το οποίο (υλικό) κατάσχεται νομίμως κατά την αυτεπάγγελτη, κατ` άρθρο 245 παρ. 2 ΚΠΔ, διενεργούμενη προανάκριση, ως αποδεικτικό μέσο, από το οποίο μπορεί να προκύψει ο δράστης αδίκων πράξεων. Το συνταγματικό δικαίωμα στα προσωπικά δεδομένα (άρθρ. 9 Α του Συντάγματος) δεν παραβιάζεται όταν η συμπεριφορά που καταγράφεται και περιέχεται στο βιντεοληπτικό υλικό, ουδεμία σχέση έχει με ιδιωτικές πράξεις, ούτε έχει καμιά σχέση με την ανάπτυξη της προσωπικότητας, δεδομένου ότι οι κάμερες κλειστού κυκλώματος καταγράφουν κινήσεις σε δημόσιο χώρο, και όχι στην κατοικία ή σε ιδιωτικό προσωπικό χώρο, ενώ επιβάλλεται η αξιοποίηση του υλικού αυτού και από την τήρηση της αρχής της αναλογικότητας, όταν τα πληττόμενα από τις άδικες πράξεις του δράστη αγαθά κρίνονται σαφώς υπέρτερα εκείνου της προστασίας των προσωπικών τον δεδομένων.

Τέλος, η Εισαγγελία τόνισε πως στις περιπτώσεις τέλεσης εγκλημάτων από ανήλικους, θα πρέπει απαραίτητα να εξετάζεται η αναζήτηση ευθυνών από τους έχοντες κατά τον νόμο την υποχρέωση εποπτείας των ανηλίκων (άρθρο 360 ΠΚ).

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο στο eisap.gr.