Συγγενικά δικαιώματα των μουσικών Εθνικής Ορχήστρας

Την αίτηση έκδοσης προδικαστικής αποφάσεως υπέβαλε το Συμβούλιο της Επικρατείας στο Βέλγιο με απόφαση της 31ης Αυγούστου 2023, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 15 Σεπτεμβρίου 2023, στο πλαίσιο της δίκης F.T., A.L., O.N. κατά État belge, παρισταμένης της Εθνικής Ορχήστρας του Βελγίου.

Η αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ, αφενός, των F.T., A.L. και O.N., μουσικών που έχουν προσληφθεί με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου από την Εθνική Ορχήστρα του Βελγίου και αφετέρου, του Βελγικού Δημοσίου με αντικείμενο τη νομιμότητα του βασιλικού διατάγματος της 1ης Ιουνίου 2021 σχετικά με τα συγγενικά δικαιώματα του καλλιτεχνικού προσωπικού της Εθνικής Ορχήστρας του Βελγίου (Moniteur belge της 4ης Ιουνίου 2021, σ. 56936) και αφορά στην ερμηνεία των άρθρων 18 έως 23 και 26, παράγραφος 2, της οδηγίας (ΕΕ) 2019/790.

Ειδικότερα, πριν από την έκδοση του βασιλικού διατάγματος της 1ης Ιουνίου 2021, η εκμετάλλευση των συγγενικών δικαιωμάτων των μουσικών της Εθνικής Ορχήστρας του Βελγίου αποτελούσε αντικείμενο διαπραγματεύσεων, κατά περίπτωση, στο πλαίσιο επιτροπής διαβούλευσης.

Διαβάστε επίσης: Πνευματική ιδιοκτησία στην ΕΕ: Υπάρχει υποχρέωση προστασίας έργων τέχνης σύμφωνα με το δίκαιο ΕΕ όταν τα έργα ή οι δημιουργοί τους προέρχονται από τρίτη χώρα;

Μεταξύ του 2016 και του 2021, η Εθνική Ορχήστρα του Βελγίου και οι συνδικαλιστικοί εκπρόσωποι των μουσικών της ορχήστρας αυτής διεξήγαγαν διαπραγματεύσεις προκειμένου να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με την εύλογη αμοιβή που όφειλε να καταβάλλει η Εθνική Ορχήστρα του Βελγίου για τις υπηρεσίες των μουσικών αυτών. Οι διαπραγματεύσεις αυτές δεν κατέληξαν σε συμφωνία, με αποτέλεσμα τον Μάιο του 2021 να καταρτιστεί και να υπογραφεί «πρωτόκολλο διαφωνίας» και το Βελγικό Δημόσιο εξέδωσε το βασιλικό διάταγμα της 1ης Ιουνίου 2021. Κατά το προοίμιο του βασιλικού αυτού διατάγματος, χάριν της εύρυθμης λειτουργίας της της Εθνικής Ορχήστρας του Βελγίου πρέπει να της εκχωρούνται όλα τα δικαιώματα που συνδέονται με την εκτέλεση και την εκμετάλλευση των υπηρεσιών των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών της ορχήστρας αυτής. Προς τούτο, το άρθρο 2 του εν λόγω βασιλικού διατάγματος προβλέπει ότι ο ερμηνευτής ή εκτελεστής καλλιτέχνης εκχωρεί στην Εθνική Ορχήστρα του Βελγίου τα συγγενικά δικαιώματα σχετικά με τις υπηρεσίες που παρέχει στο πλαίσιο των καθηκόντων του στην εν λόγω ορχήστρα. Κατά το άρθρο 3 του ίδιου βασιλικού διατάγματος, εκχωρούνται, έναντι των οριζομένων στα άρθρα 4 και 6 του διατάγματος αυτού αποζημιώσεων, το δικαίωμα παρουσίασης στο κοινό καθώς και το δικαίωμα αναπαραγωγής και διανομής, καθ’ όλη τη διάρκεια των συγγενικών δικαιωμάτων και σε παγκόσμιο επίπεδο. Με δικόγραφο που κατέθεσαν στις 26 Ιουλίου 2021 ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας, Βέλγιο), ήτοι του αιτούντος δικαστηρίου, οι FT, AL και ON ζήτησαν την ακύρωση του βασιλικού διατάγματος της 1ης Ιουνίου 2021, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις του εν λόγω βασιλικού διατάγματος αντιβαίνουν στο δίκαιο της Ένωσης.

Το ΔΕΕ αποφάνθηκε ότι:

Το άρθρο 2, στοιχείο βʹ, και το άρθρο 3, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της Οδηγίας 2001/29/ΕΚ, καθώς και το άρθρο 3, παράγραφος 1, στοιχείο βʹ, το άρθρο 7, παράγραφος 1, το άρθρο 8, παράγραφος 1, και το άρθρο 9, παράγραφος 1, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2006/115/ΕΚ έχουν την έννοια ότι αντιτίθενται σε εθνική ρύθμιση, η οποία προβλέπει τη διά κανονιστικής πράξης εκχώρηση, προς εκμετάλλευση από τον εργοδότη, των συγγενικών δικαιωμάτων των προσλαμβανόμενων με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών για τις υπηρεσίες που παρέχουν στο πλαίσιο των καθηκόντων τους στην υπηρεσία του εν λόγω εργοδότη χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεσή τους.

Δείτε την απόφαση εδώ.

Πηγή: Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας